Son torba yasa teklifi Meclis Başkanlığına sunulduğunda birçok önemli değişikliğin yanında iki konuda değişiklik yapılmak istendiğini gördük.

Bunlardan biri, münhasıran altyapı yatırım ve hizmetlerinden oluşan portföyü işletecek gayrimenkul yatırım ortaklıkları gibi esas faaliyet konusu gayrimenkullerle ilgili portföy işletmeciliği olmayan gayrimenkul yatırım ortaklıklarının kurumlar vergisi istisnası kapsamında olmadığının düzenlenmesi idi. Bu konudaki tebliğin Danıştay tarafından iptal edileceğinin tahmin edilmesi üzerine bu değişikliğin yapılmak istendiği anlaşılıyor.

Diğeri ise banka ve finansal kurumların kurumlar vergisi oranının 2022 yılı için yüzde 23’ten yüzde 25’e; izleyen yıllarda ise yüzde 20’den yüzde 25’e çıkarılması idi. Bu değişiklikler de vergi tahsilatındaki azalma nedeniyle yüksek kazanç elde ettiği düşünülen bu kurumların vergi oranının artırılmasını amaçlamaktaydı.

Ancak Komisyonda yapılan ve Meclis Genel Kurulunda da aynı şekilde kabul edilen değişiklikle yürürlük maddesinde iki çok büyük hata yapıldı:

- Kalıcı olarak yapılması düşünülen, münhasıran altyapı yatırım ve hizmetlerinden oluşan portföyü işletecek gayrimenkul yatırım ortaklıklarının kurumlar vergisi istisnası kapsamı dışında kalmasına ilişkin düzenleme ile,

- Yine kalıcı olarak yapılması düşünülen, bankalar ve sair finansal kurumların 2023 yılından itibaren yüzde 20 olarak uygulanması gereken genel kurumlar vergisi oranının yüzde 25 olarak uygulanmasına dair düzenlemenin,

SADECE 2023 YILI İÇİN GEÇERLİ OLMASI hükme bağlandı. Eğer yeni bir yasal düzenleme yapılmazsa 2024’ten itibaren genel düzenlemeler uygulanmak zorunda kalınacak!

Buna “skandal” dersek abartmış olmayız. Şimdi amaçlanan düzenlemeler için yeni bir yasal düzenleme yapılması gerekiyor.

İlgili Plan ve Bütçe Komisyonu Raporunu okumayanlar bu hatadan 7394 sayılı Kanunun yayımlanması ile haberdar oldular.

Buraya kadar özet olarak açıkladığım konuyu meraklıları için teknik olarak da açıklamak isterim.

Meclis Başkanlığına 25/03/2022 tarihinde sunulan torba kanun teklifinin 22 nci maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendine “(Esas faaliyet konusu itibarıyla gayrimenkul, gayrimenkul projeleri ve gayrimenkule dayalı haklardan oluşan portföyü işletmek amacıyla kurulanlar dışında kalanların kazançları hariç)” ibaresinin eklenmesi öngörülmekteydi.

Gerekçeden bu değişikliğin, münhasıran altyapı yatırım ve hizmetlerinden oluşan portföyü işletecek gayrimenkul yatırım ortaklıkları gibi esas faaliyet konusu gayrimenkullerle ilgili portföy işletmeciliği olmayan gayrimenkul yatırım ortaklıklarının kurumlar vergisi istisnası kapsamında olmadığı hususuna açıklık getirilmek amacıyla kalıcı olarak yapılmak istendiğini anlıyoruz.

Diğer taraftan Teklifin,

- 25 inci maddesiyle bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden 2023 yılından itibaren yüzde 20 olarak uygulanması gereken kurumlar vergisi oranının yüzde 25 olarak uygulanması,

- 26 ncı maddesiyle ile de söz konusu kurumların 2022 yılı vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için yüzde 23 olarak uygulanan kurumlar vergisi oranının yüzde 25 oranında uygulanması öngörülmekteydi.

Gerekçeden 25 inci maddeyle yapılması öngörülen değişiklikle bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden kurumlar vergisindeki genel oranın yüzde 20 yerine yüzde 25 olarak uygulanmasının, 26 ncı maddesiyle 2022 yılı için de yüzde 23 olan oranın yüzde 25 olarak  uygulanmasının sağlanacağı ifade edilmekteydi.

Teklifin yürürlük maddesinde,

- 22 nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendinde yapılan değişiklik ve 26 ncı maddesi 1/7/2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak ve 1/1/2022 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,

- 25 inci maddesinin ise 2023 yılı vergilendirme dönemi kurum kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştü.

Komisyonda değiştirilen ve Meclis Genel Kurulunda da aynı şekilde kabul edilen yürürlük maddesinde iki önemli hata yapıldı. 

7394 sayılı Kanunun,

- 22 nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendinde yapılan değişiklik ve 25 inci maddesinin 2023 yılı vergilendirme dönemi kurum kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde,

- 26 ncı maddesinin ise 1/7/2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak ve 1/1/2022 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörüldü.

Bu yürürlük hükümlerine göre,

- Kalıcı olarak yapılması düşünülen, münhasıran altyapı yatırım ve hizmetlerinden oluşan portföyü işletecek gayrimenkul yatırım ortaklıklarının kurumlar vergisi istisnası kapsamı dışında kalmasına ilişkin düzenleme ile,

- Yine kalıcı olarak yapılması düşünülen, bankalar ve sair finansal kurumların 2023 yılından itibaren yüzde 20 olarak uygulanması gereken genel kurumlar vergisi oranının yüzde 25 olarak uygulanmasına dair düzenleme,

sadece 2023 yılı için geçerli olacak.

Bizi yetiştiren kıymetli Üstadlarımız, “Bir vergi kanununun en önemli maddesi yürürlük maddesidir.” derlerdi. Ne kadar haklılarmış!

Umarım biz yanlış anlamışızdır. Bu değişikliklerin gerçekten de sadece 2022 ve 2023 yılı için uygulanması öngörülmüştür…