Pilotluk pek çok kişinin kariyer hayallerini süsleyen bir meslek. Bu satırların yazarının da katıldığı bu görüşe rağmen, pilotluk kariyerini meslek olarak seçmenin hayati zorlukları içerdiği de açık. Bu yazının konusu “neden pilot olmamalıyız?”

1 - İş bulma zorluğu

Çok uzun süren ve çok pahalı bir uçuş eğitimi aldınız, gururla okulunuzdan mezun oldunuz, pilot sertifikanız elinde. Siz ve hayaliniz arasında artık büyük bir engel var. Maalesef pilot olarak iş bulmak, uçuş okulunu bitirmekten çok daha zor. Haklı sebeplerle deneyimli pilotları iş almak isteyen hava yolu şirketleri, büyük ihtimalle sizin başvurularınıza cevap bile vermeyecek. Havayolu sayısının azlığı, ekonomik dalgalanmalar, pilot ihtiyacının arz-talep dengeleri ile belirlenmesi, pilot olarak iş bulmayı çoğu zaman imkânsız hale getirebilir. Farklı dönemler ve farklı coğrafyalarda değişkenler fark gösterse de iş bulma zorluğunu ortadan kalkmıyor. İş aradığınız bu dönemde uçuş deneyiminizi ve saatinizi artırabilecek herhangi bir iş ile kariyerinize başlamak ya da devam etmek sonrası için doğru strateji.

2 - Yüksek eğitim ücretleri

Havayollarında görev alacak bir pilotun uçuş eğitimi dünyanın her yerinde çok yüksek. ABD’de göreli olarak eğitime erişmek daha kolay ve maliyetler daha düşük olsa da bu eğitim ciddi bir yatırım gerektiriyor. Havayolu pilotu olmak için gereken eğitimin ortalama maliyetinin 40.000-50.000 dolar civarında olacağını düşündüğümüz zaman bu parayı ödeyebilmek güç. Ailenizden destek alamıyorsanız, bu bedeli bir kredi kurumu ile halletmek ya da borç almak yoluyla elde etmeniz gerekecek. İş bulma süresinin uzaması durumunda geri ödenmesi imkânsız olan bu borç önemli bir stres sebebi olacaktır. Sadece Türkiye’de değil, üniversite eğitimin ücretli olduğu tüm ülkelerde, tüm mezunlar için “öğrenci borçları” çığ gibi büyümekte.

3 - Uyku saatleri

Düzenli ve yeterli uyku sizin için önemliyse bu mesleği unutabilirsiniz. Çünkü pek çok insanın uyumak için yatağa girdiği saatler, pilotların iş gitmek hazırlandığı saatler. Günün tarifeli ilk uçuşlarının genellikle 06.00 gibi başladığını düşünürseniz, sizin bu uçuş için hazırlanmanız, havalimanına gidiş, uçağın uçuş öncesi hazırlıkları gibi konuları düşündüğünüzde gece uykusuna veda etmek şart. Erken yatmak ya da erken uyanmak gibi zorunlu sebeplerle pek çok sosyal aktiviteye katılamamak garanti. Ayrıca gece hayatı ve eğlence sizin için önemliyse, meslek size uygun değil.

4 - Haftasonunu ve resmî tatili unutun

Uçuş imkanları geniş olan büyük bir havayolunda iş buldunuz. Büyük ihtimalle çok sık uçuş yapacağınız bir programınız olacak ve bu programlar hafta içi, hafta sonu veya resmî tatil günleri gibi bir ayrım içermeyecek. Hafta içi çalışan arkadaşlarınızın ya da aile fertlerinizin hafta sonu bir araya geldiği toplantılar, bayramlarda aile ziyaretleri, uzun resmî tatiller sizin için değil. Bu dönemler, bir havayolu pilotu olarak sizin nefes almadan çalışmanız gereken dönemler.

5 - Yıllık tıbbi kontroller

Bir pilot olarak düzenli bir şekilde tıbbi kontrolden geçmek zorundasınız. Uçuş görevine devam edebilmeniz kontrollerden doğru sonuçları alabilmenize bağlı. Bu da haklı olarak önemli bir korkuyu, sağlık endişesini beraberinde getiriyor. Eğitimini almak için bir servet döktüğünüz, deneyim kazanmak için yıllarca çalıştığınız mesleğiniz, beklenmedik uzun dönemli bir hastalık sebebiyle bir anda elinizden gidebilir. Sağlıklı beslenme, fiziksel aktiviteler, kilo kontrolü, stresten uzak bir yaşam hayatınızın vazgeçilmez öncelikleri olmak zorunda. Bacağınızın tam olarak iyileşmeyecek şekilde kırılması pek çok meslek için hiçbir sorun yaratmayacakken pilotluk kariyerinizi bitirebilir. Hızlı araç kullanmamak, iki tekerlekli araçlara uzak durmak, riskli sporların yanına bir yaklaşmamak hem sağlığınız için hem de kariyeriniz için doğru yaklaşım.

6 - Jet lag

Vücudumuzun bir içsel saati vardır. Bu saatin ritmine uyulmayan her durumun zihinsel ve fiziksel problemler yarattığını biliyoruz. Farklı saat dilimlerinin vücutta ve zihinde yarattığı negatif etkiye, yorgunluğu jet lag olarak tanımlıyoruz. Her bir saatlik zaman dilimi farkına vücudun uyum sağlaması için gereken süre bir gün. Yani İstanbul-New York uçuşunu yaptığınız durumda 8 saatlik zaman farkına uyum için gereken süre bir hafta. Ancak pilotların hiçbir zaman böyle bir zamanı yoktur. Bu uçuşta en fazla bir ya da iki gece konaklama yaparak tekrar Türkiye'ye uçuş yaparsınız. Ayrıca Amerika kıtasından Avrupa kıtasına uçuşların genel olarak gece yapıldığını düşündüğümüz zaman uyumanız gereken zaman dilimini bir gece uçuşunda geçirerek ülkeye sabah saatlerinde inersiniz.  Bu da tekrar sizin için bir yatak ve uyku problemi demektir.

7 - Standby görevler-nöbetçi ekip

Standby görev, standart uçuş programınızın dışında, acil durumlar için hazır olmanız gereken nöbetleri ifade ediyor.  Örneğin bir pilot arkadaşınızın hastalandığı için uçuşunu gerçekleştiremeyecek olması ve onun yerine nöbetçi olarak uçuşa gitmeniz bir acil durumdur. Tüm uçuş ekiplerinin standart programlarının içerisinde nöbet süreleri vardır. Bu acil durumlar çok dar zamanlarda gerçekleşeceği için, sizin bir pilot olarak havalimanına en fazla 1- 2 saatlik uzaklıkta olmanızda zorunludur. Bu sebeple pilotların oturdukları evler genellikle havalimanları çevresindedir. Düzenli oturdukları evlerin dışında, nöbetler için havalimanına daha yakın ikinci bir ev tutmuş pilotlar da vardır. Bu problemin sadece pilotlar için değil, tüm uçuş ekibi için geçerli olduğunu söyleyelim.

8 - Evden ve aileden uzak kalma

İster yurt dışı isterse yurt içi, ister kısa isterse uzun uçuşlar olsun tüm pilotların başındaki önemli problemlerden biri evden uzak geçirdikleri uçuş saatleri ve hayatlarıdır. Yoğun uçulan bir havayolunda veya yoğun bir dönemde, bir ayda 15 geceyi otel odalarında geçirmeniz mümkün. Bekâr pilotlar için bu eğlenceli bir hayat olabilir ancak evli ve çocuk sahibiyseniz zorluk büyük. Eşler bu konuda anlayışlı bile olsa, özellikle küçük yaştaki çocuklar aynı anlayışı göstermeyecektir. Ailenizle ve arkadaşlarınızla arzu ettiğiniz güçlü bağları kuramayabilirsiniz.

9 - Kıdem kaybı

Havayolu şirketlerinde işe başladığınız tarih hem kıdem hem de terfiler açısından çok önemlidir. İlerleyen dönemlerde kaptan pilotluk için alacağınız terfi, kazanacağınız gelir işe başlama tarihi le çok bağlantılı. Eğer havayolu değişikliği yaparsanız bu kıdemin sağladığı avantajlar büyük ölçüde yok olacak. Bu değişim sırasında bir de uçak tipi değişikliği olacaksa sabırlı olunması gereken bir süreç başlamış demektir.

10 - İş güvenliği ve çalışma yeri güvenliği

Pek çok özel iş yerinde olduğu gibi havayollarında da iş güvenliğinizden hiçbir zaman %100 emin olamazsınız. Havacılık sektörü ekonomik dalgalanmalardan şiddetli olarak etkilenen bir sektör. Bu sebeple çalıştığınız şirketin ne durumda olacağını, sektörün pilot ihtiyacının nasıl seyredeceğini kestirmek imkânsız olabilir.  Ayrıca yaşamak istediğiniz şehir, uçuşlarınız için merkez noktanız olmayabilir. Örneğin İzmir merkezli bir pilot olarak çalışmayı hayal ederken, uçuş programları sizi İstanbul’da yaşamaya mecbur bırakabilir. Eğer İzmir’e gitmek gibi bir talebiniz varsa, İzmir’e talebin çok, İzmir merkezli pilot ihtiyacının az olması sebebiyle gerçeklemeyecek bir hayal olarak kalır. Unutmayın havayolu taşımacılığı en istikrarlı sektörlerden biri değildir ve dalgalanmalara çok açıktır. Çünkü bir pilotun ücretini ödeyen havayolu şirketi değil, o havayolunu kullanan yolcular ve taşınan kargolardır. Bunların her ikisi de ekonomik istikrarla çok ilgilidir.

Tüm bu olumsuz şartlara rağmen, pilot olmak isteyenler enseyi karartmamalı. Haftaya da pilot olmak için makul sebeplere bakalım.