Gündem

AKP doğu ve güneydoğuda neden kaybetti?

Roboski ve Kobanê Kürtlerde ciddi kırılma yaratırken, Erdoğan'ın Kuran propagandası tutmadı

09 Haziran 2015 02:36

Doğu ve Güneydoğu'da seçmen, 13 yıl boyunca 1. parti olarak tercih ettiği AKP'ye bu kez "kırmızı kart" gösterdi. 9 kentte bağımsız aday gösteren Hüdapar da beklediği umudu bulamadı. İki parti ciddi oranda oy kaybı yaşadı, HDP sandıkta adeta patladı. 

Yıllarca çatışmalı sürecin en ağır koşulunu yaşayan bölge halkı, AKP 2002'de tek başına iktidara gelince az da olsa umutlandı. AKP göreve gelir gelmez OHAL'i kaldırdı, "normalleşme" dönemine geçişte yasaklı Kürtçe isimlere serbesti geldi; bölge halkı, “çözüm” diye adlandırılan süreçle birlikte tercihini Recep Tayyip Erdoğan’dan yana kullandı. Ancak ilk kırılma 34 kişinin katledildiği Roboski'de yaşandı. Daha sonra Kobanê’de IŞİD cellatlarına destek verilmesi, Kürtler açısından AKP’nin bölgede bitişini ateşleyen fitil oldu. Erdoğan’ın “Kürt sorunu yoktur” söylemi ve yetkisini aşarak eline Kürtçe mealli Kuran-ı Kerim'i alıp seçim meydanlarına inmesi, AKP tabanını HDP’ye kaydırdı. Mersin ve son olarak Diyarbakır'da patlatılan bombalar ise bardağı taşıran son damla oldu. 

 

Hüda Par'ın oy oranları düştü

 

7 Haziran'da sandıktan çıkan sonuç, bölgede HDP ile AKP ve Hüdapar açısından önemli verileri de gözler önüne serdi. Hüdapar açısından bakarsak; 1990'lı yıllarda çok sayıda cinayet işleyen Hizbullah, siyasi arenaya Hüdapar ile adım atmıştı. 2014 yerel seçimlerinde bölgedeki bazı illerde beklenmedik çıkış yakalayan Hüdapar, son bir yılda HDP tabanı ile zaman zaman karşıya gelmiş, gerilim 6-7 Ekim olaylarıyla patlak vermişti. Bu gerilim, 7 Haziran seçimleri öncesinde de nüksetmiş, bazı kentlerde ölüm/yaralama olayları yaşanmıştı. Bu atmosferde Diyarbakır, Mardin, Batman, Şanlıurfa, Van, Bitlis, Bingöl, Şırnak ve Adana'da bağımsız aday gösteren Hüdapar ciddi oy kaybı yaşadı. Hüdapar'ın hayal kırıklığı yaşadığı kentlerin başında Batman ve Bitlis geliyor. 2014 yerel seçimlerinde Batman'da yüzde 8 oy alan Hüdapar, bu kez 5,5'te kaldı. Hüdapar'ın oyları, Bitlis'te 5,9 iken 1,1'e, Şırnak'ta 2,6 iken 1,2'ye, Diyarbakır'da ise 4,6'dan 3,3'e düştü. Hüdapar Mardin, Urfa, Van ve Bingöl'de de oylarını koruyamadı.

 

AKP bölgede hezimet yaşadı

 

Bölgede en büyük hezimeti yaşayan parti kuşkusuz AKP. Bölge halkının 13 yıldır şans tanıdığı AKP iktidarı, 7 Haziran seçimlerinde cezalandırıldı. AKP, bir dönem gözde tutulan korucu ve aşiretler de rengini HDP'den yana koyunca bölge genelinde yüzde 20 civarında oy kaybı yaşadı. Muş'ta 2014 seçimlerinde yüzde 48 oranında oy alan AKP yüzde 24'e, Hakkari'de 26'dan 8,5'e, Ağrı'da 45'ten 15'e, Ardahan'da 34'ten 26'ya, Şırnak'ta 29'dan 8'e, Van'da 41'den 19'a, Diyarbakır'da 33'ten 14'e, Bitlis'te 40'tan 30'a, Urfa'da 61'den 46'ya, Bingöl'de 58'den 46'ya, Mardin'de 37'den 19'a kadar geriledi. 2002'de Cumhurbaşkanı Erdoğan'a vekillik yolunu açan Siirt'te bile AKP yüzde 42'den 28'e kadar düştü.

Selahattin Demirtaş'ın Cumhurbaşkanlığı seçiminden bu yana gösterdiği performans ve HDP'nin Türkiye partisi olma misyonu bölgede ciddi kabul gördü. 7 Haziran seçimlerinde bölgede 1. parti olan HDP, bazı kentlerde rekor oylar aldı. 2014 yerel seçimlerinde Muş'ta yüzde 40 oy oranına ulaşan HDP oylarını 71'e, Hakkari'de 66'dan 86'ya, Ağrı'da 51'den 78'e, Iğdır'da 44'ten 56'ya, Ardahan'da 10'dan 30'a, Kars'ta 19'dan 44'e, Şırnak'ta 59'dan 85'e, Van'da 53'ten 74'e, Bitlis'te 43'ten 60'a, Urfa'da 30'dan 38'e, Bingöl'de 25'ten 41'e, Siirt'te 49'dan 65'e, Mardin'de 52'den 73'e, Diyarbakır'da 55'ten 79'a, Batman'da 55'ten 72'ye yükseltti. 

 

İlgili Haberler