EKONOMİNİN NOT DEFTERİ

Döviz krizinin en yüksek noktalarından biri olan geçen haftanın para ve kredi verileri Merkez Bankası'nca açıklandı.

Çizgi: Tan Oral

En çok dikkatimi çeken şunlar:

• Döviz hesapları 2.9 milyar dolar azalmış. Ancak, hesabıma göre parite ve ons etkisi arıtıldığında azalışın miktarı 1 milyar dolar civarında. Ama diğer tarafta TL mevduatların artmadığı görülüyor. Nakit TL talebinde de önemli bir artış yok. Bu tablo, döviz hesabı azalışının döviz bozdurulmasından değil, sistemden döviz çıkışıyla açıklanabileceğini düşündürüyor. 

• TL krediler bir haftada 40 milyar gibi çok yüksek bir patlama göstermiş. Haftalık bazda yüzde 1.5'lik artış, bankaları kredi vermeye zorlayan Albayrak politikalarının zirvesi olan Mayıs 2020'den bu yana görülmemişti. Bu denli yüksek artışın nedeni, geçen haftaki döviz krizi sırasında vadeli mal alım satımlarının durması, satıcılarca peşin bedelle mal ya da hammadde satışına geçilmesi olabilir. Böylelikle, çalışma sermayesi yetersiz şirketler aniden bankalardan kredi kullanmak zorunda kalmış olmalılar.

• Yabancılara ait hisse senedi, devlet tahvili ile repo varlıklarından da toplam 653 milyon dolarlık bir çıkış olmuş. Böylece, Naci Ağbal'ın görevden alındığı günden bu yana toplam net portföy çıkışı 444 milyon dolar oldu.

Faiz indirimi ve ulusal paranın serbest düşüşe bırakılmasıyla finansal istikrarın nasıl bozulabileceğine dair iki örneğin izleri açıkça görülüyor.