T24 Dış Haberler
Britanya’da süper market zinciri Tesco, geçen yıl müşterilerinden plastik atıklarını geri getirerek geri dönüşüm kampanyasına katılmaya davet etti. Bloomberg, Tesco’nun topladığı plastik atıkların bir kısmının Londra'da başlayan uzun yolculuğunun Adana’da bir açık araziye vardığını tespit etti.
Bloomberg Green'den Kit Chellel ve Wojciech Moskwa, Britanya’nın en büyük market zinciri Tesco’nun plastik atık geri dönüşüm projesinde, atıkların nereye gittiğinin peşine düştü.
Tesco, geçen yıl ülkenin her yerindeki şubelerinde müşterilerin plastik atıkları, atıştırma ve sebze paketlerini geri getirerek geri dönüşüme vermeleri çağrısında bulundu.
Tesco çalışanı çevre aktivisti Ragueneau, plastik geri dönüştürmenin zor olduğunu bildiği için Tesco’nun bunu nasıl başaracağını merak etti. İçecek şişelerinde kullanılan standart plastiği geri dönüştürmenin nispeten daha kolay olduğu bilinse de Tesco’nun müşterilerden getirmesini istediği materyallerdeki yumuşak plastiğin geri dönüştürülmesinin zor olduğu belirtildi.
Dijital takip cihazları plastik atıklara yerleştirildi
Bloomberg Green, Tesco’nun geri dönüşüm projesinin yolculuğunu anlamak için üç farklı atığa küçük dijital takip cihazları yerleştirdi. Biri Tesco çantası, biri temiz sebze paketi ve biri atıştırmalık paketi olan takip cihazlı atıklar, Londra’daki Tesco mağazasına geri dönüştürülmek üzere verildi.
Bir sebze poşeti içindeki dijital takip cihazı Londra çevresinde dolaştıktan sonra sistemden kayboldu.
Diğer iki cihaz ise daha uzun bir yola koyuldu. Atıklar önce İngiltere’nin doğu kıyısındaki Harwich Uluslararası Limanı’na geldi. Plastik atıklar burada gemilere yüklenerek Rotterdam’a ulaştı. Almanya’dan geçtikten sonra plastik atıkların yeni durağı Polonya oldu.
Polonya’nın Almanya sınırı yakınındaki Zielona Gora şehrinde duran kamyonlar burada atık işleme merkezi Eurokey’e ulaştırıldı.
Polonya'daki atık dönüştürme tesisi
Bloomberg'in haberine göre Eurokey, geri dönüşümü kendisi yapmayan bir aracı şirket olarak çalışıyor. Bu merkeze gelen atıklar ayrılarak başka alıcılara ulaştırılıyor. Plastik atıkların Avrupa’dan bu şehre gelmesinin sebebinin Polonya’da plastik atık bedelinin Britanya ve Almanya’ya göre çok daha düşük olması olduğu belirtildi.
Bir süre sonra takip cihazı yerleştirilen atıştırmalık paketinden de haber geldi. Atıştırmalık paketi, Polonya’da plastik poşet üretilen son tesisine ulaştı. Burada atıkların eritildiği, granül hâline getirildiği ve geri dönüştürülmüş plastik poşetler hâline getirildiği belirtildi. Geri dönüştürülemeyen, özellikle de yumuşak plastik olan atıklar ise tesise enerji sağlaması için yakılıyor.
Takip edilen üçüncü atık Adana'ya ulaştı
Üçüncü Tesco plastik poşeti atığı ise yaklaşık iki aylık sessizliğin sonunda, Adana’da ortaya çıktı.
Bloomberg’den Adana’da plastik atığın bulunduğu tesisi ziyaret eden gazeteci, açık arazide biriktirilmiş atıklarla karşılaştı. Müdür olduğunu belirten bir kişinin gazetecinin yanına giderek IMO Plastik isimli geri dönüştürme şirketi olduklarını, Avrupa’dan gelen balyaların buraya getirildiğini anlattığı belirtildi. Müdür olduğunu belirten kişi, mümkün olanların geri dönüştürüleceğini söyledi.
Adana'da Tesco poşetinin ulaştığı arazi (Fotoğraf: Nimet Kıraç-Bloomberg)
Daha sonra telefonla ulaşılan aynı kişi, Avrupa’dan atıkların geldiğini reddederek şirketin sadece Türkiye içi atıklar üzerinde çalıştığını söyledi.
Bloomberg’ün haberi, plastik atık dönüştürmede aracı şirketlerle ilgili sorunu ortaya koydu. Atığın üreticisi olan şirket, bir noktada atıkların nerede sonlandığına ilişkin kontrolü kaybediyor.
Britanya’nın 2020 yılında her gün ortalama 575 ton plastik çöpü Türkiye’ye gönderdiği, daha fazlasını da Polonya’ya gönderdiği biliniyor.
