Erken seçimin açıklandığı gün dolar böyle düştü:
O gün ne oldu?
● "Erken seçim kararının piyasayı sevindirmesinin 3 ana sebebi var. Birincisi, seçim öncesindeki siyasi belirsizlik süresi çok daha kısa olacak. İkincisi, seçim öncesinde mali gevşeme riski ciddi oranda azaldı. Seçime iki ay olduğu için maliye politikasının gevşetilmesi işe yaramaz. Üçüncüsü ve en önemlisi, erken seçim kararının, para politikasının sıkılaştırılma ihtimalini arttırmış olması. İktidar bize göre seçime istikrarlı bir piyasa ve güçlü TL ile gitmek isteyecektir." (JP Morgan, 18 Nisan)
● "Piyasanın pozitif tepkisinin, erken seçimle ilgili aylardır süren spekülasyonların sona ermesi ve belirsizliğin ortadan kalkmasından kaynaklandığı söylenebilir. Bir başka açıklama, AKP'nin ekonomiyi canlı tutmak için en az 12 ay daha teşvik verme ihtiyacının kalmamış olması olabilir. En ikna edici açıklama ise Merkez Bankası'nın para politikasını sıkılaştırmak için manevra alanı elde etmiş olması. Merkez Bankası 25 Nisan'daki toplantısında faizi artırırsa bu kararın ekonomi üzerindeki olumsuz etkisi, 25 Haziran seçiminden önce ortaya çıkmayacaktır." (Rabobank, 19 Nisan)
● 1) Yükselişin muhtemel nedenlerinden biri, herkesin söylediği gibi belirsizliğin ortadan kalkması. 2) Bir başka neden, iktidarın ilerleyen dönemlerde ekonomiye daha müdahaleci olacağı, dolarizasyonun önüne geçmek için sermaye hareketlerine sınırlama getireceği yönündeki beklenti olabilir. (Commerzbank, 18 Nisan)
Ama bu iyimserlik geçici. Türkiye’yle ilgili derin kuşkular var:
● "Neticede, piyasanın yükselişine dair açıklamaların hiçbiri bizi TL'nin değer kazanması gerektiğine ikna etmiyor. Temeller açısından bakıldığında aksi yönde ciddi bir gerekçe var: TL'nin geleceği, Merkez Bankası'nın döviz kuru-enflason sarmalıyla mücadele yeteneğine bağlı. Eğer bu yetenek zayıflarsa TL için sonuçları negatif olacaktır." (Commerzbank, 18 Nisan)
● Türkiye'yle ilgili dikkatli olmak için nedenler var. Bir kere erken seçim öncesinde AK Parti'yi desteklemek için para politikası gevşetilebilir. Ekonomi zaten aşırı ısınmışken talebin artması enflasyonu daha da yükseltir. ... Anayasada yapılan değişikliklerin yarattığı endişeler de radarda olacak. Gücün başkanlıkta toplanmasını sağlayan bu değişiklikler, Cumhurbaşkanına, yargı ile para ve maliye politikaları üzerinde daha fazla kontrol imkanı veriyor. Nihayetinde bu, daha kontrolsüz bir yönetim, daha oynak bir ekonomik rota ve uzun vadede daha yavaş bir büyüme getirebilir." (Capital Economics, 18 Nisan)
● "Türkiye'ye ilişkin temel görüşlerimiz, erken seçim kararına rağmen değişmedi. (i) Ekonomi aşırı ısınmış durumda. Pozitif üretim açığı var ve cari açık büyüyor. (ii) Bunların sonucunda enflasyon inatçı biçimde yüksek kalmaya devam edecek. (iii) Sonuçta dış finansman kalitesi bozulacak. Bu da TL'yi risklere açık durumda bırakacak.
Bu arada jeopolitik riskteki artış, Türkiye'nin dış risklerini artırıyor. S-400 füzeleri alma kararı, ABD yaptırımlarının devreye girmesini getirebilir. Olası yaptırımlar dış finansmanı kısıtlar. Bu da Türkiye'nin büyük dış finansman ihtiyacına dair yeni endişeler demek." (Goldman Sachs, 18 Nisan)
● "Erken seçim, ekonomiye dair fundementalleri, enflasyonu ve cari açığı çok fazla değiştirmez. Bazı belirsizlikler daha hızlı çözülecek olsa da, pek çok önemli risk, seçimden sonra da varlığını sürdürecek. Bunlar arasında, yeni kabinenin yapısı ve başkanlık seçiminin kafa kafaya ikinci tura kalma ihtimali de var. Anahtar sorulardan biri, erken seçim kararının Merkez Bankası'nın faiz politikasını değiştirip değiştirmeyeceği. Mevcut riskler göz önüne alındığında, şu anki faiz seviyesinin yeterince getiri sağlamadığını düşünüyoruz. Ekonomiye istikrar kazandırmak için faizin ideal durumda, çekirdek enflasyonun 2-3 puan üzerine çıktığını görmek isteriz. Ama şu anda yatırımcılardaki endişeleri yatıştırmak için bundan daha az bir faiz artırımı da yeterli olur. 75 baz puan (0,75) ve üzeri faiz artırımı, piyasa tarafından pozitif karşılanacaktır. 50 baz puanlık (0,50) artırım ise hayal kırıklığı yaratır. (JP Morgan, 18 Nisan)
● “Seçim, Türkiye'nin parlamenter demokrasiden başkanlık sistemine dönüşümünü tamamlayacak. Masadaki şey çok büyük olduğu için siyasi gerilim tırmanabilir. Bu süreçte Türk yetkililerin muhalefet ve uluslararası partnerlerine dair sert bir dil kullanması, piyasadaki pozitif havayı dağıtabilir... Uzun vadede ise TL'de ve yerel varlıklarda ciddi oranda iyileşme, Erdoğan'ın yabancı yatırımcıyı, başkanlık sistemi altında ekonomik reformların hızlanacağına ve Türkiye'nin otoriter bir yönetime kaymayacağına ikna etmesine bağlı." (Rabobank, 19 Nisan)
Sonuç: TL, erken seçim kararıyla biraz güç toplamış olabilir ama kaderi kısa vadede Merkez Bankası’nın önümüzdeki Perşembe 0,75 puan ve üstü faiz artırıp artırmayacağına, uzun vadede ise demokrasiye bağlı.
