Politika

Ankara'nın Etiyopya-Somali normalleşme sürecindeki rolü dikkat çekmişti: Türkiye, Sudan ile BAE arasında arabuluculuğa hazırlanıyor

06 Ocak 2025 15:54

T24 Dış Haberler

Sudan hükûmetinin, Türkiye'nin Sudan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında arabuluculuk yapma teklifini memnuniyetle karşıladığı öğrenildi. Türkiye'nin arabuluculuk teklifinin Dışişleri Bakan Yardımcısı Burhanettin Duran'ın Sudan ziyareti esnasında iletildiği bildirildi. Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf, Asharq Al-Awsat'a yaptığı açıklamada Sudan'ın bu girişimi memnuniyetle karşıladığını belirterek Türk yetkilinin ziyaretini “başarı” olarak nitelendirdi.

Sudan Genelkurmay Başkanı General Abdulfettah el-Burhan'ın, ülkedeki çatışmaları bitirmek için Türkiye'nin arabuluculuk teklifini kabul ettiği bildirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, El-Burhan ile 13 Aralık'ta bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiş ve Sudan yönetimi ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında arabuluculuk için devreye girmeyi önermişti. BAE, ülkeyi fiilen yöneten Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile savaşan paramiliter grup Hızlı Destek Güçleri'ne (RSF) silah sağlamakla suçlanıyor.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Burhanettin Duran; Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf ve Sudan Maliye ve Ekonomik Planlama Bakanı Cibril İbrahim ile Port Sudan'da görüştü.

Muhataplarıyla ikili ilişkileri ve Sudan'daki son durumu ele alan Duran, Türkiye'nin ülkedeki sorunların barışçıl şekilde çözülmesine sağlayabileceği katkıların yanı sıra teknik ve insani yardım konularında da istişarelerde bulundu.

Port Sudan'da faaliyetlerini sürdüren Türkiye'nin Hartum Büyükelçiliği'nin yanı sıra Sudan'da Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ofisinin kurulması ve Ziraat Katılım Bankası şubesinin açılması da ziyaret gündeminde yer aldı.

Türkiye, diyalog önerilerini içeren belge sunacak

Diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin "Sudan'ın birliği, toprak bütünlüğü, egemenliği ve istikrarına büyük önem verdiğini" belirterek, Türkiye'nin, 20 aydır devam eden insani trajedinin ve ülkede büyük bir yıkıma neden olan çatışmaların, daha fazla kardeş kanı dökülmeden barışçıl yöntemlerle bir an önce sona ermesi için her türlü katkıyı sağlamaya hazır olduğunu vurguladı.

Sudan Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkilinin Asharq Al-Awsat gazetesine yaptığı açıklamaya göre Dışişleri Bakan Yardımcısı Duran, Sudan hükûmetine diyalog önerilerini içeren bir belge sunacak ve bu belge daha sonra BAE tarafıyla paylaşılacak.

Duran'ın Sudan ziyareti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Sudan ordusu komutanı ve Geçici Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan'a Sudan ile BAE arasında arabuluculuk yapma teklifinin ardından gerçekleşti.

Türkiye'nin Somali-Etiyopya krizinde arabuluculuk rolü

Afrika Boynuzu komşuları Somali ve Etiyopya arasındaki anlaşmazlıkta Türkiye, önemli bir arabuluculuk rolü üstlenmişti. 

Türkiye, Afrika Boynuzu olarak adlandırılan bölgenin iki ülkesi Etiyopya ile Somali arasında sıcak çatışmaya dönme riski olan ihtilafın çözümünde devreye girmişti. Her iki ülkeyle de çok yakın ilişkileri olan Türkiye, Etiyopya’nın resmî talebi üzerine Ankara Süreci adı verilen arabuluculuğu başlatmıştı.

İki ülke arasındaki kriz, Etiyopya’nın 1 Ocak 2024’te, Somali’den 1991 yılında bağımsızlığını ilan eden ancak uluslararası toplum tarafından tanınmayan Somaliland ile denize ulaşım ve liman kullanımını içeren 50 yıllık bir anlaşma imzalaması ile başlamıştı.

Eritre’nin fiili olarak 1991 yılında bağımsızlığını kazanmasından bu yana Kızıldeniz’e erişimi kalmayan Etiyopya, deniz yoluyla ticaretini canlandırmak için yaptığı anlaşma karşılığında Somaliland’i tanıyan ilk ülke olma sözünü vermişti.

Somali’nin büyük tepkisini çeken bu gelişme, uluslararası toplum tarafından da kabul görmemiş; Etiyopya ve Somali arasında gerilim artmış ve taraflar birbirlerini askerî güç kullanmakla tehdit etmişti.

Son olarak Somali ile Etiyopya arasında Türkiye arabuluculuğunda kabul edilen Ankara Bildirisi, anlaşmazlığın çözümünde önemli bir adım olarak görülüyor. Ankara Bildirisi’nin en önemli maddelerinden biri, Somali ve Etiyopya teknik heyetlerinin Türkiye'nin kolaylaştırıcılığında en geç 2025 yılı Şubat ayına kadar müzakerelere başlamasını ve bu müzakereleri dört ay içinde tamamlamalarını öngörüyor.

Bildiride, tarafların taahhütlerin yorumlanması ve uygulanmasına ilişkin her türlü görüş ayrılığını diyalog yoluyla ve gerektiğinde Türkiye'nin desteğiyle barışçıl bir şekilde çözme taahhüdünde bulunduğu kayda geçirildi.