Geçtiğimiz hafta sonu 25 Temmuz 2015 günü çok değerli bir arkadaşım Mehmet Şerif Bayram’ı da toprağa verdik.
Şerif Bayram, 1957 doğumluydu ve orta yaşlı sayılırdı. Ama hem bana göre genç, hem de ölüm için henüz oldukça erken ve genç sayılacak bir yaş kuşağındaydı. O da 12 Eylül sonrasında diğer emsalleri gibi Diyarbekir 5 No’lu Sıkıyönetim Askeri Cezaevi denilen cehennemde gençliğinin 5 yılını geçirmişti.
Dua sesleri arasında, ortak anıların konuşulduğu cami avlusunda yine her zamanki gibi hüzünlü cenaze töreninde ben de lafa karışıyordum, güzel anılarımız vardı. Zaten sevgili Şerif, yardımseverliği, sevgi dolu yüreği ve iyimserliği ile hiç kimsenin zihninde üzüntü verici bir anıya yer bırakmamıştı ki.
Ama bir yandan da, l960’lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Kürt siyasi hayatında çok önemli bir dönüm noktası olan Devrimci Doğu Kültür Ocakları (DDKO) döneminden itibaren tanıştığım, tanıdığım, pek çoğuyla yakın dostluk ve arkadaşlıklar kurduğum ağabeylerim ve arkadaşlarımın siluetleri zihnimde canlanıp bir film şeridi akıp gidiyordu.
Birkaç büyüğümüz ve ağabeyimiz dışında göçüp giden hiçbir arkadaşımızın ölümü vakitli veya eceliyle bir ölüm olarak gerçekleşmemişti. Kimi işkenceyle, kimi vurularak öldürülmüş, kimi sürgünde, kimi de beklenmedik sağlık problemleri sonucu hayata veda etmişlerdi.
Bazılarının artık hayatta olmadığını bile bilmeyen arkadaşlarımızın olduğuna şahit oluyordum. Bir meslek veya mektep organizasyonu yayınına sahip olma pozisyonumuz olmadığı için birbirimizden çok fazla haberdar olma şansımız da pek sağlıklı olmadı.
Elbette 50 yıllık bu süreçte Kürt olmayan pek çok değerli ağabeyim, arkadaşım ve dostlarımı da kaybettim. Onları da her vesileyle anıp yâd ederim. Hatta bir dönem, Kürtler arasında en fazla Kürt olmayan arkadaşa sahip olan bir insan olarak bilinen biriydim. Ancak burada söz sevgili Şerif Bayram’dan açılmışken sadece Kürt olan siyasi şahsiyetlere yer vermek istedim.
Oturup hatırlayabildiklerimi sıralamaya çalıştım. Sonra da isme göre alfabetik olarak sıraladığımda ne kadar çok dost ve tanıdığım insanın artık yaşamadığının farkına vardım.
Hatırlamamış olduğum veya haberim olmadan dünyadan göçüp gitmiş arkadaş veya dostların olduğundan eminim. Onların bu listede yer alamayışını elbette bir ayrımcık, eksiklik veya özensizlik olarak değerlendirecek arkadaşlar olabilir. Bana ulaşabilmeleri ve eksik bıraktığım isimleri bildirmeleri suretiyle eksiklikleri düzeltebilmemiz mümkün. Benim tek başıma bu kadarını toparlayabildiğimi dikkate alarak anlayışla karşılamalarını, özür dilediğimi ve kusurumu bağışlamalarını istiyorum.
Abbas İzol-Siverek, Aldulalim Saruhan-Bitlis, Abdulkadir Odabaşı-Siverek, Abdulkerim Ceylan-Batman, Abdulmelik Fırat-Hınıs, Abdurrahman Alaca-Kars, Abdurrahman Dürre-Malazgirt, Ahmet Karlı-Siverek, Ahmet Kaya-Malatya, Ahmet Kızıler-Tercan, Alaybey Atalay-Göle, Ali Haydar Emre-Muş, Ali Karahan-Siverek, Ali Özcan-Varto, Ata Vessek-Cizre, Avni Gökoğlu-Suruç, Aydın Saraç-Muş, Bahattin Eryılmaz-Doğubayazıt, Berrin Yavuz Mütevellizade-Bingöl, Bube Kumruaslan-Viranşehir, Celal Narçın-Patnos, Celal Paydaş-Hilvan, Cemil Haspolat-Bitlis, Davut Özcan-Derik, Dilaver Yıldırım-Dersim, Edip Karahan-Derik, Ekrem Karahan-Siverek, Emin İl-Siverek, Enver Aytekin-Siirt, Enver Taştan-Karayazı, Erdinç Uzunoğlu-Bismil, Erdoğan Teomete-Doğubayazıt, Fahrettin Bukarlı-Bismil, Fahri Kurt-Ergani, Faik Bucak-Siverek, Faruk Sayın-Muş, Faruk Vakıfahmetoğlu-Lice, Ferit Uzun-Siverek, Fevzi Dağlı-Siverek, Galip Elçi-Bingöl, Gıyaseddin Emre-Muş, Hacı İl-Siverek, Halit Vural-Muş, Hamreş Reşo-Adıyaman, Hasan Acar-Ergani, Hasan Deniz-Gerger, Haydar Aksu-Karakoçan, Hikmet Buluttekin-Lice, Hüseyin Kiraz-Siverek, Hüseyin Musa Sağnıç-Tatvan, Hüseyin Sarıtaş-Kiğı, İbrahim Kutlay-Karaköse, İdris Arıkan-Siirt, İhsan Biçici-Diyarbekir, İhsan Yavuztürk-Suruç, İsa Geçit-Karaköse, İsmail Hakkı Mütevellizade-Bingöl, İzzet Şahin-Suruç, Kemal Aras-Karaköse, Kenan Aras-Karaköse, Kemal Badıllı-Urfa, Kemal Bingöllü-Bingöl, Kemal Sevim-Hınıs, Mahmut Baksi-Kozluk, Mahmut Okutucu-Silvan, Mahsun Kırtaş-Malazgirt, Medet Serhat-Iğdır, Mehmet Cantekin-Adıyaman, Mehmet Demir-Kızıtepe, Mehmet İz-Ergani, Mehmet Emin Kotan-Doğubayazıt, Mehmet Nuri Görkey-Suruç, Mehmet Şirin-Baltaş-Kozluk, Mehmet Tüysüz-Hilvan, Mehmet Uzun-Siverek, Muhterem Biçimli-Silvan, Musa Anter-Nusaybin, Mustafa Aydın-Kağızman, Mustafa Aksakal-Hilvan, Mustafa Budak-Dersim, Mustafa Özbay-Doğubayazıt, Mürsel Delen-Van, Nazım Sönmez-Diyarbekir, Nazif Kaleli-Bulanık, Nazmi Balkaş-Lice, Necati Siyahkan-Siverek, Necmettin Büyükkaya-Siverek, Nevzat Nas-Kızıltepe, Nevzat Sağnıç-Tatvan, Nihat Elçi-Bingöl, Niyazi Tatlıcı-Silvan, Nurettin Basut-Karaköse, Nuri Bingöl-Hınıs, Nusret Kılıçaslan-Kızıltepe, Nüzhet Bilici-Silvan, Orhan Alpaslan-Karaköse, Orhan Kotan-Muş, Orhan Talun-Bitlis, Ömer Ayna-Piran, Ömer Çetin-Bismil, Örfi Akkoyunlu-Pötürge, Resul Altınok-Kiğı, Rodi Demirkapı-Palu, Sabri Demirkol-Kiğı, Sait Bingöl-Bingöl, Sait Elçi-Bingöl, Sait Kırmızıtoprak-Dersim, Saki Seydagil-Muş, Salih Sıtkı-Hakkâri, Selim Dindar-Cizre, Siraç Bilgin-Bingöl, Süleyman Kutlay-Karaköse, Süleyman Seydan-Siverek, Şakir Elçi-Bingöl, Şerafettin Elçi-Cizre, Tahsin Avcı-Muş, Vedat Aydın-Bismil, Veysel Öngören-Bismil, Yahya Bozkurt-Muş, Yaşar Gündoğdu-Bitlis, Yavuz Çamlıbel-Doğubayazıt, Yımaz Güney-Siverek, Yusuf Azizoğlu-Silvan, Yusuf Ekinci-Lice, Yusuf Kaçar-Dersim, Yücel Önen-Diyarbekir, Yümnü Budak-Hazro, Zeki Bozalan-Diyarbekir, Ziya Karahan-Siverek, Zeki Atsız-Bingöl, Zeki Tekeş-Silvan, Ziya Şerefhanoğlu-Bitlis, Zülküf Şahin-Muş.
