Kartalkaya’da, 78 kişiden kimisinin dumandan zehirlenerek uykuda yakalandığı, kimisinin de diri diri yanarak yaşamını yitirmesine neden olan yangın için facia kelimesinin yetersiz kaldığı ortaya çıktı.

T24’ten Cengiz Anıl Bölükbaş, İçişleri Bakanlığı müfettişlerinin hazırladığı ve herkesin peşinde olduğu rapora ulaşıp dün haberleştirdi.

Müfettişlerin altı gün içinde hazırlayıp İçişleri Bakanlığı ve Bolu Valiliği’ne gönderdiği raporun detayları paylaştığım linkte mevcut. Mutlaka okumanızı öneririm.

Söz konusu raporda, yaşananların epeyce detayı var. Tüm idari iş ve işlemleri mercek altına alan müfettişler, sonucun faciadan öte aslında “katliam” olduğunu gün ışığına çıkardılar.

Özetlemek gerekirse, tesisi denetleme yetkisi Bolu İl Özel İdaresi’nde. Bolu İl Özel İdaresi, farklı tarihlerde tesise üç kez ruhsat verdi. Ruhsat tarihinden itibaren 2011 - 2024 yılları arasında Bolu İl Özel İdaresi tesiste beş kez denetim yaptı. Bu denetimlerin hiçbirinde otelde yangın güvenlik önlemleri denetlenmedi. Ayrıca, itfaiyenin yeniden yerinde inceleme yapması gerekmesine rağmen yangına karşı önlemler konusunda rapor hazırlamadığı ve hazırlanması gereken itfaiye raporunun denetim dosyasında yer almadığı tespit edildi.

Müfettişlerin elde ettiği veriler sonrasında ortaya çıkan fotoğrafa “facia mı?” yoksa “katliam mı?” demek lazım, siz karar verin!

Fotoğraflar: AA

Valilerin kara kutusu: Özel İdare Genel Sekreteri

İçişleri Bakanlığı’nca görevlendirilen iki Mülkiye başmüfettişinin hazırladığı raporu bakıldığında, iki konunun araştırıldığı görülecek.

İlk konu başlığı; “Grand Kartal Otel’in iş yeri açma ve çalışma ruhsatı 26 Kasım 2007 tarihinde Bolu İl Özel İdaresi tarafından düzenlendiği, il özel idaresince yapılan denetimlerde ihmalin bulunabileceği” oldu.

İkinci inceleme konusu ise, “Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nce Bolu İl Özel İdaresi’ne gönderilen 27 Mayıs 2021 tarihli ve 1412944 sayılı yazısı ekinde yer alan turizm işletme belgesinin dayanağı olan ve Grand Kartal Otel adına düzenlenen 29 Aralık 2015 tarihli iş yeri açma ve çalışma ruhsatı hakkında ilgili mevzuat çerçevesinde il özel idaresince herhangi bir değişiklik yapılması veya iptal işlemi söz konusu olması halinde bakanlıklarına bildirilmesi istendiği halde bu yazı doğrultusunda gerekli işlemlerin yapılmadığı” idi.

Kente gidip, tüm evraka el koyan müfettişler; İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Sırrı Köstereli ile Yardımcısı Bünyamin Bal başta olmak üzere il özel idaresinden toplam sekiz personeli soruşturdu.

Köstereli ve Bal dışında soruşturulan altı personelin tamamı Bolu İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü personeli. Eski ve yeni ruhsat ve denetim müdürü, bir şef, aynı birimde görevli bir gıda mühendisi ve çevre – sağlık teknisyeni ile eski memur, müfettişlere ifade verdi.

Genel Sekreter Köstereli, orman mühendisi kökenli bürokrat. Orman İşletme Şefi, Orman İşletme Müdürü, Orman Bölge Müdürü, Bakanlıkta Daire Başkanı ve müfettişlik. Bürokraside hep yükselen bir çizgi sahibiyken, 2014’ten bu yana İl Özel İdaresi Genel Sekreteri. Mevcut Vali Abdülaziz Aydın, Köstereli’nin çalıştığı beşinci vali. Daha önce de Ahmet Zahteroğulları, Aydın Baruş, Ahmet Ümit ve Erkan Kılıç’la çalıştı.

Bir bakıma valilerin “kara kutusu” olmuş zaman içinde. Kentte her şeye hâkim konumda. Yerel siyasete, finansal ilişkilere, devlet arazilerinin kimlere hangi koşullarda tahsis edildiğini, kimlere hangi şartlarda devlet işi verildiğini, illerde dönen pazarlıklar ve günlük yaşamdaki pek çok önemli sürecin içindedir, il özel idaresi genel sekreteri olarak.

Savcılıkça yürütülen otel yangını soruşturması çerçevesinde yardımcısı Bal’la birlikte halen tutuklu.

Usulsüzlüğün işareti olan itiraf

T24’ün ulaştığı ifadeye göre, Genel Sekreter Köstereli, Grand Kartal Otel’le ilgili geçmişe yönelik ilginç bir bilgiyi paylaştı, müfettişlere verdiği ifade şöyle:

“(…) Grand Kartal Otel 1999 yılında işletmeye açılmıştır. Turizm işletme belgesine sahip olması nedeniyle faaliyetlerini sürdürmüştür. 2007 yılında ortaklık yapısının değişmesi sebebiyle yeniden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alması gerektiğinden, idaremize başvurarak iş yeri açma ve çalışma ruhsatında olması gereken belgeler tamamlattırılarak, tamamlandıktan sonra ruhsat düzenlenmiştir.

2008 ve 2015 yıllarında adres ve unvan değişikliklerinden dolayı ruhsatlar güncellenmiştir. Güncellenme aşamasında, iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatları hakkındaki yönetmelik gereği adres beyan formu, adres değişiklik talebi, ticaret sicil kaydı dışında herhangi bir belge istenmemiştir. Bundan dolayı yine iskan belgesi, itfaiye raporu, asayiş ve güvenlik ile ilgili kolluk raporu gibi belgeler istenmemiştir. (…)”

Bolu’da Grand Kartal Otel’e yönelik işlemlerin eksik, hatta daha ötesinde usulsüz yapıldığının işareti olan itiraf.

“Gelen yazıdan bilgim yok!”

Köstereli’nin bu anlatımı, müfettişlerin ilk soruşturma konusuyla ilgili.

Müfettişlerin incelediği ikinci konu başlığında Köstereli’nin sözleri en az ilk bölümdeki kadar enteresan.  

Şöyle dedi, Köstereli:

“(…) Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün 27 Mayıs 2021 tarihli ve 1412944 sayılı yazısını hatırlamıyorum. Bu yazıdan şu an bilgim oldu. Yazı ekinde idaremize gönderilen iş yeri açma ve çalışma ruhsatında bir değişiklik veya iptal olması durumunda Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bilgilendirilmesi istenmektedir. Sorumluluk sahamızdaki turizm işletme belgeli konaklama tesislerine Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca yeni bir turizm işletme belgesi düzenlenmesi durumunda tarafımıza bilgi amaçlı gönderilen rutin bir yazıdır. Biz de bu yazıyı ilgili konaklama tesisinin dosyasında arşivlemekteyiz.(…)”

Ruhsat ve Denetim Müdürü anlatıyor: Eğitim şart!

İşlerin nasıl yürütüldüğü konusunda yine müfettiş raporuna yansıyan başka bir örnek, size.

Müfettişlerce ifadesine başvurulan bürokrat Bolu İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürü Yeliz Erdoğan.

Erdoğan, maden mühendisi. Devletle tanışması; kendi anlatıma göre 2006. Hizmet alımı maden mühendisi olarak göreve başlayan Erdoğan, 2011’de sözleşmeli konumunda görevine devam etti. 2013’te kadroya geçti. Tarihten 3-4 yıl sonra Bolu İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü’ne geçti. Haziran 2016’da geçici olarak, 2017’de vekaleten müdür olarak görev yaparken 2018’de bu göreve asaleten getirildi.

Erdoğan ifadesinde devletteki bir eksikliği ya da çarpıklığı kelime kelime şöyle anlattı:

“(…) İş yeri Açma ve Çalışma Ruhsatları Yönetmeliği’nde denetimlerde neye bakılacağı açıklıkla belirtilmemiştir. Ruhsatının düzenlenmesinden bir ay sonra yapılan kesinleştirme denetiminde hangi hususlara bakılacağı düzenlenmiş olmakla birlikte ruhsatın kesinleşmesinden sonra yapılacak denetimlere ilişkin bir hüküm yer almamaktadır.

İl özel idare ruhsat ve denetim müdürü olmama rağmen, denetimlerin nasıl yapılacağı ile ilgili kurum içi ya da kurum dışı herhangi bir eğitim almadım. Çalışan personel de benimle aynı durumda olup, herhangi bir eğitim almamıştır. Kurum içinde de müdürlüğümüz açısından hizmet içi eğitim düzenlemesine ilişkin bir planlama yapılmamaktadır. (…)”

Toplamda neredeyse 10 yıldır il özel idare ruhsat ve denetim müdürü olarak görev yapan Erdoğan’ın anlatımından devlette işlerin nasıl yürüdüğü net biçimde anlaşılıyor.

Bu coğrafyanın en önemli özelliklerinden birisi, yaşananların sonuçlarından sonra harekete geçip önlem almaktır.

Gerek bireysel gerek toplumsal gerekse devlet ve bürokrasi bu mottoyla nefes alıp verir.

Yaşanacakların önlenmesi konusunda yapılması gerekenler bilinir ama uygulanmaz.

Bilinen sonuçlarla yüzleşmek, facialarla, katliamlarla, acılarla karşılaşmak bir yaşam kriteridir adeta.