Antalya'nın Kemer ilçesinde Ulupınar Çevre Koruma Geliştirme ve İşletme Kooperatifi'nin raporunda, nesli tehlike altındaki caretta carettaların korunması için örnek model oluşturulan Çıralı sahilinde bu yıl 4 bin 346 yavrunun denizle buluşturulduğu belirtildi. Raporda, eğlence olsun diye kumsala araçlarla girildiği, çadır kurulup ateş yakılması nedeniyle 11 yuvanın tahrip edildiği belirtildi.
Kemer'de Ulupınar Çevre Koruma Geliştirme ve İşletme Kooperatifi, 2019 yılı mayıs-eylül ayları arasındaki caretta caretta sezonuna ilişkin rapor hazırladı. Çıralı Caretta Caretta Üreme Kumsalı ve Tekirova, Beycik, Maden ve Boncuklu Koyları 2019 Yılı Alan Çalışma Programı ve Koruma Faaliyetleri başlıklı rapor, Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) 6'ncı Bölge Müdürlüğü'ne de sunuldu.
Geceden sabaha caretta nöbeti
Raporda, mayıs ayından eylül ayı sonuna kadar, havanın kararmasıyla sabaha kadar sahilde nöbet tutulduğu belirtildi. Saat 05.00'ten öğle saatlerine kadar yuva tespiti ve yavruların yuvadan çıkışının takip edildiğine yer verilen raporda, 5 ay boyunca tüm bu süreçlerde Habib Altınkaya, Mustafa Ilgaz, İsmail Tunalı, Bayram Kütle, Erdal Elginöz, Şafak Okdemir Elginöz, Uğur Akyol, Faika Nuran Yeşildağ, Serpil Kılıç, Barış Yağız, Murat Akdoğan, Emin Sofulu ve Güngör Akkelle adlı gönüllülerin çalıştığı vurgulandı.
Raporda, nesli tehlike altındaki deniz kaplumbağalarının üreme alanlarının kontrolü, yuvaların ve yavruların güvenliği, istatistiksel-bilimsel verilerin toplanması amacıyla Kooperatif ile DKMP'nin uzun yıllardır işbirliği içinde olduğu belirtildi. Bölgede hem yerli halk hem de turistlere yönelik yapılan bilgilendirme çalışmaları, etkinlikler ve sempozyumların anlatıldığı raporda, alınan tedbirlerin yanı sıra yaşanan sorunlar da dile getirildi. 5'i ücretli görevli ve gönüllülerden oluşan ekibin her gün saat 22.00'den sabah saatlerine kadar görev aldığı sahilin, üreme sezonu boyunca 22.00-05.30 saatleri arasında tamamen boş tutulduğu kaydedildi.
109 yuva oluştu, 11'i tahrip oldu
Raporda, 2019 yılı üreme sezonunda yapılan izleme çalışmalarında Çıralı sahilinde 86, Boncuklu koyunda 3, Maden koyunda 12, Tekirova sahilinde 5, Beycik koyunda 3 olmak üzere toplam 109 yuva oluştuğu kaydedildi. Bu yuvalardan, Maden bükünde 7, Tekirova bükünde 3, Beycik bükünde de 1 olmak üzere toplam 11 yuvanın tahrip olduğu açıklandı.
4 bin 346 yavru denize ulaştı
Rapora göre, Çıralı sahilinde 3 bin 650, Boncuklu koyunda 219, Maden koyunda 293, Tekirova'da 126, Beycik koyunda 58 olmak üzere toplam 4 bin 346 yavru caretta caretta denize ulaşmayı başardı. Çıralı sahilindeki yuvaların detaylı verilerine bakıldığında ise, toplam 7 bin 351 yumurta tespit edildi. Bu yumurtaların yüzde 49.6'sı oranındaki 3 bin 650 yumurtadan yavru çıkışı gerçekleşti. Yüzde 25'i oranındaki 1840 yumurtanın ise döllenmediği belirlendi. Yüzde 7'lik 519 yumurta erken embriyo, yüzde 13'lük 992 yumurta geç embriyo, yüzde 4.7'lik 350 yumurta ise ölü çıktı.
9 kaplumbağa ölü bulundu
Bu yıl Çıralı kumsalına toplam 9 deniz kaplumbağası ölüsü vurduğu da açıklanan raporda, 5'inin Chelonia Mydas (Yeşil Deniz Kaplumbağası) türü, 4'ünün ise caretta caretta türü deniz kaplumbağası olduğu açıklandı. Raporda, 2'sinin tekne pervanesinin çarpması, 2'sinin ağlara ve misinalara dolanarak öldüğü, diğer 5'inde ise yara ya da ağ- misina izi görülmediği, ağızlarında ve boğazlarında plastik parçalar görüldüğü kaydedildi. Bu 5 deniz kaplumbağasının, denizanası sanarak yedikleri plastik poşetler nedeniyle öldüğü kanısına varıldığı belirtildiği raporda, "Detaylı inceleme yapabilecek olanaklarımız bulunmadığından, kaplumbağaların karnı açılamadı ve ölüm nedenleri kesin olarak saptanamadı" denildi.
1 caretta kurtarıldı
Çıralı-Olimpos sahilinin yakınındaki Adrasan sahilinde yaralı bir caretta caretta ihbarı alındığı da anlatılan raporda, yaralı kaplumbağanın tedavi için Muğla'da bulunan Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi'ne (DEKAMER) gönderildiği belirtildi. Yaralı caretta carettanın DEKAMER'de Prof. Dr. Yakup Kaska tarafından, aynı gün başlatılan tedavisinde karnındaki misinanın çıkartıldığı ve iyileştikten sonra denize salındığı kaydedildi.
Araç girişleri yasaklanmalı
Raporda, kumsal boyu uzanan şezlong ve şemsiyeler, ışıklandırma, tentelerin yuva olan alanlarda oluşturduğu gölge, zon kazıklarını geçen şezlonglar başlıca sorunlar arasında gösterildi. Maden Koyu, Tekirova, Boncuklu gibi yan koylardaki durumun ise daha üzücü olduğu belirtilerek, bu koylara araç girişlerinin yasaklanması gerektiği vurgulandı. Sırf eğlence olsun diye, kumsalda aracıyla daireler çizen sürücüler olduğu belirtilerek, Maden Koyu'ndaki caretta caretta üreme alanı levhasının bu kişiler tarafından tahrip edilerek bir kenara atıldığı kaydedildi.
Kafesler sürücüler tarafınsan eziliyor
Bu koylara yerleştirilen kafeslerin de sürücüler tarafından araçlarla ezildiği ya da yok olduğu belirtilen raporda, şu ifadelere yer verildi:
"Tespit ettiğimiz yuvaların yerlerini tekrar bulmakta zorluk yaşadığımız gibi çok sayıda yuva da sürücüler ve çadırcılar tarafından tahrip edilmektedir. Bu yıl 11 yuva tahrip edilmiştir. Diğer yuvaların yerlerini tekrar bulmakta da büyük zorluklar yaşadık. Ayrıca bütün koylarda yaz boyu çadırcılar kalmakta, ateş yakılmakta, gece boyu gürültü ve ışık kesilmemektedir. Bunun sonucu olarak koylardaki yuvalama sayısı azalmaktadır. Ayrıca, gerek araçla gerek yürüyerek gelen ve geceleyen turistlerin yaktığı ateşler, yangın tehlikesi yaratmaktadır."
Bu yıl ilk defa Kumluca ilçesinde gönüllülerle birlikte Çıralı sahilindeki koruma modelinin de hayata geçirildiği belirtilen raporda, Mavikent sitelerden başlayıp Finike-Kumluca arasındaki 9 km'lik bölgede koruma çalışması yapıldığına yer verildi. Yavru çıkış döneminde bütün sokak lambalarının kapatıldığı, sahile araç girişinin yasaklandığı ve uyarıyı dinlemeyerek sahile araçla giriş yapan bir kişiye de 60 bin TL ceza kesildiği belirtildi. Bölgede 800'ün üzerinde yuva tespit edildiği ve olabildiğince kafeslerle koruma yapıldığı da dile getirildi.
