Elon Musk, meşhur Tesla arabaları, yeraltında çok hızlı taşımacılık için geliştirilmekte olan HyperLoop sistemi, yapay zeka ve sinir ağları gibi çalışmaları yanında uzay çalışmaları ile de tanınıyor. SpaceX isimli firması uzaya fırlatılan ve geri gelen roketleri ile bir devrim yaptı.
Bugün ise SpaceX ve NASA birlikte çok daha insani bir test gerçekleştirdiler. Öyle ki, SpaceX bu test sırasında bir roketi de feda etti.
SpaceX ve NASA birlikte, aşağıda resmini gördüğünüz Crew Dragon acil kaçış sistemi kapsülünün, astronotlar için güvenli olduğunu başarıyla test etti. NASA'nın astronotlarını taşımak için başlattığı uzay aracı geliştirme projesi, hem SpaceX hem de Boeing ile eş zamanlı olarak yürütülüyor.
NASA, uzay mekiklerinin uçuştan kaldırıldığı 2011 yılından bu yana, astronotlarını Uluslararası Uzay İstasyonu'na Rusya'ya ait Soyuz roketleri ile gönderiyor. Rus roketlerinde gitmenin maliyeti ise astronot başına 80 milyon doları buluyor.
En altta videosunu verdik, hatırlayacaksınız NASA'nın Challenger Uzay Mekiği, 1986 yılında fırlatılma aşamasında patlamış ve biri sivil öğretmen olan 7 astronotun ölümü dünyayı üzüntüye boğmuşken, NASA'nın uzay çalışmalarına da ara vermesine neden olmuştu. Bu test, benzer bir senaryoyu denedi. Kalkış sırasında patlayan bir füzeden (içinde olmayan) astronotların kurtuluşu gerçekleştirildi.
Şimdi nasıl yapıldığına bakalım;
Roket, fırlatıldıktan 2 dakika sonra patlatıldı
Test ABD / Florida'daki Kennedy Uzay Merkezinde Türkiye saati ile 18:30'da gerçekleştirildi. Senaryo nedeniyle Falcon-9 roketi fırlatıldıktan, kalkıştan iki dakikadan az bir süre sonra, yaklaşık 2.250 km hızla giderken ve 22,5 km havadayken, denizin üstündeyken patladı, ikiye ayrılarak okyanusa düştü.
Bu patlamadan sonra NASA için astronotları Uluslararası Uzay İstasyonuna taşımak için SpaceX tarafından geliştirilen Crew Dragon kapsülü SuperDraco iticiler kullanılarak roketten ayrıldı ve 50 km yükseğe çıktı.
Arkasından kapsülün paraşütü açıldı.
Ve Crew Dragon kapsülü içindeki 2 manken ile birlikte, fırlatılıştan yaklaşık 9 dakika sonra sağlam bir şekilde Atlantik Okyanusuna iniş yaptı.
Kapsülün içinde astronot yoktu ama astronotların karşılaşacakları kuvvetleri ölçmek için sensörlerle dolu iki test mankeni bulunuyordu. Mankenler de bir zarar görmediler. Ama üzerlerindeki sensörlerden alınacak veriler şimdi analiz edilecek.
SpaceX roketlerini hep fırlatma alanının yakınındaki ya da okyanusta yüzen bir platforma geri indiriyor ve yeniden kullanıyor. Bu uçuştaki B1046 olarak adlandırılan roket de, daha önce üç kez uzaya uçtu, ancak bu sefer astronotlarının güvenliğini göstermek uğruna feda edildi. Elon Musk bu konuyu incelediklerini ama yol bulamadıklarını ifade etmişti.
Roket feda edilirken, içinde bir motor yoktu. Çünkü patlayacağı için gerek de yoktu. SpaceX dört gemi ve dört uçak ile, bölgeyi tarayacak ve kapsülü sudan çıkarmanın yanı sıra enkazları toplayacak.
Test neden yapıldı?
NASA bildiğiniz gibi hep kendi uzay araçlarını ve roketlerini üretir ve fırlatırdı. Ancak yıllar içinde bazı başarısız projeler ve üstüne üstlük maliyetler Amerikan halkı üstünde olumsuz etkiler yaratınca, NASA da uzay çalışmalarına zaman zaman ara verdi.
Eskiden uzaya "araştırma amaçlı" araç gönderen 2 ülke vardı; ABD ve Rusya. TV ya da diğer amaçlı uydu gönderenleri kastetmiyoruz. Şimdilerde dikkat ederseniz Çin'de uzay araştırmaları peşinde. Hem Mars, hem de Ay'ın gidilmeyen karanlık yüzeyine yönelik çalışmalar gerçekleştiriyor. Anlayacağınız Çin-ABD mücadelesi sadece dünya yüzeyinde değil, uzayda da hızla sürüyor.
Ayrıca dünyadaki başka ülkelerin de dahil olmak üzere "Uzay madenciliği" gibi konular gündemde.
Ve NASA şimdi farklı bir yöntem deniyor. Uzay araçlarını yapmak için SpaceX ve Boeing firmalarının ikisi ile birden çalışıyor. SpaceX'in Crew Dragon kapsülü bir nevi "uzay taksisi" olarak kabul ediliyor. Ancak "güvenlik" önemli. Özellikle de Challenger'ın yarattığı travma düşünülürse.
Testin bu çerçeveden bakarsak amacı, uçuşun durdurulması ya da roketin patlaması sırasında astronotların güvenliğinin sağlanması ile ilgili. SpaceX açısından bakarsak, bu "İşin Kabulü" aşamasıydı. SpaceX bu test ile güvenilir olduğunu gösteriyordu. NASA'nın SpaceX ile çalışmasının sürmesi için yapıldı.
Bugünkü testin başarısı onaylanırsa yani NASA'nın güvenlik incelemeleri olumlu sonuçlanırsa, Crew Dragon kapsülünün bir sonraki uçuşu, uzay istasyonuna iki NASA astronotu olan Douglas G. Hurley ve Robert L. Behnken'i taşıyacak.
Aşağıda 1986'daki Challenger patlamasını görebilirsiniz.
