27 Nisan Cumartesi gecesi saat 01.00 gibi yayımlanan Resmi Gazete’de KDV Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ baklavalı, kekli, kahveli örneklerle 1 Mayıs’ta yürürlüğe girmek üzere yayımlandı.

Bu Tebliğ ile KDV oranları artmadı. Zaten Anayasa m.73/son fıkra ve Katma Değer Vergisi Kanunu m.28’de Cumhurbaşkanına verilen yetki gereği KDV oranlarını değiştirme yetkisi genel tebliğ ile değil Cumhurbaşkanı kararı ile Cumhurbaşkanına verilmiştir. Bu nedenle bu oran değişiklikleri genel tebliğle yapılamaz ancak bir Cumhurbaşkanı kararı ile yapılabilir.

Zaten hatırlanacağı üzere 7 Temmuz 2023 tarihinde yayımlanan 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 10 Temmuz 2023’te yürürlüğe girmek üzere KDV genel oranı yüzde 18’den yüzde 20’ye ve yüzde 8 olan KDV oranı ise yüzde 10’a yükseltilmişti. Ve 10 Temmuz 2023 tarihinden bu yanadır da KDV oranları yüzde 1, yüzde 10 ve yüzde 20 olmak üzere üç farklı şekilde uygulanmaktadır.

Bugün yayımlanan KDV Genel Tebliği ile KDV oranları değişmedi, Temmuz’da değişen oranlarla Tebliğ’e örnekler eklendi.

Ancak çok daha önemli bir sorun var…

KDV Tebliğ’i ile ne yapıldı?

Kasap, market gibi temel gıda satışı yapılan yerlerde yiyecek-içecekler yüzde 1 KDV ile satılmakta ama restoran, lokanta, pastane, kafe gibi yerlerde ise yüzde 10 KDV ile satılmaktadır. Ancak bazı restoranlar kendini market, kasap gibi göstermekte ve sattığı yemeği temel gıda sınıfında göstererek yüzde 1 KDV hesaplamaktadır. Bu konuda ülke olarak sicilimiz oldukça bozuk maalesef.

Hazine ve Maliye Bakanlığı gerçekte lokanta, pastane, kafe, büfe gibi olan yerlerde satılan ürünlerden normalde yüzde 10 KDV alması gerekirken bu yerler temel gıda satıyoruz diye yüzde 1 KDV ile satış yapmaktalar. Hazine ve Maliye Bakanlığı, restoran, lokanta, pastane, kafe gibi yerlerde yiyecek-içecek satışlarını temel gıda gösterip yüzde 1 KDV ile satan yerlerde yüzde 1 KDV ile satışı önlemek adına bu Tebliği yayımladı.

Tam da bu noktada Maliye, tüm lokanta, pastane, büfe ya da kafede satılan ürünlerden bugün yayımlanan bu Tebliğ ile yüzde 10 KDV alınmasına karar verdi.

Örneğin; oturduğunuz bir lokantada yemek yediniz, hesap istediniz ve hesap yüzde 10 KDV ile geldi. Sorun yok burada. Ancak eve götürmek üzere tatlı istediniz ve bir dilim tatlı paketleyebilir misiniz? derseniz, o zaman işin rengi değişiyor.

Şöyle, tatlıyı tatlıcıdan alırsanız yüzde 1 KDV, ancak aynı tatlıyı lokantadan alırsanız yüzde 10 KDV ödeyeceksiniz.

Daha basit bir ifadeyle -KDV’siz fiyatı aynı olan- bir birim tatlıyı, tatlıcıdan alırsanız 100 TL ama aynı tatlıyı lokantadan alırsanız 109 TL ödeyeceksiniz.

Maliye, bu sorunu yüzde 1 KDV’de eşitleyip çözmek yerine yüzde 10 KDV’de eşitleyerek vergiyi iyice tabana yaymaktadır.

Kullanılan enstrüman (tebliğ) hatalı mı?

Hazine ve Maliye Bakanlığı bugün yayımlanan Tebliğ düzenlemesinin yasal dayanağını 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı m.2’den almaktadır. Bu madde “Bu Karar kapsamındaki mal ve hizmetleri tanımlamaya Maliye Bakanlığı yetkilidir” şeklindedir.

Her ne kadar burada doğrudan bir vergi oran değişikliği olmasa da işletme ruhsatına göre oran farklılaştırması bu yetki kapsamında düşünülmemelidir. Zira burada zımni bir oran artışı söz konusu olmakla birlikte Anayasa m.73 ve KDVK m.28 gereği Cumhurbaşkanınca hatta Kanunla düzenlenmesi gereken birçok hususun Maliye Bakanlığı tarafından kullanılması abesle iştigaldir. Bugünkü Tebliğ’in mahiyeti de bu minvaldedir, alenen bir yetki aşımı söz konusudur.

Bu uygulama geriye yürüyecek mi?

Maliye, 1 Mayıs’tan itibaren geçerli olmak üzere bu değişikliği Resmi Gazete’de yayımladı. İşletme ruhsatına göre oran farklılaşması işlemiyle ilgili 1 Mayıs’tan önce düzenlenmiş faturalara cezai işlem uygulayabilecek mi?

Örneğin; bugün bir kafeden eve götürmek üzere paketleme yaptırarak tatlı aldıysanız, bu tatlı için temel gıda kapsamında yüzde 1 KDV hesaplandıysa ve siz de bunu şimdi Maliye’ye ihbar ederseniz, Maliye bununla alakalı cezai işlem yapar mı? Bu Tebliğ’e göre evet yapabilir. Çünkü aslında olan bir düzenlemeyi bu Tebliğ’le açıkladık ve zaten durum böyleydi diyecek ki hatalı bir açıklama yapmış olacak.

Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu Tebliğ’i 1 Mayıs ve sonrasında kesilmiş fatura/fişler için uygular, 1 Mayıs’tan öncekiler için uygulamazsa ne olacak? O zaman da bu Tebliğ’le yeni bir düzenleme yaptık, ruhsata göre KDV oran farklılaşması yarattığın bir itirafı olacaktır.

Konu hakkında önceki gün T24 yazarlarından kıymetli üstadım Erdoğan Sağlam da eleştirel bir yazı yazmıştı ki kendisiyle bu konu hakkında aynı fikirdeyim.

Bu Tebliğ ile yanlış uygulamanın önüne geçilmeye çalışılmış ama yöntem, araç vs. hatalı olmuş. Maliye bu düzenlemeden vazgeçer diye bekliyorum.