Nesnelerin İnterneti nedir?
Fitness kol saatinden elektrikli diş fırçasına birçok yeni üründe kullanılan Nesnelerin İnterneti, gelişen ağ teknolojileri ve dijital iletişimin ileri bir aşamasına verilen addır.
Kim buldu?
Fikir olarak ilk kez Xerox Palo Alto Araştırma Merkezi uzmanlarından Mark Weiser tarafından gündeme getirildi. Weiser, bunu 1991'de yayınlanan "21'nci yüzyılın bilgisayarı" başlıklı makalesinde dile getirdi. Kavramı ortaya atan ise Massachusetts Institute of Technology'de Kevin Ashton oldu.
Boyutları nedir?
Gartner piyasa araştırmaları şirketinin verilerine göre 2020 yılına kadar 21 milyar cihaz ağa bağlı olacak. Günümüzde bu rakam 6 milyar 400 milyon dolayında. Bir kıyaslama yapmak gerekirse, internet kullanıcılarının sayısı 3 milyar 400 milyon civarında. Bu karşılaştırma, daha şimdiden internet üzerinden insandan fazla makinenin birbiriyle iletişim halinde olduğunu ortaya koyuyor. Gartner'in araştırmasına göre bu yıl içinde her gün 5,5 milyon cihaz Nesnelerin İnterneti'ne katılacak.
Hangi nesneler iletişim içinde?
En çok tanınan uygulamalardan biri akıllı evler (Smart home). Sensör ve mikroçiplerle donatılmış akıllı evler kendiliğinden iletişim kuruyor, sürekli veri alışverişinde bulunuyor. Isıtma sistemi internet üzerinden hava durumunu öğrenip ayarları ona göre yapıyor. Yakıtı azalan araç sizi bir sonraki akaryakıt istasyonuna yönlendiriyor. Fitness alanından giyilebilir cihazlar artık yalnızca veri toplamakla yetinmiyor; bunları kendiliğinden akıllı telefonumuza aktarıyor. Elektrikli diş fırçası, diş bakım alışkanlıklarımızı denetleyip iyileştiriyor. Fırçalamayı unuttuğumuzda akıllı telefona bir uyarı mesajı yolluyor.
Makineler hangi verileri yolluyor?
Araç ve akıllı telefon, internet üzerinden yol durumunu öğrenip duruma göre alternatif güzergâhlar belirliyor. Fitness ve akıllı saatler daha ziyade kan basıncı, şeker ve ısı gibi değerleri ölçüyor. Kapasite sınırına vardığımızda bizi uyarıyor. Toplanan değerlerin aktarıldığı akıllı buzdolabı sağlık koşullarınıza uygun bir yemek için gereken alışveriş listesini akıllı telefona yolluyor.
Akıllı yardımcı mı, kontrol cihazı mı?
Cihazlar hayatımızı kolaylaştırmakla kalmıyor. Aynı zamanda sürekli olarak davranışlarımızı ölçüp kaydediyor. Bu değerli verilere genelde sözkonusu ürünleri geliştirenler de erişim imkânına sahip. Böylece ayrıntılı bir hareket profilimizi çıkarmakla kalmıyor, bunun yanı sıra sağlık durumumuz ve tüketim alışkanlıklarımız hakkında da bilgi sahibi oluyorlar.
Alınabilecek önlemler nedir?
Bu tür teknolojiyi kullanan cihazları kullanmaya başlamadan önce, kapsamlı şekilde toplanan verilerin akıbetine dair bilgi edinmekte yarar var. Şu soruların yanıtı aranmalı:
Cihaz hangi verileri topluyor?
Veriler hangi amaçla elde ediliyor?
Verilere kimler erişiyor?
Üretici verilerimle neler yapabilir?
Verilerim üçüncü şahıs ve kurumlarla paylaşılıyor mu?
Veriler üreticiye aktarılmadan da cihazı kullanabilir miyim?
Veri akışı hakkında ne kadar çok bilgi sahibi olursanız kişisel risk oranınızı da o ölçüde düşürebilirsiniz.
