Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek

2023 yılında gelir elde etmiş ve 2024 Mart ayı sonuna kadar yıllık beyanname vermek zorunda olanlar için beyanname verme süresi 5 Nisan’a uzatılmıştı.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bugün yaptığı açıklamada 2023 yılında elde ettikleri geliri 5 Nisan’a kadar beyan etmeyenlerin vergi dairelerinden yazı gelmeden pişmanlık hükümlerinden yararlanarak cezadan kaçınabileceklerini söyledi. Şimşek, “Beyanname doldurmayanlar, vergi dairelerinden yazı gelmeden pişmanlık hükümlerinden yararlanarak beyanname verebiliyor. Pişmanlıkla beyanname verildiğinde ceza kesilmiyor” dedi.  

Ancak burada önemli bir hata yapılıyor. Çünkü pişmanlıkla beyanname verenlerden hem vergi cezası hem de pişmanlık zammı alınıyor; üstelik her ay için yüzde 3,5 oranında.

Şimşek’in bahsettiği pişmanlık nedir birlikte bakalım isterseniz.

Nedir pişmanlık?

Pişmanlık uygulaması Vergi Usul Kanunu m.371’de düzenlenmiş ve beyanname verme süresini kaçıranların kendi hür iradeleriyle vergi idaresine gidip pişmanım(!) beyannamesi vermeleridir. Ama pişmanlık beyannamesi verme hakkını elde etmek için bazı koşulların birlikte sağlanmış olması gerekir.

Bunlar:

-Önce dilekçe verecek sonra beyanname

Beyannamesini vermemiş ama pişman olmuş kişi, pişmanlıktan yararlanma isteğini vergi idaresine yazı ile yani dilekçe ile bildirmesi gerekmektedir. Ancak sözlü olarak yapılan ve bunun tutanağa geçirilip yazılı hale getirildiği durumda sözlü talep de geçerli olacaktır.

Dilekçe tarihinden itibaren de vermediği beyannamesini pişmanlık beyannamesi adı ile vermek zorundadır. Ancak, sadece beyanname üzerinde pişmanlık talebi olduğunu belirten bir ifade olması hâlinde de bu beyannameler pişmanlık talepli beyanname olarak dikkate alınır.

Hazır Beyan Sistemi üzerinden elektronik olarak ya da doğrudan vergi dairesine gidip elden de verebilirler. Ancak Hazır Beyan Sistemi üzerinden beyanname gelirleri sadece gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri), ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlardan ibaret olan mükellefler bu sistem üzerinden pişmanlıkla beyanname verebilirler.

-Diğer şartlar

Ancak Beyannamesini vermemiş ama pişman olmuş bu kişi hakkında ihbarda bulunulmamış, vergi incelemesine başlanılmamış ve takdir komisyonuna sevk edilmemiş olmalıdır.

15 gün içinde ödeme şartı var

5 Nisan’a kadar beyannamesini vermemiş ama pişman olmuş kişi dilekçenin ardından diğer yükümlülükleri de yerine getirmesi gerekmektedir. Örneğin verilmemiş olan beyannamenin verilmesi (pişmanlık dilekçesi tarihinden itibaren 15 gün içinde beyannamenin verilmesi), eksik ya da yanlış beyanların tamamlanması, ödeme süresi geçmiş vergilerin pişmanlık zammı ile birlikte 15 gün içinde ödenmesi gerekmektedir.

Vergi ve pişmanlık zammı ile ilgili olarak yapılan kısmi ödemeler kabul edilmez ve verilen 15 günlük süre içinde vergi aslı ve pişmanlık zammının tamamı ödenmez ise pişmanlık hükümleri ihlal edilmiş sayılır. Yani beyhude pişman olmuş olur.

Sonuç

Pişmanlık hükümlerinden yararlanan mükelleflere vergi ziyaı cezası kesilmez; yani kayba uğrattığı verginin bir katı olan vergi ziyaı cezası kesilmez. Ancak pişmanlıkla beyanname vermek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezasının kesilmesini engellemez. Pişmanlıkla verilen beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesinin zorunlu olup olmadığına göre usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezası kesilir.

Örneğin, 2023 yılında kira geliri elde etmiş Sertuğ Bey 5 Nisan’a kadar beyannamesini vermemiş ama Şimşek’in uyarısını dikkate almış (hakkında ihbar, takdire sevk, inceleme vesaire olmamış) ve 8 Mayıs’ta da pişmanlık beyannamesini vermiş olsun. Vergi idaresi, bu pişmanlık beyannamesi üzerinden varsayalım 5 bin TL vergi hesaplarsa bu durumda 5 bin TL’lik verginin aslı, iki aylık 350 TL pişmanlık zammı ve 2024 yılı için 150 TL birinci derece usulsüzlük cezası kesilecektir. Tabii bunu da 15 gün içinde ödemek zorundadır: taksit vesaire yok.

Ancak beyanname vermeyen kişi bir şirket ya da avukat, doktor gibi serbest meslek erbabı ise bu ceza tutarı (özel usulsüzlük olacağından) daha da fazla olacaktır.

İki durumda da bu kişilerden sadece vergi ziyaı cezası alınmayacaktır. Şimşek’in kastettiği ceza da bu olsa gerek.

Ezcümle pişmanlık beyannamesi verildikten sonra verginin aslı, usulsüzlük cezası (özel ya da genel) ve pişmanlık zammı alınır (aylık yüzde 3,5). Sadece vergi ziyaı cezası kesilmez.