Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören dört kulüp, 2016’nın 3.dönemine ilişkin finansal tablolarını Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderdi.

Açıklanan finansal tablolara göre, kulüplerin kendi faaliyetlerinden yarattıkları gelirler, mevcut birikimli zararlarını karşılayamıyor ve dört kulüp çok önemli tutarda öz kaynak açığı veriyor.  

Gelirleri giderlerini karşılamaya yetmeyen kulüplerin bu dönemde yoğun borçlanmaya yöneldiklerini, bu sebeple mali yapılarının ciddi bir borç baskısı altında kaldığını gözlemliyoruz.

 

Dört kulübün gelirleri 1.5 milyar TL’ye ulaştı

 

Kulüplerimizin finansal göstergelerine geçmeden önce kısaca, dört kulübümüzün 2015-16 itibariyle gelir durumlarını da kısaca sizlerle aşağıdaki tabloyla paylaşmak isterim.

Tablo:1) Dört Kulübün 2015-16 Sezonu İtibariyle Gelirleri (Milyon TL)

2015-16	Yayın	ŞL ve Avrupa	Ticari	Maç Günü	Toplam
Milyon TL	Gelirleri	Ligi Gelirleri	Gelirler	Gelirleri	Gelirler
Beşiktaş	98,5	39,5	138,3	46,9	323,2
Fenerbahçe	116,6	45	220,4	94,2	476,2
Galatasaray	96,7	107,8	198,7	92,4	495,6
Trabzonspor	48,5	5,6	24,1	3	81,2
Toplam	360,3	197,9	581,5	236,5	1.376,2

Kaynak: Aktif Bank- EkoLig 2014-15/2015-16 Sezonu Futbol Ekonomisi Raporu, sh.59.

Yukarıdaki tablodan da görülebileceği üzere, dört kulübün toplam gelirleri 2015-16 sezonu sonrasında 1 milyar 376 milyon TL’na ulaştı. En fazla gelir elde eden kulüp 495,6 milyon TL ile Galatasaray olurken, Fenerbahçe 476,2 milyon TL ile ikinci sırada yer aldı. Beşiktaş’ın gelirleri 323 milyon TL’na ulaşırken, Trabzonspor’un gelirleriyse 81,2 milyon TL olarak gerçekleşti.

 

Dört kulübün gelirlerinin bileşimi

 

Tablo 2 bize, kulüplerin toplam gelirleri içinde en fazla payı ticari gelirlerin aldığını gösteriyor. Yayın gelirlerinin toplam gelirler içindeki payı %33’te kalırken, ticari gelirlerin payı %40’a kadar yükseldi. Maç günü gelirlerinin toplam gelirler içindeki payı ise (Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi gelirleri dikkate alındığında) %27 olarak gerçekleşti.

Tablo:2) 4 Kulübün Gelirleri Bileşimi

2015-16	Yayın	ŞL ve Avrupa	Ticari	Maç Günü	Toplam
Milyon TL	Gelirleri	Ligi Gelirleri	Gelirler	Gelirleri	Gelirler
Beşiktaş	0,30	0,12	0,43	0,15	1,00
Fenerbahçe	0,24	0,09	0,46	0,20	1,00
Galatasaray	0,20	0,22	0,40	0,19	1,00
Trabzonspor	0,60	0,07	0,30	0,04	1,00
Ort.gelir	0,33	0,13	0,40	0,14	1,00

 

Finansallar bize ne anlatıyor?

 

Öncelikle, büyük resmi görmek bakımından kulüplerin KAP’a gönderdikleri finansal tabloların genel olarak  bize ne anlattıklarını iyi analiz etmemiz gerekiyor. Bu amaçla kulüplerin finansal temel göstergelerini sizlerle paylaşmak için finansal tablolarından konsolide ettiğimiz aşağıdaki tabloyu sizinle paylaşalım.

 

Varlıklarının iki katı borç yükü altına girdiler

 

Kulüplerin 2016/3.dönem itibariyle açıkladıkları finansal tablolarından derleyerek oluşturduğum aşağıdaki tablodan da görülebileceği üzere, Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören dört kulübün toplam aktifleri (varlıkları) 1.952 milyon TL’na ulaşırken, toplam yükümlülükleri ise 3.851 milyon TL olarak gerçekleşmiş durumda. Yani, kulüplerin başta kendi futbolcu ve teknik adamları olmak üzere, bankalara ve diğer üçüncü kişilere karşı ödemeyi taahhüt ettikleri kısa ve uzun vadeli toplam yükümlülükleri, mevcut varlıklarının 2 katına ulaşmış görünüyor. Daha kısa bir ifadeyle, kulüpler varlıklarının iki katı bir borç yükü altına girmiş durumdalar. Toplam varlıklar borçlarını karşılamaya yetersiz kalırken, diğer taraftan varlıklar ve gelirler üzerinde hızla kulüp aleyhine ipotek, temlik, blokaj gibi takyidatlar artmaya başlamış vaziyette.  

Kulüpler bazında baktığımızda; toplam varlıklarına göre en fazla kısa ve uzun vade yükümlülüğü bulunan kulüp olarak karşımıza yüzde  228’le Beşiktaş çıkıyor. Beşiktaş’ın toplam varlıkları 426 milyon TL iken, toplam yükümlülükleri 970 milyon TL’na ulaşıyor. Buna göre, Beşiktaş toplam varlıklarından tam 2,28 kat daha fazla bir borç yükü altına girmiş durumda. Beşiktaş’ı yüzde 197’lik oranla Galatasaray takip ediyor. Galatasaray’ın borç yükü 1.2 milyar TL olarak gerçekleşirken, toplam aktifleri 627 milyon TL. Fenerbahçe’nin ise toplam kısa ve uzun vade yükümlülükleri 1.127 milyon TL iken, varlıkları toplamıysa 627 milyon TL’na ulaşıyor. Buna göre, Fenerbahçe’nin toplam yükümlülüklerinin varlıklarına oranı yüzde 186 oluyor. Yani, Galatasaray ve Fenerbahçe’nin bankalar dahil, başta kendi oyuncu ve teknik adamları olmak üzere üçüncü kişilere olan toplam yükümlülükleri, varlıklarının 2 katına ulaşıyor.  Trabzonspor’da ise bu oran yüzde 178 olarak gerçekleşmiş durumda.

 

Birikimli zararlar, toplam aktiflerin üzerine çıktı!

 

2016’nın 3.çeyrek sonuçlarına göre dört kulübün yıllar itibariyle birikimli zararları 2 milyar 170 milyon TL’na ulaştı. Buna karşın, dört kulübün toplam gelirleri ise 1 milyar 376 milyon oldu. Yani, dört kulübün toplam gelirleri, bu kulüplerin birikimli zararlarını karşılamaya yetmiyor. Artan zararlar süreç içinde kulüplerin özkaynaklarını da eritmiş durumda. Nitekim, dört kulübün özkaynak açıkları 1 milyar 894 milyon TL’na ulaşıyor. Yine, dört kulübün birikimli zararlarını, sahip oldukları varlıklarıyla karşılaştırdığımızda da ortaya ürpertici bir durum ortaya çıkıyor. Dört kulübün toplam varlıkları 1 milyar 952 milyon TL’na ulaşırken, mevcut birikimli zararları ise 2 milyar 170 milyon TL olarak gerçekleşti. Dört kulübün özkaynak açıkları o kadar hızla artmış  ve büyümüş ki, bu açıkları var olan gelir yapıları ve varlıklarıyla kapatabilmeleri mümkün görünmüyor. Toplam varlıklarını satsalar bile,  mevcut birikimli zararlarını karşılayamıyorlar. Bu durumun finansal açıklamasıysa, teknik iflas anlamına geliyor.

Tablo:3) Kulüplerin Temel Finansal Göstergeleri

2016/3.Dönem İtibariyle Spor Kulüplerinin Temel Finansal Göstergeleri (Milyon TL)
	Net Dönem	Birikimli	Toplam	Öz	Top.	Top.Yük/	Bir.Zarar/	Özk.Açığı/
Kulüpler	Kar/Zararı	Zarar	Aktifler	Kaynaklar	Yük.	Top.Akt.	Top.Gelir	Top.Gelir
Beşiktaş	2,9	-788	426	-543	970	2,28	-2,44	-1,68
Fenerbahçe	-113	-388	607	-517	1.127	1,86	-0,81	-1,09
Galatasaray	-240	-665	627	-606	1.233	1,97	-1,34	-1,22
Trabzonspor	-58,9	-329	292	-228	521	1,78	-4,05	-2,81
Toplam	-409	-2.170	1.952	-1.894	3.851	1,97	-1,58	-1,38

 

Tablo:3, dört kulübün toplam birikimli zararlarının, sahip oldukları aktiflerinin üzerine çıktığını; yıllar itibariyle artan zararların, kulüplerin özkaynaklarını da ciddi şekilde eritip çok önemli öz kaynak açıklarına neden olduğunu bize gösteriyor...

Öz kaynak açıkları bakımından karşılaştırma yapıldığında ise, Galatasaray 606 milyon TL’lık özkaynak açığıyla, ilk sırada yer alırken, Galatasaray’ı 543 milyon TL ve 519 milyon TL negatif öz kaynakla, sırasıyla Beşiktaş ve Fenerbahçe izliyor. Trabzonspor’un öz kaynak açığıysa 229 milyon TL olarak gerçekleşmiş. Yani, dört kulübün yıllar itibariyle oluşan birikimli zararları, kulüplerin tüm öz kaynaklarını erozyona uğratmış durumda.

 

Öz kaynak açıkları gelirlerin bir buçuk katını aşıyor

 

Kulüplerin öz kaynak açıklarını gelirleriyle  karşılaştırdığımızda, dört kulübün toplam öz kaynak açıkları, gelirlerinin bir buçuk katını aşıyor. Dört kulübün toplam gelirleri 1.376 milyon TL’na yaklaşırken, öz kaynak açıkları ise 2.170 milyon TL’na ulaşıyor. Yani, öz kaynak açıkları gelirlerin yüzde 157’ne ulaşmış durumda.

Aşağıdaki tablodan da görüldüğü gibi, mevcut gelirlerine göre en fazla öz kaynak açığı veren kulüp Trabzonspor. Trabzonspor’un öz kaynak açıkları, gelirlerinin %281’ine ulaşıyor. Trabzonspor’un öz kaynak açıkları neredeyse kulübün gelirlerinin üç katına yaklaşıyor.

Tablo:4) Kulüplerin Zarar ve Özkaynaklarının Gelirlerine Oranları

	Özkaynak Açığı/	Birikimli Zarar/
	Toplam .Gelir	Toplam Gelir
Beşiktaş	-1,68	-2,44
Fenerbahçe	-1,09	-0,81
Galatasaray	-1,22	-1,34
Trabzonspor	-2,81	-4,05
Toplam	-1,57	-1,38

 

Tablo:4’ü yorumlamaya devam edersek, mevcut gelirine oranla en fazla özkaynak açığına sahip kulüp olarak %168’le Beşiktaş’ı görüyoruz. Yani, Beşiktaş’ın özkaynak açıkları, gelirlerinin 1.5 katını aşmış durumda. Bu oran Galatasaray’da yüzde 122, Fenerbahçe’de ise yüzde 109. Bu iki kulüpten Galatasaray’ın öz kaynak açıkları, toplam gelirlerinden yüzde 122; Fenerbahçe’nin öz kaynak açığı da yüzde 109 daha fazla görünüyor.

 

Dört kulübün zararları, gelirlerinin bir buçuk katına yaklaşıyor

 

Aynı şekilde, kulüplerin birikimli zararlarını gelirleriyle kıyasladığımızda da, ortaya çok endişe verici bir tablo çıkıyor. Dört kulübün toplam birikimli zararları gelirlerinin %138’ine ulaşmış durumda. Mevcut gelirine göre en fazla zarar eden kulüp olarak yine Trabzonspor’u gözlemliyoruz. Trabzonspor’un mevcut birikimli zararları, gelirlerinden %405, yani tam dört kat daha fazla görünüyor. Bu tablo gerçekten ürkütücü.

Trabzonspor’u yüzde 244’lük oranla Beşiktaş izliyor. Her ne kadar Beşiktaş son finansallarına göre 2016’nın üçüncü çeyreğinde, dönemsel olarak kara geçmiş gibi görünse de, Beşiktaş’ın birikimli zarar tutarı, gelirlerinden yüzde 244 daha fazla. Yani, Beşiktaş’ın birikimli zarar toplamı, gelirlerinin 2.5 katına ulaşmış durumda. Galatasaray’ın birikimli zararlarının tutarı da, gelirlerinden yüzde 134 daha fazla görünüyor.

Bu tabloda diğer kulüplere göre ‘’ehveni şer-kötünün iyisi’’ birikimli zarara sahip kulüp olarak Fenerbahçe görünüyor. Fenerbahçe’nin birikimli zararları toplamı gelirlerinin %81’ine karşılık geliyor. Fenerbahçe’nin birikimli zararları neredeyse, gelirleri toplamına ulaşmış durumda.

 

Dönemsel finansallar bizi yanıltmasın!

 

BİST’te işlem gören dört kulübümüzün KAP’a gönderdikleri dönemsel finansal tablolar bizi yanıltmasın. Çünkü, dönemsel bakış açısı ile bazı finansal değerler olumlu gerçekleşmiş olarak görünse bile, kulüplerin bazı birikimli değerlerine baktığımızda olayın böyle olmadığı çok rahatlıkla görebiliriz. Örneğin, geçen sezon Haziran-Aralık arasında 24.3 milyon zarar açıklayan Kara Kartal, bu sezon Vodafone Arena’nın tamamıyla hizmete girmesi, başta isim hakkı ve hasılat olmak üzere, kombine kart satışı, localardan elde olunan hasılatlar ve Şampiyonlar Ligi’nden gelen gelirlerle 2016/3 çeyreğini 2.9 milyon TL kârla geçtiler. Ancak, bu olumlu gelişmeye karşın, büyük resme baktığımızda, Beşiktaş’ın birikimli zararının 788 Milyon TL’na ulaştığını görüyoruz.

 

Sonuç

 

BİST’te işlem gören dört büyük kulübün 2016 üçüncü çeyrek sonuçları bize, bu kulüplerin finansal yapılarında önemli mali sıkıntıların artarak devam ettiğini gösteriyor.

Süper Lig’de en fazla şampiyonluğa sahip dört büyük kulübün futbol gelirlerinden aldıkları pay yüzde 36’ya ulaşıyor. Aynı zamanda en fazla gidere sahip bu kulüplerin öz kaynak açıkları bugün 2 Milyar TL seviyesine ulaşmış durumda. Yani, dört büyük takım sahip oldukları varlık ve gelirlerinin üzerinde harcama ve zarar yaparak, kendilerine haksız rekabet üstünlüğü sağlamış durumdalar.