Ekonomi Servisi
Tam kapanma ilan edilmesiyle ibraz süresinin son günü 30 Nisan ile 31 Mayıs arasına denk gelen çeklerin ödemesi 1 Haziran'a ertelendi. Bu karar piyasalarda kaos etkisi yarattı. Yaşanan kaos üzerine Ticaret Bakanlığı, ibraz süresinin son günü 30 Nisan 2021 ila 31 Mayıs 2021 tarihleri arasına denk gelen çeklerin bu tarihler arasında bankaya ibrazı halinde, hesapta karşılığının bulunması kaydıyla ödenmesi gerektiğini duyurdu.
Çekte yaşanan kaos iş insanlarının ve ekonomistlerin tepkisini çekti. Sosyal medyada şu yorumlar yapıldı:
TOBB Başkanı Rifat Hicarcıklıoğlu: Dün yapılan çek düzenlemesi ile ilgili karşılığı olan çeklerin de tahsil edilemediği şikayetleri geliyor. Karşılığı olan çeklerin ödenmemesi bütün sistemi kilitliyor. Bu sorunun acilen çözülmesini, tüm iş dünyamız adına talep ediyoruz.
Ekonomist Uğur Gürses: Popülizm yapalım derken çek skandalı yarattılar. Gece yarısı 10 milletvekili sonuçlarını düşünmeden teklif verip yasa maddesi geçirdi. Mali sistemi-ödemeleri bloke ettiler. Çeki keşide eden bile ödeyemez durumda.
İş insanı Nasrullah Ayan: Bütün bu hengamede size bir şey hatırlatayım.. "Çekte tarih olmaz". "Çeki ibraz edemezsin" diye hiç bir genelge de olmaz..
Hukukçu Atasoy Zer: Çekte vade yoktur, çünkü çek bir ödeme aracıdır, borçlanma aracı değildir." kuralını tersine çeviren ilk ülke Türkiye'dir ve Türkiye'de çek bir borçlanma aracı olarak kullanılır. ABD ve kıta Avrupasında, çeki alan bankaya ibraz eder ve karşılığını tahsil eder.
Bloomberg Genel Yayın Yönetmeni Gökhan Şen: Çek ibraz yasağı ile ticaret durmuş durumda. Derhal geri alınması gerekiyor. İyi niyetle, bu dönemde kimse iflas etmesin diye gelen düzenleme ticareti durdurdu...
Bankacı ve Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota: Bugüne kadar tek beceremedikleri finansal sistemin ödeme zincirini kırmaktı, onu da başardılar. Devletin alacaklarını ertelemek yerine milletin çeklerini ertelediler. Çekini tahsil edip maaş vergi ödeyecek olan kara kara düşünsün. Çekini ödeyemeyecekler de 1 ay uykusuz kalsın.
Ekonomist Arda Tunca: Şirketleri açık tutup ödeme (takas sistemi) nasıl kapatılır? Piyasanın nakit akışı bitti. Tahsilat ve ödeme nasıl durdurulur? Ödeme imkanı olup ödeyenin ticareti dönseydi hiç değilse. Dün akşamki yasayı çıkaranlar ekonomide nasıl bir hasar yarattıklarının farkındalar mı?
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin: Akaryakıt sektörüyle ilgili Vergi Usul Kanunu değişikliğine ek yapılarak icra-iflas, haciz işlemleri ve çek ibrazı 31 Mayıs’a kadar durduruldu. Çekte ibraz işlemi değil, karşılıksız işlemi durdurulmalı ve çek kredisi sağlanmalıdır, aksi halde ödeme sistemi zincirleme aksar.
Ekonomistlerin tepkilerinin ardından Ticaret Bakanlığından açıklama geldi. Açıklamaya göre 30 Nisan-31 Mayıs 2021 tarihi arasına denk gelen çeklerin, bu tarihler arasında bankaya ibrazı halinde, çek hesap sahibinin hesabında karşılığının bulunması kaydıyla ödenmesi gerektiği belirtildi.
Açıklamanın ardından tepki gösteren ekonomistlerden yeni açıklamalar geldi. Açıklamalarda şöyle:
Ekonomist Arda Tunca: Takas sistemi yeniden açıldı. Dün gece yok edilen çek takası az önce yine açıldı. Neden? Vizyonsuz, çok taraflı düşünülmeden, analitik analiz yapılmadan alınan kararlar nedeniyle. Dış politika, sağlık, ekonomi, v.s. her cephede sürekli zigzag çiziliyor. Nitelikli yönetim şart. Takas sistemi açılmasaydı ne olacaktı? Mayıs ayında ödeme yapmak isteyenlerin ve tahsilat yapacakların nakit akışları ağır hasar alacaktı. Hammadde tedariki, maaş ödemesi, kredi geri ödemesi performansı düşecekti. Satış/tedarik gerçekleşmesi düşerken cirolar düşecek, banka kredileri devam ettiği için devam eden finansman maliyetleriyle iyi yönetilen kurumlar bile zarar yazacaktı.
Kerim Rota: Hayatı boyunca çek yazdığını veya tahsile vermediğini düşündüğüm 10 Milletvekilinin teklifi ile kanunlaşan uygulamaya, yaşanan kaos sonrasında Ticaret Bakanlığının "basın duyurusu" ile pardon denmiş oldu. Siz araya girmeseniz ticaret dünyası sorunu kendi arasında zaten çözerdi.
TIKLAYIN: Çek ödemelerindeki kaosla ilgili Ticaret Bakanlığı'ndan açıklama: Hesapta para varsa hemen ödenebilir
TIKLAYIN: Çek kaosu: İbraz süresinin ertelenmesi piyasada kargaşa yarattı
