12 Eylül 1980 darbesinin sembolü çoktur. 17 yaşında apar topar idam edilen Erdal Eren o sembollerden biridir örneğin. Başta Diyarbakır olmak üzere cezaevlerindeki vahşet de öyle, işkenceler de, gözaltında katledilenler de...
O sembollerden biri de Ruhi Su'ydu. Darbeciler Ruhi Su gibi bazı isimleri derhal değil yavaş yavaş yok etmiş, taksit taksit öldürmüştü!
Erken yaşta kaybettiği anne ve babasının ardından “öksözler yurdu”nda yetişen Ruhi Su, Musîki Muallim Mektebi ve Ankara Devlet Konservatuvarı'nın ardından Türkiye'de operanın en önemli isimlerinden biri olacaktı. Klasik batı müziği birikimi ve büyük sesiyle yöneldiği türkülerle yeni bir dönem açtı. Sesi, yorumu, bağlaması ve tavrıyla Anadolu türkülerinin hâlâ aşılamayan zirvesi oldu.
Seçkinci tavrın türküyü aşağılayan tutumu Ruhi Su'ya çarpmış, yenilmişti.
Ama bir de suçu vardı Ruhi Su'nun, sosyalistti! 1952'de'deki Türkiye Komünist Partisi tevkifatında tutuklanmış, beş yıl hapis yatmış, tahliyeden sonra gözetim cezası almıştı.
Radyodaki “Basbariton Ruhi Su Türküler Söylüyor” programı, "Serdari Halimiz Böyle N'olacak / Kısa çöp uzundan hakkın alacak" türküsü nedeniyle yayından kaldırıldı.
Opera hayatı bitmiş, sesi türküde de kısılmak istenmiş, ama o yılmamıştı. Her yer yasaksa dost meclisleri vardı. Öyle yaptı, dosta gitti Ruhi Su, korolar kurdu. 1975'te kurduğu Ruhi Su Dostlar Korosu önemli çalışmalara imza attı.
Ruhi Su 66 yaşında iki kansere yakalandı. İkincisinin adı 12 Eylül'dü! Yurtdışında tedavi olması gerekiyor, ancak dört bir yana ölüm buyuran paşalar Ruhi Su'ya izin vermiyordu. 20 Eylül 1985'te darbecilerin kendisini sürüklediği ölüme kavuştu, kurtulmuştu!
Hayatın darbecilere cezası ise yaşamak oldu! Darbenin bugün 94 yaşında olan lideri Kenan Evren, hayatta olan diğer darbeci Tahsin Şahinkaya ile birlikte 4 Nisan'da ilk kez hâkim karşısına çıkacak.
Bu davanın vadesini hüküm mü keser, hayat mı bilinmez. Bilinmez ama, o dava ilk hükmünü icra etti. Ankara 12. Ağır Ceza Mahekemesi, Evren ile Şahinkaya'ya, kendilerinin 12 Eylül döneminde yaklaşık 400 bin kişi için emrettiği şeyi yaptı ve yurtdışına çıkış yasağı koydu! Paşa infazı değil, hukuk icrasıyla darbeyle devlet başkanı olmuş birine ilk kez yurtdışına çıkış yasağı kondu.
Selam olsun Ruhi Su'lara...
Selam olsun, darbecilerin karşısında dimdik ölüme kavuşanlara...