Kanada, üniversiteyi yurt dışında okumak isteyen Türk öğrencilerin, en çok tercih ettiği ülkelerden biri. Bunun bana kalırsa birkaç nedeni var. Güvenli bir yer olması, farklı kültürlere, dillere, dinlere ve etnik kökenlere sahip insanlardan oluşması, yani çeşitliliğin çok olması, uluslararası okul ücretlerinin Amerika ve Avrupa’ya göre genellikle daha hesaplı olması, Kanada’da okurken çalışma izni alınabilmesi ve devamında vatandaş olunabilmesi, her yıl dünyanın en iyi üniversiteleri sıralamalarında üstlerde yer alan, McGill University, University of Toronto ve University of British Columbia gibi köklü okullara sahip olması.

Peki Koronavirüs salgını sonrasında neler olacak? Uluslararası öğrenciler Kanada’ya nasıl gelecek ya da gelebilecek mi?

Merak ettiklerimi, Kanada’da 25 yıldır eğitim danışmanı olarak hizmet veren, CC Eğitim ve Danışmanlık’dan Çiğdem Koçak’a sordum.

University of Toronto

- Koronavirüs öncesinde Türkiye’den yılda yaklaşık kaç öğrenci Kanada’ya okumaya geliyordu?

Türkiye’den gelen toplam öğrenci sayısı 2018’de 4,330 iken, 2019’da yüzde 10 artarak 4,735’e çıktı. Türkiye Kanada’ya öğrenci gönderen ülkeler arasında 16’ıncı sırada yer almakta.

- Genel olarak ne kadar yabancı öğrenci var?

O da her geçen yıl artıyor. 38 milyon nüfusa sahip Kanada’da okuyan yabancı öğrenci sayısı 2019 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 13 artarak, toplam 642,000 oldu. Kanada’ya gelen öğrenciler ülkeye yılda 22 milyar Kanada Doları katkı sağlarken, 170,000 kişinin de istihdamına vesile oluyor.

Eğitim online’a döndü

Covid - 19 sonrası uluslararası öğrencilerin ülkeye giriş protokolü nasıl değişti?

Covid - 19 sonrası Kanada’ya giriş protokolü her geçen gün değişebiliyor. Bugün itibari ile son durum şu;

Eylül’de eğitimin büyük bir kısmı online olarak başlayacak.

Online gerçekleşemeyecek laboratuvar, atölye dersleri gibi dersler için öğrenciler okula gidebilecek.

Bu sınıflarda öğrenci sayıları bölünerek azaltılacak.

Dersler online olmasına rağmen saat farkından ötürü zorlanmamak ve İngilizce konuşulan bir ülkede yaşamak isteyen öğrencilerden, 18 Mart 2020 öncesinde okuma vizesi almış olanlar ülkeye tekrar giriş yapabilecek.

- O zaman sadece eski öğrenciler mi ülkeye girebiliyor? 18 Mart 2020 sonrası başvuranlar ne olacak?

Eski öğrenciler ülkeye girebiliyorlar, ancak vize almış olmaları koşulsuz olarak Kanada'ya giriş yapabilecekleri anlamına gelmiyor. Bu konuda son kararı sadece CBSA (Canadian Border Services Agency) yetkilileri verebiliyor ve kabaca aşağıdaki durumlardan birisi söz konusuysa öğrencinin seyahati "isteğe bağlı olmayan" seyahat olarak değerlendirilebiliyor:

Öğrencinin Kanada'da yerleşik bir düzeni varsa, yani öğrenci Kanada'ya geri dönüş yapıyorsa,

Öğrenci programına bulunduğu ülkeden online olarak katılmakta zorluk çekiyorsa,

14 günlük karantina sonrasında kayıtlı olduğu programa fiziksel olarak katılması gerekli ise, yani laboratuvar, atölye, mutfak gibi dersleri varsa...

18 Mart 2020 sonrası başvuranların da başvuruları alınıyor. Onların nasıl geleceği bu ay sonu açıklanacak.

McGill University

Karantinaya girmemenin cezası büyük 

- Öğrenciler ülkeye girişte ne yapmalılar? Önerileriniz var mı?

Öğrenciler neden ülkeye girmek durumunda olduklarını yetkililere güzel bir şekilde açıklayıp, bunu destekleyen evrakı yanlarında bulundurmalılar. Bunun yanı sıra ülkeye giriş sonrası 14 gün zorunlu karantinada kalmaları gerektiğini unutmayıp, seyahatlerini ona göre planlamalılar. CBSA tarafından hazırlanmış ArriveCAN aplikasyonuna, seyahat öncesi verilerini girerlerse, ülkeye geldiklerinde son bilgileri de tamamlayıp, pasaport görevlisinin detaylı sorularına maruz kalmadan ilerleyebilirler.

En önemli konu; nerede ve kiminle kalacaklarını ve izolasyon sırasında ihtiyaçlarını kimin karşılayacağını bilmeliler. Tercihen özel bir araçla doğrudan kalacakları adrese gitmeliler. Yolda alış veriş yapılması ve evden dışarı çıkılması halinde ise 750,000 CAD ve/veya 6 ay hapis cezası mevcut. 

- Genel olarak 4 yıllık ortalama bir üniversite eğitiminin maliyeti ne kadar?

Fiyatlar üniversite, hatta program bazında oldukça farklılık göstermektedir. Sadece eğitim kısmını dikkate alırsak uluslararası öğrenciler için geçerli ücret yıllık 20,000 CAD - 55,000 CAD arası değişmektedir. Yaşam maliyeti için de yine yılda en az 15,000 CAD ayırmak uygun olur. Böyle bakarsak 4 yıl için toplamda 300,000 CAD’lik bir eğitim masrafını gözden çıkarmak gerekebilir.

Öğrencilere çalışma izni veriliyor 

- İyi olan haber öğrencilerin burada çalışma izni olması değil mi? Pekala yaşam masraflarını kendileri çıkarabilirler.

Evet, yarı zamanlı çalışma izni alıyorlar. Haftada 20 saate kadar çalışabiliyorlar. Bu şekilde de ayda 1000 - 1500 dolar kazanarak, yurt ve harç paralarını çıkarıyorlar. Okul 7 ay sürüyor. Kalan öbür 5 ayda tam zamanlı çalışma izinleri var. İsterlerse daha çok da para kazanabilirler.

- Dersler online olacaksa Kanada’ya gelmeye ve bu okul paralarını ödemeye gerek var mı?

Online olarak Türkiye’den derse katılabilirler. Ama tam para ödeniyor. Tabii o paraları verdikten sonra yurt dışında yaşamak da eğitim hayatının bir parçası olmalı. O deneyimden uzak kalıyorlar şimdilik. Bu durumun 8 - 10 dönemlik okul hayatında, bir dönem olacağını umuyoruz.

- Bu yıl Türkiye’den kaç öğrenci bekleniyor?

Geçen yıl ile benzer bir sayı beklenmekte. 5,000 kadar diyebiliriz. Covid - 19’dan dolayı başvurularda bir azalma olmadı. Belki bir sonraki sene olabilir.

University of British Columbia

Not ortalaması önemli

- Kanada’da okumak isteyen öğrenci adayları üniversite seçerken nelere dikkat etmeli? En sık yapılan hatalar neler?

Üniversite seçiminde en önemli konu, ilgi alanlarınızı belirlemek ve detaylı araştırma yapmaktır. Bu konuda birçok kaynağa ulaşmak mümkün. Bir yandan yaşayacağınız şehri seçerken, bir yandan da ne içerikte bir program okumak istediğinizi bulmak çok önemli. Bu araştırma kısmını başkalarından beklemek hatalı olabiliyor. Gençlerin kendi hayatları ile ilgili bu önemli kararda aktif olmalarını bekliyoruz. Bir önemli hata da, Türkiye’deki liselerinde kendilerini çok zorlayan dersleri seçip not ortalamalarını düşürmeleri... Not ortalaması üniversitelere girişte önemli etken. Minimum 80, iyi üniversitelere başvuru için 90 üstü not ortalaması gereklidir. 

Burs imkanları mevcut mudur?

Kanada genel olarak, yurt dışından gelen öğrencilere, özellikle de lisans eğitimi aşamasında çok fazla ihtiyaç bazlı burs imkanı tanımıyor. Başarı bursları da az sayıda öğrenciye veriliyor. Bu burs tipi genelde son seneki not ortalamanıza göre 3,000 - 5,000 CAD gibi bir miktar olup otomatik olarak teklif ediliyor. 

Ancak, burs imkanı soran öğrencilerimize bazen üniversiteden farklı seçenekler sunup, Üniversite Öncesi Hazırlık Programları üzerinden, yılda 15,000 CAD gibi daha düşük maliyetli eğitim seçenekleri önerebiliyoruz. Böylece 2-3 yıl sonra çoğu derslerini saydırmak sureti ile hem birçok iyi üniversiteye sınavsız giriş yapabiliyorlar, hem de isteyenlerin vatandaşlık yolu daha erken açılıyor.