Türkiye genelinde kız çocuklarının okullaşma oranı daha düşük; ancak Diyarbakır’ın Çermik İlçesi’nde durum farklı… İlçedeki kız öğrenci sayısı, erkek öğrencileri geçti. Kızlar, “İlköğretimden sonra ya evleneceksin, ya okuyacaksın. Bu yüzden okumayı seçtik” diyor.
Başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri olmak üzere, çevre baskısı, gelenek ve görenekler, maddi imkânsızlıklar nedeniyle okul yerine kızlar tarlaya gönderilirken, Diyarbakır’ın Çermik İlçesi’nde bu durum tersine döndü. İlçede kız öğrencilerin sayısı, erkek öğrencileri geçti. İlçede 4 lisede okuyan 2 bin 502 öğrenciden bin 364’ü kız, bin 138’i ise erkek. İlköğretimde 5 bin 604 kız, 5 bin 714 erkek öğrenci bulunuyor. Okullaşma oranı ise ilköğretimde yüzde 99.5, lisede ise yüzde 80.
Hürriyet’ten Faruk Balıkçı’nın haberine göre, 50 bin 500 nüfusa sahip ve kaplıcalarıyla ünlü Çermik İlçesi ve köylerinde kız çocuklarını okula göndermeyen yok. Okul öğretmenlerinden oluşan ‘ikna ekibi’ okula devam etmeyen çocukların ailelerini ziyaret ederek ikna ediyorlar. Geleneksel nedenlere bağlı olarak kız çocuklarını okula gönderemeyenleri kadın öğretmenler ikna ediyor. Kaymakamlık da vakıf imkânlarını seferber ederek yoksul öğrencilere destek veriyor.
Bayırbağ Köyü’nde taşımalı sistem ile liseye gelen Ebru Kılıçaslan, “Okumak istediğimi söyleyince ailem ikna oldu. Üniversite okuyup, insanlara yardımcı olmak için hemşire olacağım. Benden büyük iki ağabeyim var. Onlar çalışıyor ben okuyorum. Eskiden olsa kızlar ev, tarla işi yapar erkekler çalışırdı” diye konuştu.
Tek kurtuluş okumak
Bademli Köyü’nde yaşayan Cansu Öztürk, ise bölgedeki kızların tek kurtuluşunun okumak olduğunu söylüyor. Pansiyonda kalan ve doktor olma hayalini kuran Cansu, “Bizim gibi köyde yaşayan kızların tek kurtuluşu okumaktır. Çünkü ilkokuldan sonra bizim oralarda kızların önünde iki seçenek kalıyor. Ya evleneceksiniz y ada okuyacaksınız. Ben de erken yaşta gelinlik giymemek adına okuyorum. Ablam gibi üniversite okuyacağım” dedi. Bir başka kız öğrenci ise, “Kendi ayaklarımın üzerinde durmak istiyorum. Okumadığım takdirde evlendirileceğimi biliyorum. Ancak okuyarak, özgürlüğümü kazanacağımı biliyorum” diye konuştu.
Ali Demir adlı baba ise, biri kız iki çocuğu olduğunu ancak maddi imkânsızlıklar nedeniyle sadece kız çocuğunu dershaneye gönderdiğini ifade ederek, “Kızların boynu daha büküktür. Tarlaya mahkûm olmasınlar” diyor.
Çermik Kaymakamı Mimar Sinan Batmaz ile makamında görüşürken içeride bulunan muhtarların yol sorunlarının dışında, ikinci istekleri kızların eğitim sorunlarını dile getirmek oldu.
Kaymakam Batmaz, ilköğretimde okullaşma oranında Türkiye 12’ncisi olduklarını belirterek, “İlçede çocuklarını okula göndermeyen yoktur. Bakan Fatma Şahin ilçemizde kız öğrencilerin erkeklerden daha fazla okullaştığını öğrenince ‘Kız yurdu’ yapalım dedi. Proje onaylandı. Başbakanlık’tan onay çıkarsa 200 kapasiteli kız yurdunun bu yıl temelini atacağız. Başarılı ve okumak isteyen herkese destek veriyoruz. ‘Okumak istiyoruz da paramız yoktu’ kimse diyemez. Okumak için kapımıza gelen herkese destek veriyoruz. Yoksulların dershane ücretini de ödüyoruz. Bütün kurumlarımızla mesaimizin yüzde 50’sini eğitime ayırdık. Eğitime gönül vermiş öğretmenlerimiz aileleri, tek tek evleri ziyaret etti. Bölge halkı ile muhabbet ederek ikna ettik. Öğrencileri hem taşıdık, hem de öğlen sıcak yemek verdik. Uzak köylerden gelen çocukların kışın sorun yaşamaması için pansiyonlarda misafir ettik. Böyle olunca kız öğrenci sayısında adeta bir patlama yaşandı. Veliler köy kahvehanelerinde artık kız çocuklarının sınavlarda aldıkları başarıları anlatıyor.”
