Füsun Sarp Nebil | Teknopolitik

21 Mart 2024

Depremde bant daraltma yapan BTK nedenini açıklasın

Kahramanmaraş merkezli depremde, bant daraltma kararının nasıl verildiğini veya neden böyle bir karar verilebildiğini öğrenmemiz, bir daha aynı hatanın tekrarlanmaması için çok önemli. O nedenle BTK'nın binlerce belki on binlere kişiyi etkileyen bu kararı nasıl verdiğini ya da uyguladığını açıklaması lazım

Kahramanmaraş merkezli 11 ilde yaşanan 6 Şubat depreminde şaşırtıcı bir gelişme, enkaz altındaki insanların Twitter üzerinden yerleri tarif eden mesajlar atmalarıydı ama iki gün sonra yani 8 Şubat'ta tuhaf bir gelişme oldu. BTK saat 16.00 itibariyle bant genişliğini daralttı ve tepkiler nedeniyle bu kararı kaldırana kadar 10 saat geçti. O günlerde buna dair grafiği NetBlocks yayınlamıştı.

Dediğimiz gibi, bant daraltma o günlerde halktan çok büyük bir tepki topladı. Çünkü enkaz altında kalan ve yerlerini Twitter ile raporlayan pek çok insan vardı. CHP o günlerde BTK aleyhine suç duyurusu yaptı. Bu suç duyurusunun sonucunu henüz bilmiyoruz. Ama bugün başka bir gelişmeden haberimiz oldu. İfade Özgürlüğü Derneği'nden Prof. Dr. Yaman Akdeniz bu gelişmeyi tweetledi:

"Deprem sonrası sosyal medya platformlarına uygulanan 'bant daraltması' ile ilgili BTK'ya karşı açtığım bilgi edinme hakkı davası sonuçlandı."

Bilgi edinme kanunu kapsamında BTK'ya sorular

Prof. Dr. Akdeniz'in bahsettiği "bilgi edinme hakkı", 2003 yılında TBMM'de kabul edilen "Bilgi Edinme Yasası" çerçevesinde, halkın resmi kurumların çalışmaları hakkında bilgi edinmelerine olanak sağlıyor. Kahramanmaraş merkezli depremde, bant daraltma kararının nasıl verildiğini veya neden böyle bir karar verilebildiğini öğrenmemiz, bir daha aynı hatanın tekrarlanmaması için çok önemli. O nedenle BTK'nın binlerce belki on binlere kişiyi etkileyen bu vahim kararı nasıl verdiğini ya da uyguladığını açıklaması lazım.

Prof. Dr. Akdeniz bu konudaki gelişmeyi şu şekilde özetliyor:

"6.02.2023 depreminin hemen sonrasında, Twitter platformu, arama kurtarma & yardım faaliyetlerinde etkin bir biçimde kullanılırken, BTK tarafından 08.02.2023 tarihinde bant daraltma uygulamasına gidilmiştir. Hatırlanacağı üzere, bu uygulama yaklaşık 10 saat sürmüştür. Bu olayın hemen arkasından, bant daraltma uygulaması ile ilgili BTK’ya bilgi edinme hakkı başvurusunda bulunmuş ve Kuruma 5 tane soru sormuştum:

Cumhurbaşkanlığı tarafından 5809 sayılı Kanun’un 60. maddesi kapsamında alınan ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderilen kararın kopyası
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından ilgili nöbetçi sulh ceza hakimliğine gönderilen üst yazının kopyası
Sulh Ceza Hakimliği tarafından onaylanan Cumhurbaşkanlığı kararının kopyası
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından ilgili sulh ceza hakimliğine gönderilen ve bant daraltma tedbirinin sonlandırılması talepli üst yazının kopyası
Sulh Ceza Hakimliği tarafından bant daraltma tedbirinin sonlandırılması kararının kopyası

Sorduğum hiçbir soruya cevap alamamış ve genel geçer ifadelerle kaleme alınmış bir cevap gönderilmişti:

“Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi'ne (CİMER) yapmış olduğunuz Bilgi Edinme Başvurunuz ilgisi nedeniyle Kurumumuza yönlendirilmiş olup, başvurunuz ile ilgili olarak Kurumumuzun ihtisas birim(ler)inden alınan bilgi “06/02/2023 tarihinden itibaren Kahramanmaraş ilinde meydana gelen ve Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ illerini de etkileyen deprem felaketleriyle mücadeleyi doğrudan etkileyen ve yer yer sekteye uğratan dezenformasyon ve manipülasyon içerikli yayınların toplumda korku, panik ve kargaşa oluşturabileceği nedeniyle 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nun 60'ıncı maddesinin onuncu fıkrası kapsamında gerekli tedbirler alınmış olup bu tedbirler Hakim tarafından onaylanmıştır.”

Bilgilerinize sunulur.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Tüketici ile İlişkiler Müdürlüğü”

Hukuka aykırı ve bilgi edinme hakkı ve ifade özgürlüğünün ihlali niteliğindeki bu kararın iptal edilmesi için idari yargı yoluna başvurdum ve Ankara 15. İdare Mahkemesinde dava açtım.

BTK, dava savunmasında bilgi edinme başvurusunda talep ettiğim belgelerin, “Hizmete Özel” gizlilik derecesi niteliğinde olması nedeniyle verilen cevabın hukuka uygun olduğunu iddia etti.

Talep ettiğim beş belgenin bir tanesi Cumhurbaşkanlığı kararı, iki tanesi yargı kararı, iki tanesi ise bu yargı kararlarının alınmasını talep eden Cumhurbaşkanlığı ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu yazılardır.

Şüphesiz, bu belgelerin herhangi bir gizlilik niteliği olamaz. Kaldı ki ortada herhangi bir gizlilik kararı da yoktu.

Ankara 15. İdare Mahkemesinin kararı dün tebliğ edildi. Mahkeme, oybirliği ile davayı kabul etmiş ve davalı idarenin işleminin iptaline karar vermiş.

Şüphesiz BTK bu karara uymadan istinaf yoluna başvuracaktır. Başvursunlar. Kamunun haber alma ve bilgi edinme hakkı asla engellenemez. Engelleyenlerle de mücadele devam edecektir. Yeri gelmişken hatırlatayım, bu BTK’ya karşı kazandığım ilk bilgi edinme mücadelesi de değil.

Anayasa Mahkemesi’nin Yaman Akdeniz (2) Genel Kurul ve yeniden yargılama kararına rağmen henüz kurumun elinde bulunan erişim engelleme istatistikleri tarafıma verilmemiştir.

Talep ettiğim bilgilerin hepsi Anayasa Mahkemesinin de belirttiği üzere “kamu menfaatine ilişkin” olup, kamuyu “bilgilendirme değerinin de çok yüksek olduğu tartışmasızdır”.

İstiklal Caddesi bombalanması sonrası sosyal medya platformlarını kullanılmaz hale getiren bant daraltma uygulaması ile ilgili Cumhurbaşkanlığına karşı açtığım bilgi edinme davası da devam etmektedir. Gelişme oldukça, kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceğim."

Prof. Dr. Akdeniz'e ulaştık ve yorumunu sorduk. Şöyle cevapladı:

"Depremin hemen sonrası Twitter platformuna bant daraltma uygulanması çok tepki çekmişti. Uygulamanın yapıldığı bilinirken, uygulama ile ilgili kararlar kamuoyundan gizlenmeye çalışıldı. Bilgi edinme hakkı başvurum da cevapsız kaldı. O bakımdan yargı yoluna gittim ve her ne kadar BTK talebe konu kararların gizli belgeler olduğunu iddia etse dahi Ankara 15. İdare Mahkemesi davamı kabul etti.

Kamuyu yakından ilgilendiren bilgi ve belgelerle ilgili uzun zamandır yargı yoluyla mücadele veriyorum ve bu mücadele devam edecek."

Biz de "İyi ki varsın Yaman Akdeniz" diyoruz. Çünkü beklenen İstanbul depremi var. Bir daha BTK'nın böylesine vahim bir kararı verme ya da uygulama cüretinde bulunmaması lazım. Bunu sağlamanın yolu da hukuk. Prof. Akdeniz ve arkadaşları sağ olsunlar bunun için çaba gösteriyorlar. Kendilerine borçluyuz.

Vatandaşlar yıllardır içinde bulunduğu bir çok konudan, durumdan şikayetçi ve başka birilerinin (mesela muhalefet partilerinin) iş yapmamasından şikayetçi ama asıl kendileri taşın altına elini uzatmıyor. Mağduru oynamak daha rahat anlaşılan.

Füsun Nebil Kimdir?

Füsun Sarp Nebil, İstanbul, Bakırköy'de doğdu. Eğitimini Çanakkale, İzmir ve İstanbul'da yaptı. Evli, 2 çocuk sahibidir. Denizcilik meraklısıdır (amatör kaptan).

Master derecesini Istanbul Teknik Üniversitesi Nükleer Yüksek Mühendisliği bölümünden aldı (Şimdi Enerji Enstitüsü). THY, Nasas Alüminyum Fabrikası ve Alemdar Holding Grubunda çeşitli görevlerde bulundu.

1997 Türkiye'nin ilk ISP'lerinden Alnet'in Genel Müdürlüğüne getirildi. 1999 yılında turk-internet.com'un da dahil olduğu çeşitli siteleri yayınlayan Intervizyon Ltd. şirketini kurdu. Şirket halen Kadinvizyon.com gibi başka siteleri de yönetmektedir.

1998 - 2011 arasında Ulaştırma Bakanlığı tarafından kurulan İnternet Kurulu üyeliği yaptı. Devletin özel sektörü aldığı çeşitli komisyonlarda çalıştı. 2016'dan beri TOBB Telekom Meclisi üyesidir.

Nebil, Eylül 2001 yılında Birleşmis Milletler tarafından Türkiye'den seçilen başarılı iş kadınları arasında yer aldı (UNECE INCLUDES 9 TURKISH BUSINESSWOMEN ON ITS LIST).

2010-2013 arasında Türkiye Dijital Oyun Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yaptı.

2011 - 2015 arasında 4 yıl Eutelsat Avrupa TV Ödüllerinde Jüri Üyeliği görevi aldı.

Türkiye İhracatçılar Merkezi dahil, çeşitli projelerde "Bilişim ve İletişim Sistemleri Danışmanlığı" vermektedir. Konusuyla ilgili olarak TV programlarına ya da konferanslara katılarak, konuşma yapmaktadır. Yazıları internet üzerinden turk-internet.com sitesinin yanısıra, yetkinreport.com, bilisimdergisi.org.tr, Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar Derneği Dergisi, 21.Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, Güncel Hukuk Dergisi, Ankara Baro Dergisi, journo.com, Tüketiciler Birliği Etikett gibi çeşitli ortamlarda yayımlanıyor.

2014 yılından beri T24'te yazıyor.

Türk Telekom ve Turkcell konusunda araştırmaları ve uzmanlığı var. 2018 nisan ayında "Bitcoin ve Kripto Paralar" isimli ilk kitabı yayınlandı.

Detaylı bilgi için https://wiki-turk.com/fusun-sarp-nebil/ adresine bakabilirsiniz.

YAZARIN TÜM YAZILARI

Füsun Sarp Nebil deprem BTK internet bant daraltma

Yazarın Diğer Yazıları

Depremi yaşayan 4 ilde nüfus 300 bin azalmış

Bölge nüfusundaki yüzde 7-8'lere varan azalma, sığınmacı açmazı ile birlikte düşünüldüğünde, Hatay başta olmak üzere bölgenin geleceği ve özellikle güvenliği açısından odaklanılması ve strateji geliştirilmesi gereken bir konu olarak önümüzde duruyor

Bakan "Türkiye emin ellerde" diyor, ama öyle mi?

USOM ya da Ulaştırma Bakanlığı gerçekten ülkemizin vatandaşlarının "emin ellerde" olması için çalışmak isterse, öncelikle operatörler-bankalar-savcılık-kolluk arasındaki eksik olan koordinasyon ve süreçleri tanımlamakla işe başlayabilir

Mahalli yönetim seçimlerin analizi (I)

Ekonomisi ve diğer tüm alanları güzel bir ülkede yaşamak istiyorsanız "cahil halk" retoriğinden kurtulun, iyi bir yurttaş olarak seçim kanunlarını, siyasi parti kanunlarını ve de ilgili mevcut gelişmeleri vs. yakından takip edin. En önemlisi gerçek verilere güvenin. O zaman "yine mi" mutsuzluğunu yenmek mümkün olur