Başbakan: 2016 sonu büyüme beklentisi yüzde 4,5'ten 3,2'ye çekildi; seneye enflasyon hedefimiz yüzde 6,5

Başbakan Binali Yıldırım, Moody's'in Türkiye'nin notunu 'yatırım yapılabilir' seviyesinden 'durağan' seviyesine çekmesinden sonra daha fazla önem kazanan orta vadeli ekonomi programını açıklarken 2016 yıl sonunda ekonomik büyüme beklentisinin yüzde 4.5'ten yüzde 3.2'ye çekildiğini duyurdu. Öte yandan Yıldırım, yasaya göre Meclis'e sunulmasında geç kalınan bütçe hakkında "2017 bütçesini 17 Ekim'de Meclis'e sunacağız" dedi. 

2017-2019 dönemini kapsayan orta vadeli programı açıklayan Yıldırım, "Orta Vadeli Programın 5 temel amacı var" dedi ve 5 maddeyi şöyle sıraladı: "Siyasi istikrar, ekonomik istikrar. Cari açığı azaltacağız. Üretimi artıracağız, daha çok satacağız. Ekonomizin rekabet gücü ve verimliliğini artıracağız. Mali disiplin vazgeçilmez."
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de orta vadeli programın perşembe günü resmi gazetede açıklanacağını bildirdi. 

Yıldırım, devam eden darbe girişimi soruşturmasına ilişkin olarak, "FETÖ'ye bulaşmış binlerce kişi var. Hepsi darbeye karışmış değil. Darbeciler davaları uzatmak için başkalarının isimlerini veriyorlar işi sulandırmaya çalışıyorlar, darbecilerin yargılanması süratle yapılacak" dedi. 

Birçok savcı ve hâkimin açığa alınması veya tutuklanmasının ardından mahkemenin iş yükününün azaltılması için çalışmalar yapıldığına dair bilgiler veren Yıldırım, "Yargılama sürelerini kısaltmanın yolları var. İhtisas mahkelemeleri kurulacak. Uzlaşma mekanizması getirilecek. Bazı konularda mahkemeye gitmeden orada uzlaşacaklar, helalleşip gidecekler. Denizlik, bilişim gibi kendi bölümlerinde mahkemeler kurulacak" ifadelerini kullandı. Öte yandan Yıldırım, "Sadece bilirkişiye emanet edilmiş bir yargı sistemi ile devam edemeyiz. Kanun Meclis'te. Yargılamada ciddi bir hızlanma. Noterlik sistemini de AB standartlarına uygun olarak düzenleyeceğiz" dedi. 

Yıldırım'ın Çankaya Köşkü'nde düzenlediği basın toplantısındaki açıklamalarından satır başları şöyle:

"2009 krizinden itibaren dünya ekonomisinin büyümesi malesef her yıl azalan bir şekilde devam etti. Bu eğilim bu yıl da sürdü. Bunun sebebi ne? Küresel güven kaybıdır. Bir takım sanal ticaretle şirketler büyümediği halde büyümüş gibi göstererek küresel ticaretteki güven kayboldu. Ticaret hacmi azaldı. Büyüme olumsuz etkilendi.

"Burada gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan ülkeler diye ayırdığımızda Çin ve Hindistan gelişmekte olanlar arasında fark yaptı, ancak genel olarak bu ülkeler büyümelerini artırmaya devam etti. Türkiye'de 2009 hariç 27 çeyrek sürekli büyüdü. Bu sene de büyümeye devam ediyoruz. Çin ve Hindistan'ı ayrı tutarsak dünya ortalaması 2 katı büyümeyi gerçekleştirdi. Bu büyüme bizim asla beklediğimiz hedeflediğimiz bir büyüme değil. Küresel olumsuzluklar bizi de etkiliyor. Biz 3'ün üzerinde büyüme yakaladık, 2016'da.

"Tüm olaylara baktığımızda geçtiğimiz 9 ay boyunca hiç boş durmadık. Tüm bu yaşananlara rağmen darbe bile dinlemedik, yapısal reformlara devam. Haziran-Ağustos arasında Meclis'te bütün toplum kesimlerini ilgilendiren çokca kanun çıkardık. Bu kanunların her biri vatandaşlarımıza dokunan, geleceklerine yönelik faydalar sağlayan kanunlar. Ne var bunlarda prim affından tutun varlık barışına, şehitlerimize gazilerimize ilave imkanların araç alımlarında sağlanması gibi. Teşviklerin özel sipariş usulü ile yapılması, yani katma değeri yüksek mallar için, sipariş usulü ısmarlama teşvik modelinin geliştirilmesi, firmalar ihracat artışını sağlamayı taahhüt ederlerse onlara ilave teşvikler sağlanacak. Bugünkü konumuz sadece 3 yıllık 'Orta Vadeli Plan'da biz hangi alanlarda ilerleyeceğiz, bunları anlatacağım.

"Orta vadeli programın 5 temel amacı var"

"2017-2019'da büyümeyi artıracağız. 2023 hedeflerine doğru emin adımlarla giderken düşük büyüme oranı bize yaramaz. Büyüme rakamı yüzde 5'in altında olmayacak. Orta Vadeli Programın 5 temel amacı var. Siyasi istikrar, ekonomik istikrar. Siyasi istikrar var, milletimizin tam desteği var. 15 Temmuz'da en iyi şekilde gördük. Meydanlara indik, terör gruplarına en iyi dersi verdik. Milletimizin desteği olunca istikrarı sürdürmek bizim görevimiz. Kapsayıcı bir büyümeyi de etkin hale getireceğiz. Ürün bazlı, tüketime bağlı büyüme kalıcı olmaz. Katma değer üreten, üstünlük sağlayan büyüme altyapısını oluşturmak, çeşitliliğini ve kalitesini artırarak rekabet gücünü artırmak.

"Türkiye mutlaka değerli vatandaşlarım katma değeri yüksek teknolojik ürünlerde söz sahibi olmalı. İstikrar var, kapsayıcı büyüme var ancak enflasyonu düşürmek lazım. İkinci temel hedefimiz enflasyonu düşürmek. Bu sene öngördüğümüz şekilde büyük bir farklılık olmazsa yüzde 7,5 seviyesinde bir enflasyonla sezonu kapatmış oluyoruz. Seneye hedef bir kademe daha düşük. Seneye enflasyon oranımız yüzde 6,5. Devam eden senede ise yüzde 5 seviyesinde olacak. Oranlar düşük gelebilir ancak çift haneli oranları hatırlayalım.

"Daha çok satacağız"

"Cari açığı azaltacağız. Üretimi artıracağız, daha çok satacağız. Satarken azimli, alırken nazlı olacağız. Fiyatlarını rekabetçi seviyeye getireceğiz. Aşağı yukarı aynı para olmalı ki vatandaş da dışardan almasın, ticareti onun için ihracat yapıyorsun 1 milyon dolarlık, geldin dedin ki 200 bin dolar daha fazla yapacağım. Artıracağın miktar için destek verilecek. Exim Bank'ın destek bütçesi 3 katı artırılacak. 1 milyardan 3 milyara çıkarılacak. Yani 1milyar TL'den 1 milyar dolara çıkacak.

"4. madde ekonomizin rekabet gücü ve verimliliğini artıracağız. Rekabet gücü artmazsa sürdürülebilirlik olmuyor. Herkes ihracatçı oldu. Eskiden belirli ülkeler ihracat yapıyordu. Şimdi herkes yapıyor. O halde farklı ürünler yapmak lazım. Teknolojiye yenilikçiliğe yatırım yapmalıyız. Verimliliği artıracağız. Daha çok üreteceğiz. Daha makul fiyatlarla satma imkanı yakalayacağız.

"Seçim gelir önemli olan geçimdir"

"Mali disiplin vazgeçilmez. 2003 yılından beri uyguluyoruz. Savurganlık yok, hovardalık yok, öncelikleri iyi belirleyeceğiz, hesabı kitabı düzgün belirleyeceğiz. Sınırsız ihtiyaçlarda öncelikler belirlememiz lazım. Kaynaklarla da karşılamamız lazım. Bu da mali disiplinle olacak. Biz 10 tane seçim kazanmış bir partiyiz. Seçim gelir geçer önemli olan geçimdir.

"Büyümede 5 strateji oluşturduk"

"Büyümede 5 stratejimiz olacak. İnsan kaynak kapasitemizi geliştireceğiz. İnsana yatırım sürecek. Mesleki konularda meslek geliştirmeye devam edeceğiz. Bizim petrolümüz yok. Bizim mutlak üstünlüğümüz yok, bizim üstünlüğümüz genç nüfusumuz. Genç nüfus daha fazla, güç demektir. Gençlerimizi geleceğimiz olarak görüyoruz. Lokomotif öncü Türkiye için gençlerdir. İş gücü piyasasını daha etkin hale getireceğiz. Teknoloji kapasitesini artıracağız. Fiziki altyapı gayet iyi, yollar, demiryolları, hastaneler, okullar, Türkiye'nin her tarafı doğusunda batısında aynı standartta aynı şekilde altyapıyı yaptık. 2 şerit gidiş geliş yollar vardı yetmiyor. İtiraz edenler, bir şerit daha yapın yetmiyor diyor.

"İstihdam için çalışacağız"

"Kurumsal kalitemizi iyileştireceğiz. Milletin beklentilerine çalışmalarımızı uygun hale getireceğiz. Büyümenin artarak devam etmesi, kişi başına gelirin artması, yeni iş aş alanları yani istihdam, okuldan mezun olan gençlerimiz var bunların iş bulması istihdam edilmesi için sürekli yatırım yapılması lazım. Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki çalışmaların en önemli amacı bu. Türkiye'nin genel kalkınmasına ciddi bir kaldıraç etkisi yapacak. Bu arada enflasyonun düşmesi için mücadele edeceğiz. Cari açığı azaltacağız ve mali disiplinden asla vazgeçmeyeceğiz.

Kuzey Kore vurgusu

"2017 senesi için bütçemizi yaptık. 2017 Ekim'de Meclis'e sunacağız. Bütün arkadaşlara teşekkür ediyorum. 2017 yılında bütçe açığını yüzde 2'nin altında tamamlamış olacağız. Bu ne anlama geliyor? Bakın turizm gelirlerimiz yüzde 40 azaldı. Bir darbe geçti, terörle mücadele, 1 Kasım seçimlerinde çalışanlara verdiğimiz vaatler vardı. Asgari ücret, vergi kolaylıkları, kaynak aktarımı söz konusu oldu. Tarımda da malesef kurak bir yıl geçirdik. Buna rağmen yüzde 2'nin altında yani 1.6 düzeyinde tutmayı başardık. Bu çok büyük bir başarı. Katkısı olan bütün bakanlarımıza çok teşekkür ediyorum. Bu yükseğe çıksaydı. Bunun sonucu yaşayacaktık, daha sonra. Bütçe açığı devam edecek. 2017'de 1.9'u bilerek görebiliriz. Bunun detaylarını da kamuoyuyla paylaşacağız. Sonrasında 2018'de tekrar azalmaya devam edecek. Türkiye yüzde 10'u görmüş bir ülke. Bizim partimizde gördü ama büyümeye devam etti. Türk ekonomisinin temeli sağlam bir göstergeyle uğraşmakla ekonomi olumsuz etkilenmiyor. Altyapımız, özel sektörümüz sağlam. Türkiye dünyaya açık bir ülke. Sınırlarımızı kapatsak, kimseyle alışveriş yapmasak hiçbir derdimiz olmaz. Dünyadan ayrı bir ülke gibi, Kuzey Kore gibi bir ülke oluruz ama hiçbir vatandaş istemez sanırım. Yatırımlara devam edeceğiz. Her şeyden kısıtlama olur ama yatırımlardan olmaz. Yatırımların kalitesi de önemli. İstihdam oluşturacak, büyümeye katkı sağlayacak yatırımlara çok daha fazla kaynak oluşturacağız. Alternatif finans yöntemlerini kullanacağız. En büyük havalimanı, tüp tünel geçişi dünyanın en geniş köprüsünü, şehir hastaneleri kamudan bütçeden kaynak kullanmadan yaptık. Hepsini toplayınca 50 milyar dolar ediyor. Kaynak var. Hem büyüyeceğiz, hem kaynak üreteceğiz, devam edeceğiz. İstikrar olunca net kararlar alırsınız. Koalisyon olsa A Partisi şöyle diyor, B Partisi böyle diyor. Öteleniyor, sorunlar birikiyor sonunda elinizde patlıyor. 2001, 1995 nasıl oldu, böyle oldu. İrade olmayınca idare olmaz. 10. Kalkınma Planı devam ediyor. 10. Kalkınma Planı'ndaki bütün dönüşüm programı kararlılıkla uygulanmaya devam edecek.

"İhtisas mahkemeleri kurulacak" 

"Ekonominin rekabet gücü artıracağız, yatırım ve ticareti geliştireceğiz. Reformlar lazım. Bir sefer yapıp bitirilecek işler değil. İş uyumsuzlukları veya uyuşmazlıkları var. Bunlarla ilgili her konu mahkemelere gidiyor, mahkemeler de yıllar sürüyor. Hem davacı hem davalı mağdur oluyor. Çalışma hayatı olumsuz etkileniyor. Yeni bir sistem getiriyoruz, arabulucuk sistemi. Hak ihlallerinde arabuluculuk mekanizmasıyla mahkemelerde sürünmeden oturup anlaşıp işlerine devam edecekler. Sadece bilirkişiye emanet edilmiş bir yargı sistemi ile devam edemeyiz. Kanun Meclis'te. Yargılamada ciddi bir hızlanma. Noterlik sistemini de AB standartlarına uygun olarak düzenleyeceğiz. Yargılama süreleri kısaltılmalıdır. 15 Temmuz darbecilerinden başlatılıyoruz. FETÖ'ye ulaşmış binlerce kişi var. Hepsi darbeye karışmış değil. Darbeciler davaları uzatmak için başkalarının isimlerini veriyorlar işi sulandırmaya çalışıyorlar, darbecilerin yargılanması süratle yapılacak. Milletimizin yüreğine su serpilecek. Yargılama sürelerini kısaltmanın yolları var. İhtisas mahkelemeleri kurulacak. Uzlaşma mekanizması getirilecek. Bazı konularda mahkemeye gitmeden orada uzlaşacaklar, helalleşip gidecekler. Denizlik, bilişim gibi kendi bölümlerinde mahkemeler kurulacak.

"Sağlıkta yerlileşmede önemli çalışmalar yaptık. Sağlıkta yerlileştirme ve millileştirmede de daha ileri bir noktaya geleceğiz. Uzay araştırmalarında da çalışmalar yapacağız. Enerji çalışmalarımız olacak. Bilgi toplumuna gidiyoruz. Okullarda tabletler, akıllı tahta ve internet var. Bunu bütün kırsallarda artması lazım. Geniş bant dediğimiz akıl yollarının genişletilmesi lazım. Uzun vadeli büyümenin esası olan insana yatırımdır. İkili öğretime son vereceğiz. Tekli öğretim olacak. Yarım gün okuyacaklardı, artık tam gün. Öğrencilere kötü haber 2019 sonuna kadar tarihe karışacak. Okul öncesi eğitimi zorunlu hale getireceğiz. Türkiye'de yabancı dil bilme oranı diğer ülkelere göre istediğimiz düzeyde değil. 4-4-4 sisteminde ilk 4'ten sonraki 5. yılı yabancı dil eğitimi mecburi hale gelecek.