Gerçeğin bilgisi 9'uncu günde geldi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, zehirli toprak altında kalan işçilerin arama kurtarma çalışmalarının durdurulduğunu söyledi. Bu aslında 2010 yılından bu yana Erzincan İliç'te siyanürle altın arayan Anagold firmasının yarattığı çevre felaketinin boyutlarına dair bir gösterge… Uzmanlar söz konusu olan felaketin bilinen anlamıyla ‘arama-kurtarma' olmasının mümkün olmadığını söylemişlerdi.

Kurtarılacak bedenler toprak altında ama hiçbir çalışma yapılamıyor zira liç yığınında hareket var. Başka bir ifadeyle 13 Şubat'ta kayan zehirli toprağın ana merkezinde…

Burası da kayan toprağın her iki alanı demek. Aşağıdaki fotoğraf liç yığının Sabırlı ve Mangan tarafını gösteriyor.

Halk TV Muhabiri Ferit Demir'in "Neden 9 gün sonra geldiniz?" sorusuna ilk tepkisi "Basın mensubu musunuz?" olan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, ameliyat geçirdiğini belirttikten sonra Çevre Etki Değerlendirmesi (ÇED) ile ilgili verdiği bilgilerle bir önceki bakan Murat Kurum'un ÇED'in kim tarafından verildiğiyle ilgili tereddütlü cümlelerini netleştirdi, dedi ki, "ÇED raporunu bakanlık verir."

Kurum'a sahip çıkan ve "Çöpler altın firmasının yüklenici firmasına ÇED raporu veren Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı değildir" diyen MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'yi de yalanlamış oldu Özhaseki…

Liç yığının Sabırlı tarafı

2022'de ilk siyanür sızıntısının olduğu dönemde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı olan Murat Kurum, ki şimdi AKP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı, İliç'teki çevre felaketiyle ilgili ne demişti onu da hatırlatalım: Çevre Bakanlığı sadece çevresel etkileri denetler.  Nedense "ÇED olumlu raporunu biz verdik" diyemedi.

Halefi Özhaseki'nin açıklamalarından devam edelim ve kamuoyu adına sorgulayalım.

Özhaseki, Anagold firmasıyla ilgili dedi ki, "2008'de ilk ÇED raporu alınmış. Aralıklarla madeni genişletme için, farklı proseslerle ilgili ÇED raporunda yenilenmeler söz konusu olmuş. Bu tesiste 135 denetim yapılmış. En çok denetim de 2022'nin ortalarında meydana gelen bir borunun patlamasıyla ilgili olmuş."

Sözünü ettiği boru patlaması 2022 Haziran'ında yaşanmış ve siyanür sızıntısı olmuştu.

O dönemde Murat Kurum bakandı. Özhakesi'nin belirttiği "en çok denetimin yapıldığı" dönemde yani…

Ama gel gelelim ki o dönem Saadet Partisi Konya Milletvekili olan Abdülkadir Karaduman'ın verdiği yazılı önergeye. Kurum, 14 Haziran 2022'de yanıt verdi. Yani olaydan(20.06.2022)  6 gün önce…

Soru şuydu: "Türkiye genelinde madencilik veya başka faaliyetler sebebiyle oluşturulan siyanür havuzu sayısı kaçtır? Bu havuzlar hangi illerimizde yer almaktadır? Bu havuzlar hangi illerimizde yer almaktadır?"

Kurum yanıtı ise denetimlerin akıbeti konusunda şüphe uyandıran içerikte:

"Erzincan İli genelinde madencilik veya başka faaliyetler sebebiyle oluşturulan herhangi bir siyanür havuzu bulunmamaktadır."  Bu yanıt Özhakesi'nin "denetimin en çok yapıldığı" döneme ait bir cevap!

Karaduman'la o dönemi konuştum. Yanıtı okuduğunda "tatmin" olmamış. "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin yasamayı getirdiği durum bu. Öyle yanıtlar var ki konuyla alakası yok."

Özhaseki, siyanür sızıntısıyla ilgili suç duyurusunda da bulunduklarını söyledi ama gerçeğin yarısını ifade etti.

Evet bir suç duyurusu var ama o soruşturma davaya dönüşmedi. Savcılık var olan delilleri "Cezası ödendi" gerekçesiyle "Kovuşturmaya yer olmadığı" kararı verdi. Ceza da 16 milyon TL'ydi…

Bu arada toprak hareketliliği nedeniyle toprak altında kalan işçiler aranamayacak. AFAD, AKUT, Jandarma Kurtarma ve Anagold'un kendi Acil Kurtarma Timi dahil sahada 3 bin kişinin olduğu açıklanmıştı.

Öğrendiğim kadarıyla AFAD da sahadan ayrılacak.

Yığın liçinin Mangan bölgesi