08 Nisan 2023

Brian Wilson: Bach, Beatles ve Leonard Bernstein

Daha 20 yaşında 7 şarkısı ilk ona girmiş, Pet Sounds devrimini gerçekleştirmiş bir dahi

"Tüm yazdığım şarkı sözleri içerisinde en iyi olanı Sail on Sailor"

Brian Wilson

Sail on sailor

Bir okyanusa yelken açtım, dalgasız bir okyanus
Dinlendirici sular ve derin kargaşa sayesinde
Genellikle korkmuş, aydınlanmamış
Yelken aç, denizci üzerinde yelken aç
Sularla güreşiyorum,
Neptün'ün sularıyla savaşıyorum
Hayatın yağmacılarının acılarıyla yelken aç
Pişmanlık duymayan, genellikle boş
Yelken aç, denizci üzerinde yelken aç
Yalnız bir lağım faresi gibi yakalandım ama yelken açtım
Bir ekmek kabuğu gibi aldım, ama ah, ağlıyor muyum?
Nadiren tökezler, asla parçalanmaz
Takla atmaya çalış, hayat bir gümbürtü
Bana verilen acıyı hisset
Hiç bitmeyen, amansız
Kalp kırıklığı yakıyor, her zaman korkuyor
Asla umursamaz, azimli
Yelken aç, yelken aç, denizci
Deniz yollarında çalışıyorum, fırtınalı deniz yollarında
Kötü suların geçmiş kazazede kızları
Esinsiz, sırılsıklam ve yorgun
Ağla, ağla denizci
Her zaman ihtiyaç duymak, hatta kanamak
Asla tüm duygularımı besleme
Gök gürültüsüne lanet olsun, hata mı yapmalıyım
Altında olduğum hiçbir şey için şaşılacak bir şey yok
Ağlamayı ve yalan söylemeyi bırak
Ve iç çekme ve benim ölümüm
Yelken aç, denizci üzerinde yelken aç

Yukarıda sadece birine yer verdiğim şiir gibi şarkı sözlerinin yazarı olan Brian Wilson şimdi 81 yaşında.

Yıllar süren ağır alkol ve uyuşturucu bağımlılığı sonrasında hem ruh hali hem de akıl sağlığı iyice bozulan Brian Wilson'a sormak gerekir: Genius mu, Dekadan mı? Daha 20 yaşında 7 şarkısı ilk ona girmiş, Pet Sounds devrimini gerçekleştirmiş bir dahi.

Beach Boys'un kurucusu, lideri; yaratıcılığı, yenilikçiliği ile Wilson, pop müzikte çığır açmış ve popüler olanla sanatsal olan arasındaki -sık vurgu yapılan- yüksek duvarı Beatles ile birlikte aşmış bir Genius.

20'li yaşlarının başında, kafasının içinde kendisine seni mahvedeceğim, seni yok edeceğim gibi gaddarca sözler söyleyen birtakım sesler duymaya başlar. Bu işitsel halisünasyonlar üzerine şizofreni tanısı konulur. Kırılgan bir masumiyetin insan görünümlü halidir Brian. Yaşadığı hayatın getirdiği baskılar, küfürbaz ve otorite saplantılı baba şiddetinin tezahürleri hırpalar bu büyük sanatçıyı.

En beğendiği, en sevdiği grup sorulunca tereddütsüz Beatles der; komplekslerinden arınmış bu koca yürekli usta. Ama hayatının hatasını yaparak Beatles ile rekabete girer. 1965 yılında Revolver albümünü çıkarıp dünyayı şaşkın çeviren Beatles'ın bu albümünden çok etkilenir. Yeteneklerini seferber ederek stüdyoya kapanır. Zaten, 1964 yılında Beach Boys ile çıktığı turnede panik atak geçirince turnelere çıkmaktan vazgeçmiştir. Tam zamanlı olarak stüdyoda çalışır ve Revolver'a yani Beatles'a karşı atak olarak Pet Sounds'u üretir. İnsan seslerini enstrüman olarak kullanmasının yanı sıra stüdyonun kendisini de enstrüman gibi kullanarak pop müzikte devrim yapar. Beatles'ı alt etmek onda takıntılı bir arzu haline geldiğinden Pet Sounds'tan daha iyisini yapmaya karar verir. Adı Smile olan bu albüm bitmek bilmez. Brian'ı ruhsal çöküntü ve depresyon kıskacına alır. Beatles da bu arada Sgt. Pepper albümünü çıkarınca rekabeti artık kaybettiğini düşünen Brian tam anlamıyla dibe vurur ve uzun süre hiç çıkmamak üzere odasına kapanır, sürekli yatar. Hatasının bedeli ağır olur; Lennon & Mccartney gibi iki Godzilla ile ringe çıkmaya kalkışmanın sonunda nakavt haline gelir. Alkol ve uyuşturucularla teskin olmaya çalışır, çalıştıkça daha fazla çöker. Mental sorunlarıyla baş edemez. Yaşadığı özyıkım sonucu içindeki karanlık odaya döner. 

Brian'ın uzun yıllar süren bu durumu ve gündelik hayatının bir parçası haline gelen akıl hastalığıyla uğraşırken önce babasını ardından kardeşleri Denis ve Carl'ı kaybeder. Bu hassas ve narin kişilikli büyük yetenek adeta bir Sisipus sendromu yaşar. Büyük mutsuzluğunu küçük mutlululuklarının arkasına gizler; Mona Lisa gibi.

Bu yaşadıklarına Dekadan sıfatı uygun düşüyor. Geçerken Smile albümünün 30 yılda tamamlandığınıda belirtmek gerekir. Ve elbetteki Brian'ın Goblen'idir bu albüm.

"İnsanlar bana başka bir zamanda doğsaydım ne olurdum diye sordular. Sanırım klasik bir besteci olurdum. Ama Mozart, Beethoven veya Çaykovski gibi değil. Bach gibi olurdum, kontrpuan kullanırdım, şeyleri katmanlardım. Tüm besteciler arasında bana en mantıklı gelen o."

"Size J.S. Bach'ın dünya tarihinde en büyük müzikal mucit olduğunu söylemeliyim. Zamanına göre çok ileriydi.Müziğinde manevi bir derinlik var.Onu dinleyebilirsin ve meditasyon gibi olur."

Brian böyle söyler. Ve Bach vesilesiyle yolu Beatles ile bir kez daha çakışır. New York filarmoninin 26 yıl şefliğini yapan Leonard Bernstein, bir röportajında aynen şöyle der: "Bach eğer günümüzde yaşıyor olsaydı Beatles gibi müzik yapardı."

Beatles ve Beach Boys'un müzikleri çok farklı seyirler izledi. Ama iki grubunda benzer ama taklit edilemez özellikleri, ara seslerle yaptıkları harmonik süslemelerdir. Bach Barok müziğin ilahıdır; barok, mimaride ince süsleme tarzı – stilidir. Bach da, Beatles da, Beach Boys yani Brian Wilson da o ince süslemeleri çok zarif bir teknik ve üslupla kullandılar.

1968 yılında ürettiği Friends albümünde yer alan "Wake the World – Dünyayı Uyandır" şarkısıyla bir kuşağa seslenen Wilson, 1961 yılında çıktığı müzikal yolculuğuna devam ediyor. Konserler veriyor, turnelere çıkıyor, besteler yapıp o benzersiz sesiyle şarkılarını söylüyor, piyano çalıyor.

Brian için müziğin ilahları şu yorumları yapmışlar:

John Lennon: Asla turneye falan çıkmaz. Evde oturup kafasında harika düzenlemeler yapıyor

Carole King: Pet Sounds ve diğer albümlerinin keyfini çıkararak geçirdiğim onca saatten sonra, Summer Days'in ve Summer Night'in Beach Boys'un gelecekteki çalışmalarının, özellikle de "Good Vibrations"ın habercisi olduğunu görebiliyordum. Beach Boys hayranları buna "Brian Wilson akoru" diyebilir.

Paul Simon (Simon&Garfunkel): Brian Wilson'ın müziği uzun zamandır birçok insanı mutlu etti. Onun müziğini seviyorum.

John Fogerty: Hayran olduğum şarkı sözü yazarları arasında Lennon & Mccartney, Bob Dylan, Bruce Springsteen, Elton John & Bernie Taupin ve Brian Wilson yer alıyor. Brian Wilson'un "In My Room'' şarkısını bilirsiniz. Gerçek bu.

Randy Newman: Brian Wilson, popüler müzik tarihindeki en büyük yaratıcı sanatçılarından biridir. Pet Sounds dikkate değer bir başarıdır.

Leonard Bernstein: Yeni bir şarkı var, ilk seferinde tamamını anlamak için biraz fazla karmaşık. Ancak günümüzün pop müzik sahnesini karakterize eden mayadan çıkabilirdi. Ünlü Beach Boys'un lideri ve günümüzün en önemli müzisyenlerinden biri olan Brian Wilson, kendisi 'Surf's Up'şarkısını söylüyor. Şiirsel, bilinmezliğiyle bile güzel olan 'Surf's Up' günümüzde pop müzikte meydana gelen yeni şeylerin bir yönüdür. Bu nedenle, bu genç müzisyenlerin birçoğunun geleceğimizde gördüğü değişimin bir simgesi.

Ron Wood (Rolling Stones): Brian, harika bir duyguya sahipti ve bence çok hüzünlü. Çok fazla ruhu var.

Pete Townshend (The Who : Brian'ı seviyorum. Hakkında bunu söyleyeceğim çok fazla insan yok. Bence o gerçekten, gerçekten, gerçekten büyük bir dahi. Onu o kadar çok seviyorum ki bu sadece korkunç-birlikte yaşamayı zor buluyorum. ''Sadece Tanrı Bilir "basit ve zarif ve ilk ortaya çıktığında büyüleyiciydi, hala mükemmel geliyor.

Jimmy Page (Led Zeppelin): Adam bir dahi, diğer insanların onun maharetlerini yaptığını duyduğunuzda, bu orijinal şarkıların ne kadar iyi olduğunu takdir etmenizi sağlar.

Barry Gibb (Bee Bees): "Sadece Tanrı Bilir" kafamı uçurdu! Bunu kim yapıyor olabilir? Bu pop müziğin ötesindeydi. Akor yapısı, o güzel ses, ilham verici konu. Devasa bir sıçrayışta müzik başka bir düzeye taşınmıştı.İlk düşüncem ' Aman Tanrım, zamanımı boşa harcıyorum, bununla nasıl rekabet edebilirim? O zamandan beri bununla rekabet ediyoruz.

Bono (U2): Müziğin dehası, içindeki neşedir. Brian'ın meleklere inandığını biliyorum. Ben de yaptım. Ama meleklerin hakikati ve ispatı için sadece Tanrı Bilir''deki yaylı aranjmanı dinlemeniz yeterli.

John Cale: Brian'ın anlatmak istediği, gençlik yaşamının ötesine geçen ve tamamen gelişmiş şarkılar çıkaran bir masumiyet ve saflık idealiydi. Aynı anda yetişkin ve çocuksu. Söylediği her şeye inanmamamın benim için ne kadar zor olduğunu düşündüm. Her şarkı sözünde gerçek bir şeyler vardır. Bu bir söz yazarı için çok ağır bir yük olabilir.

Patti Smith: Mükemmel insanlarımızdan birinin hâlâ aramızda olduğunu, muhteşem işler yaptığını ve iyi bir ruha sahip olduğunu görmenin ne kadar harika olduğunu anlatamam. Brian'ın performansını izlerken – gerçek neşe hissettim, gerçek üzüntü hissettim.

Steven Tyler: Brian, o günlerde bile başka bir küredeydi. Buda havasını titreştiriyordu.

Ann Wilson: Brian Wilson bir Rönesans adamı. Bir dahi… Bir kahin. Pet Sounds onun en iyi eseridir ve nesiller boyu gerçek sanat eseri olarak parlar.

Henry Rollins: Brian Wilson, tartışmaya açık olmayan gerçek bir müzik dehasıdır. Smıle'da o kadar şaşırtıcı ki bakakalırsınız. Hem Beach Boys hem de Beatles birbirinin farkındaydı ve ikisi de inanılmaz azimliydi. Beatles'ın Lennon & Mccartney gibi iki Godzilla söz yazarı vardı.George Harrison'da harika bir şarkı yazarıydı. Beach Boys'ta ise yalnızca Brian Wilson vardı.

Bruce Springsten: Caroline No. Pop müziğinin en büyük şarkılarındandır.

Yazarın Diğer Yazıları

Hint klasik müziğinin tabla üstadı Zakir Hussain’e saygı

Zakir için müzik sadece bir meslek, bir kariyer alanı değil, aynı zamanda manevi bir yolculuktu. Dünyanın dört bir yanındaki sanatçılarla, geleneklerle ve kültürlerle bağ kurmanın yoluydu

Ballake Sissoko ve Koga sanatı

Mali'den gelen 21 telli arp benzeri bir enstrüman olan kora, merak uyandıran ve meydan okuyan bir ses karmaşıklığına sahip...

Gülten Akın şiirinde Kızıldere ve Mülkiyeli devrimci Sabahattin Kurt

Kızıldere’de katledilen devrimcilerin tümünün isimleri, Gülten Akın’ın şiirlerinde anılır ama en çok Sebo’nun adı geçer

"
"