26-27 Nisan'da yapılacak TEOG için ipuçları

Ortaokul 8’inci sınıf öğrencilerinin liselere yerleşmek için girdiği Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sınavlarının ikincisi 26-27 Nisan’da yapılacak. Bu yıl 1 milyon 190 bin 826 öğrencinin katılacağı sistemde, öğrenciler iki günde Türkçe, matematik, fen, din kültürü ve ahlak bilgisi, yabancı dil, inkılap tarihi ve Atatürkçülük olmak üzere altı dersten sınava girecek. Her testten 20’şer soru olan sınavda, 40’ar dakika süre verilecek. Başarı için Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) belirlediği müfredatı öğrenmek, geçmiş yılların sorularını çözmek gerekiyor.

Her branşta temel kavramları bilmek çok şey kazandırıyor. İşte ders ders TEOG’da çıkabilecek sorulara yönelik tüyolar özetle şöyle:

Fen Bilimleri: Bilgi eksiklerini kapatın

Hürriyet'te yer alan habere göre, TEOG-1 konuları da sorulacak. ‘Maddenin halleri ve ısı’ TEOG 2’de fende en fazla soru beklenen ünitelerden. Geçen sene yedi soru vardı. Maddenin halleri ve ısı, özısı tanımı, maddenin ayırt edici özelliği olması, deneyleri; çalışılması gereken konular. Isı-özısı, kütle-sıcaklık arasındaki ilişkiyi de bilin. Isı alışverişiyle ilgili problemler çözün. Hal değişimleri önemli. Bu ünite ekstra dikkat ve bilgi gerektirir. ‘Maddenin yapısı ve özellikleri’ndense geçen yıl dört soru çıktı. Periyodik sistem, ilk 18 elementin elektron katman ilişkisi, bunların periyodik cetveldeki yerine çok dikkat edin. Elementlerin özelliklerine göre sınıflandırmasını da bilin. Bir başka önemli kısım ise element sınıfları arasındaki kimyasal bağ çeşitleri. Soru gelmesi muhtemel şu dört nokta kritik: Asit bazlar, bağlar, periyodik sistem ve tepkimeler. Asit bazlar her TEOG sınavında sorulur. Işık ve ses, ışığın kırılması, mercekler, sesin sürati ünitesinin alt başlıklarından sorular gelebilir. Ortamlar arası ışığın izlediği yol, süratindeki, doğrultusundaki, yönündeki değişimler önemli. Merceklerde odak noktasını, ince kenarlı merceklerin orman yangınlarına neden olabileceğini iyice öğrenin. Ses ve ışık hızı karşılaştırmasını, sesin boşlukta yayılmadığı ışığın ise en hızlı yayıldığını akılda tutun. Sesin ortamlardaki yayılma hızları ve cam fanuslu deney sorularını kavrayın. Işığın kırılmasıyla ilgili gelebilecek sorunun, fen testinde ayırt ediciliği fazla olabilir. ‘Canlılar ve enerji ilişkisi’ ünitesinden geçen sene dört soru geldi. Besin zinciri, fotosentez, solunum deneyleri, geri dönüşüm ya da biyoteknoloji soru beklenen başlıklardan.

İngilizce: Bol bol kelime ezberleyin

Kabul ve ret cümleleri, karşılaştırma sıfatları gibi konulara dikkat edin. ‘Adventure’ sınavda önemli yere sahip. Tercihlerden bahsederken kullanılacak, sıfatların kıyaslandığı kelimeleri iyi öğrenin. Örneğin, “An elephant is bigger than a cat” gibi. Geçmiş ve geniş zaman anlatımlarına da iyi hazırlanın. Önemli ünitelerden biri de, ‘Tourism’. Burada da örneğin hava durumundan bahsederken ‘güneşliyse sunny, yağmurluysa rainy’ gibi ifadeleri iyi kavrayın. ‘Communication ve The Internet’ de soru gelebilecek konulardan. İletişim ve internette hangi kelimelerin nasıl kullanıldığı önemli. Örneğin, ricada bulunurken ‘can you, could you, will you, would you, would you mind’ gibi ifadeler kullanılabilir. Şu konuları da öğrenin: ‘Friendship’, ‘Teenlife’, ‘Cooking’, ‘Chores’.

Türkçe:  Eleyici olacak

Sözcükte anlam ünitesinde yer alan gerçek, mecaz, terim anlam gibi temel kavramların bilinmesinde yarar var. Deyimler ve atasözlerini iyi öğrenmek, bu soruları rahatlıkla yapmayı sağlar. Öznellik-nesnellik, amaç-sonuç, neden-sonuç gibi kavramları kapsayan ‘cümlede ve parçada anlam’ konusuyla ilgili farklı soru tarzlarını görmelisiniz. “Asıl anlatılmak istenen nedir?”, ‘değinilmemiştir’, ‘çıkarılamaz’ tarzı sorulara dikkat! Fiil çatısı konusu, TEOG-2’nin olmazsa olmazlarından. Pratik bir tüyo verirsek; nesne-yüklem ilişkisinde, sadece ‘onu’ sözcüğünü kullanmanız yeterli. Örneğin, “Onu seviyor” geçişli ama “Onu uyudu” cümle anlamlı olmadığı için geçişsiz. Özne-yüklem ilişkisinde de aynı şekilde sadece ‘kendisi’ kelimesini kullanabilirsiniz. Soru köklerini iyi öğrenin. Bir cümlenin yüklemi isim mi, fiil mi; dikkat edin. Edebi türler ve sanatlar da önemli, iyi bilinmesi gereken, kolay bir konu. Söz sanatlarını ve otobiyografi, eleştiri, makale gibi türleri örnekleriyle çalışın. Çıkmış sorulara bir göz atabilirsiniz. İlk TEOG’un konusu olan fiilimsi, cümle türleri ve cümle ögeleri konusunun da temelini oluşturduğu için iyi kavrayın.

İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük: İkinci dönem ünitelerini gözden geçirin

Birinci TEOG konuları da gelecek. Ama daha çok ikinci dönem konuları çıkacak. Yani ‘Atatürkçülük’ ve ‘çağdaş Türkiye yolunda adımlar’dan daha fazla soru olacak. Bu ünitelerdeki konulara ve kavramlara çok dikkat edin. ‘Çağdaş Türkiye adımları’ konusunda saltanatın ve halifeliğin kaldırılması, Cumhuriyet’in ilanı gibi siyasi alanda yapılan inkılapları iyi öğrenin. Lozan ve Sevr anlaşmalarının karşılaştırılması kesinlikle bilinmesi gereken bir diğer alt başlık. Kapitülasyonlar, Ankara’nın başkent oluşu, Cumhuriyet’in ilanının sonuçları, şapka ve kıyafet kanunu gibi toplumsal alandaki yenilikler, medeni kanun, Şeyh Sait İsyanı, Kabotaj kanunu, Nutuk, harf inkılabı ve millet mektepleri soru gelebilecek önemli noktalardan. ‘Atatürkçülük’ ünitesinde milli güç unsurları, cumhuriyetçilik ve milliyetçilik ilkeleri, milli birlik beraberlik, milli bağımsızlık, devletçilik ve karma ekonomi kavramlarını çok iyi öğreniın. Laiklik kavramını da doğru anlayın. Türk halkı ulusal iradeye önem veren bir millet, bu da öğrenileceklerden. ‘Bir kahraman doğuyor’ konusundan da bir soru gelecek. Mustafa Kemal Atatürk’ün kişilik özelliklerine dikkat edin. Vatanseverliği, liderliği, idealistliği, mantıklı ve gerçekçi oluşu gibi konular sık sorulan 
başlıklardan.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: Kavramları doğru öğrenin

Kaza-kader, TEOG 1’in konusuydu ama bu sınavda da çıkabilir. Önceki yıllardaki TEOG 2’de soru geldi. Özellikle kader ve kaza kavramlarının fiziksel, biyolojik ve toplumsal yasaların ne anlama geldiği, insanın akıl ve irade sahibi olmasıyla özgür ve sorumlu bir varlık olması arasındaki ilişkiyi çok iyi bilin. TEOG 2’de fazla soru gelen zekât, hac ve kurban ünitesinde, ne verildiğine ve istendiğine dikkat edin. Zekât ve sadakanın kim tarafından kimlere, nasıl verildiğini; hac ve umreyle ilgili mekan ve kavramların anlamlarını; hac ibadetinin nasıl ve niçin yapıldığını; kurbanın anlamını öğrenin. ‘Hz. Muhammed’in hayatından örnek davranışlar’dan TEOG 2’de sorular geleceği kesin gibi. Geçen yıllarda da çıktı. Hayatından kesitleri, örnek davranışlarının toplumsal hayattaki önemini, olaylar karşısındaki tutumunu iyi kavrayın. Doğa ve hayvan sevgisiyle ilgili davranışlarına, onları koruma konusuna dikkat edin. Geçen yıllardaki sınavlarda ‘Kuran’da akıl ve bilgi’ konusundan soru geldi. İslam dinine göre kötü alışkanlıklar da muhtemel soru gelecekler arasında.

Matematik: Denklemler önemli

İlk dönem konuları da önemli. Doğrusal denklemleri, eğimi, bir ve iki bilinmeyenli denklemleri, eşitsizlikleri iyi öğrenin. ‘Sayılar’ ünitesinde özellikle köklü ve üslü sayıları bilin. Çünkü köklü sayılarla ilgili sorular hem pisagorda yani üçgenlerde, hem cebirsel ifadelerde gelebilir. Bunlar birçok konunun içinde karşınıza çıkabilir. İlk sınavda sorulmayan ‘olasılık’ın ve ‘eğim’in yer alması ihtimal. ‘Bir ve iki bilinmeyenli denklemler’ konusunda problem verilerek, sözlü ifadenin matematiksel bir ifadeye dönüştürülmesi istenebilir. İki bilinmeyenli denklemlerde yok etme metodunu iyi kavrayın. ‘Eşitsizlikler’ sınav için önemli konulardan. Eşitsizliklerde problem diye verilen veya durum şeklinde anlatılan ifadelerin ‘büyüktür’, ‘küçüktür’ veya ‘büyük eşittir’, ‘küçük eşittir’ işaretleri ve ‘X’ ile nasıl yazıldığını anlayın. Sayı doğrusunda nasıl gösterildiğini de öğrenin.

Mazeret mayısta

Oturumlara giremeyenler, 20-21 Mayıs’ta düzenlenecek mazeret sınavlarına katılabilecek. Ancak bunun için öğrenci geçerli mazeretini belgelemeli. Bu olmadan o derse ait sınav puanı sıfır olarak değerlendirilecek. Veli, öğrencisinin ortak sınava katılamama sebebini, sınavın tamamlandığı tarihten itibaren en geç beş iş gününde okul yönetimine yazılı bildirecek. Sınav sonuçları ise haziranda açıklanacak.

En çok yapılan hatalar

Türkçede en çok yapılan hataların başında soruda bir bit yeniği aramak gelir. “Bu kadar kolay olmamalı, çeldiricilik var” diyerek aslında cevabı bulunan bir soru değiştirilerek yanlış yapılabilir. Uzun soruyu çözerken her yerini karalamak, dikkat dağınıklığına, sorunun kafaları karıştırmasına yol açar. Altı çizili sözcükleri doğru okumamak da sık rastlananlardan. “Aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir/verilmemiştir?” soruları hızlı okuma esnasında gözden kaçabilir.
' Din kültürü ve ahlak bilgisinde soruları tam okumadan cevaplamaya çalışmak yapılan en önemli yanlışlardan. Kavramları tam öğrenmeden sınava girmek de birçok hataya sebep olabilir.
' Fende ‘maddenin halleri ve ısı’ en fazla hata yapılan ünitelerden. O yüzden bol soru çözüp, bilgi eksikleri tamamlanmalı. Tüm şıkların doğru okunmamasından kaynaklı yanlışlar olabilir. Hidrojen ile helyum elementinin yeri ve ışığın kırılmasında yoğunluklar karşılaştırılabilir.
' İngilizcede hatalara neden olan, kelime ezberlerinin eksik olması. 
' İnkılap tarihi ve Atatürkçülük’te medeni kanun ve devletçilik yanlış yapılan konulardan. Bu kavramlara dikkat edilmeli. Milli bağımsızlık ve milli egemenlik kavramlarıyla ilgili sorular da dikkatli çözülmeli. Bunların tam anlaşılması gerekir.
' Matematikte öğrencilerin problem konusunda en çok yaptığı hata, sorudan korkmak. Konuyu iyi kavramak bu korkuyu yenmenize yardımcı olur. İşlem önceliği sırasına dikkat edilmeli. Zaman konusunda heyecan yapıp, soru çözümünde acele etmek de bir başka yanlış hareket.