Türkiye’de, yaz aylarının gelmesiyle artan boğulma vakalarına karşı, “Akıntıya tutulma yaşama tutun” projesi başlatıldı. İstanbul’da özellikle Çatalca, Arnavutköy, Eyüp, Sarıyer, Beykoz, Şile bölgelerinde görülen “çeken akıntı” hakkında bilgi verilen projede, akıntıya karşı nasıl davranılması gerektiği konusunda uyarılara yer veriliyor.
İstanbul İl Jandarma Komutanlığı’nın liderliğinde başlatılan projeye İstanbul Valiliği, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (AFAD), İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Gemi İnşaatı ve Deniz Birimleri Fakültesi de destek veriyor.
Özellikle Karadeniz sahillerinde görülen akıntılar nedeniyle meydana gelen boğulma vakaları konusuna dikkat çekilmek istenen ve 15 Kasım 2012’de başlatılan projeye 900 bin lira bütçe ayrıldı.
www.cekenakinti.org sitesinde ayrıntılı bilgi verilen proje kapsamında, kontrolsüz sahil ve plajlar ile Karadeniz’e özgü çeken akıntılar (rip akıntısı) hakkında bilgi verilirken, yaralanma ve boğulma konusunda da uyarılar yer alıyor.
www.cekenakinti.org sitesinde “çeken akıntı” hakkında şu bilgiler yer alıyor:
Çeken akıntı nedir?
Çeken akıntılar, deniz dip yapısının topuk-dalyan-topuk (kum tepeciği-yarık-kum tepeciği) şeklinde olduğu bölgelerde görülen ve sığ sudan derin suya hareket eden oldukça kuvvetli akıntılardır.
Rüzgârlı havalarda topuklarda (kum tepesi) kırılan dalgaların dalyan (çukurluk) bölgelerinden geriye doğru hareketi sonucu oluşan bu akıntılar, dünya şampiyonu bir yüzücünün dahi karşı koyamayacağı kadar güçlüdür.
Çeken akıntı nerelerde ve ne zaman görülür?
Çeken akıntılar tüm Karadeniz sahillerinde görülebilen kuvvetli akıntılardır. Rüzgârlı, fırtınalı ve dalgalı havalarda görülür. Dalga yüksekliği arttıkça çeken akıntının gücü de artar.
Çeken akıntı neden tehlikelidir?
Halk arasındaki yaygın söylentilerin aksine, bu akıntılar insanları dibe çekmezler; akıntıya kapılanları kıyıdan uzaklaştırıp açığa doğru taşırlar. Boğulma olayları, nispeten güvenli sığ sulardan açığa doğru çekildiğini fark eden insanların, korku ve panikle çırpınarak kıyıya dönmeye çabalamaları ve sonuçta yorgun düşerek kendilerini su üzerinde tutamamaları sonucunda gerçekleşmektedir.
Çeken akıntı nasıl tespit edilir?
-Denizin belli bir bölgesinde su rengi, diğer bölgelerden bariz biçimde farklıysa;
-Sanki bir kanal boyunca devam eden birbirine karışmış ve düzensiz ilerleyen su görüntüsü varsa;
-Düzenli bir biçimde denize doğru ilerleyen köpükler bulunuyorsa;
-Kıyıya doğru gelen dalgalarda bozulma ve düzensizlik görülüyorsa; o bölgede çeken akıntı görülme riski yüksektir.
Çeken akıntıya kapılmamak için neler yapmalıyız?
-Dalgalı havalarda denize girmemeyi tercih edin.
-Denize girmek için cankurtaran ve sağlık ekibi bulunan sahil ve plajları tercih edin.
-Çocuklarınız denizdeyken bir an bile gözlerinizi onlardan ayırmayın.
-Kendiniz ve çocuklarınız için, denizde su yüzeyinde kalmanızı sağlayacak can yeleği, can simidi gibi can kurtarma malzemeleri bulundurun.
-Tek başınıza denize girmeyin. Yanında kurtarma malzemeleri bulunan ve iyi yüzme bilen birisini gözcü olarak sahilde bırakın.
-Denize mutlaka deniz kıyafetiyle girin.
Çeken akıntıya kapılan bir kişi ne yapmalı?
-Çeken akıntıya kapılmanız halinde öncelikle sakin olun. Akıntı sizi dibe çekmez, sahilden açığa doğru sürükler.
-Sahile doğru yüzmeye çalışarak kendinizi yormayın, akıntıyı yenemezsiniz. Akıntının sizi götürmesine bir süre izin verin.
-Akıntı zayıfladığında sahile değil, yanlara doğru yüzerek akıntıdan kurtulun.
-Her zaman su üzerinde kalmaya çalışın ve elinizi kaldırarak yardım isteyin.
Çeken akıntıya kapılan birisine nasıl yardım edilmeli?
-Deniz içerisinde elini kaldıran birini gördüğünüzde bu kişinin yardıma ihtiyacı olduğunu bilin.
-Kişiyi sakin olması konusunda (ses vb. yollarla) uyararak derhal cankurtaran çağırın.
-Can kurtaran yoksa, can simidi, halat vb. deniz malzemeleri atarak yardım edebilirsiniz.
6 yılda 195 kişi ‘çeken akıntı’dan boğuldu!
İstanbul’da “çeken akıntı” nedeniyle, 2007 ile 2012 yılları arasında 195 kişi boğularak yaşamını yitirdi. Türkiye genelinde ise ortalama olarak her yıl 100 ila 200 kişi hayatını kaybediyor.
Çeken akıntı, ABD’de her yıl ortalama 35 ila 150 kişinin yaşamına neden olurken, Avustralya’da da bu sayı 80 civarında oluyor.
Türkiye’de çeken akıntı nedeniyle boğulma vakaları şöyle:
|
Yıl
|
Çeken akıntı nedeniyle boğulma
|
Toplam boğulma
|
%
|
|
2007
|
36
|
51
|
70.6
|
|
2008
|
27
|
34
|
79.4
|
|
2009
|
44
|
54
|
81.5
|
|
2010
|
30
|
47
|
63.8
|
|
2011
|
27
|
51
|
52.9
|
|
2012
|
31
|
53
|
58.5
|
|
Toplam
|
195
|
290
|
Ortalama %68
|
Çeken akıntılarda en çok erkekler boğuluyor
Yapılan araştırmalara göre çeken akıntılarda en çok erkekler boğuluyor. 219 boğulma vakasında 178 erkek yaşamını yitirirken, 41 de kadın boğuldu.
Avustralya’da çeken akıntılar nedeniyle meydana gelen boğulmaların yüzde 76’sı erkekken, ABD’de bu oran yüzde 84’e yükseliyor.
|
Cinsiyet
|
Sayı
|
%
|
|
Erkek
|
178
|
81.3
|
|
Kadın
|
41
|
18.7
|
*17 Ağustos 2013 tarihinde T24'te yayımlanan bu haber artan boğulma vakaları nedeniyle yeniden paylaşılmıştır
