Candan Yıldız'la Soru Cevap

Otomotiv endüstrisi duayeni İskender Aruoba: TOGG muhtemelen mutlu sonla bitmeyecek

23 Nisan 2023 16:00

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "yerli" ve "milli" olarak nitelediği, Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG)' nun piyasaya süreceği otomobili,  otomotiv endüstrisinin duayen isimlerinden İskender Aruoba, A'dan Z'ye Candan Yıldız'a yorumladı. 

Bir otomobilin üretim aşamalarını ayrıntılı olarak anlatan Aruoba; 2018'de kurulan, Anadolu Grubu, BMC, Turkcell, Zorlu Holding ve TOBB'un ayrı hisselere sahip olduğu TOGG'un başına "otomobili bilmeyen ve çok iyi otomobil yedek parçası pazarlayan" bir ismin getirildiğini söyledi. 

TOGG'un "yerli" değil "hazır" bir otomobil olduğunu belirten Aruoba "Bu otomobil dünyanın en ünlü İtalyan tasarım firması Pininfarina tarafından tasarlandı. Vietnam için tasarlanmıştı. TOGG, tasarım haklarını Pininfarina'dan satın aldı" dedi.

"Milli otomobil olmaz, Milli Marş olur, Milli Yüzücü olur... Milli olmak bir temsildir. TOGG bizi şimdi nerede temsil edecek? Renault Clio, TOFAŞ  gayri milli mi? Gölcük'te, Gemlik'te, Bursa'da üretiliyorlar. O nedenle 'milli otomobil' lafından vazgeçelim lütfen." 

"Yerli"  tanımının uluslararası standartları uymadığını ifade eden Aruoba, "TOGG muhtemelen mutlu sonla bitmeyecek" diyerek "Bir öncesi Sanayi Bakanı biz bu iş için 3 milyar Euro ayırdık, o yüzden nefesini yorma dedi bana, ben yerli otomobil için uğraşırken. Üç milyar Euro'yu biz TOGG'a vermişiz. Bu parayı neden verdik. Özel sektörde birileri şirket kurmuş, para kazansın diye mi verdik? Tasarım başka ülkeden, motorunu da Bosch'dan alacaklarmış. Çünkü TOGG CEO'su Bosch'ta eski yönetici. Niye yerli almıyorsun diye kimse sormuyor" ifadelerini kullandı.

Erdoğan'la başbakan olduğu dönemde 40 dakikalık görüşme yaptığını, kendisine yerli otomobilin nasıl yapılabileceğini anlatan bir çalışma sunduğunu belirten Aruoba, "Ben yerli otomobile karşı değilim. TOGG'un yapı itibariyle yerli bir yanı yok. Dünyada 26 bin otomobil markası vardı. Bugün sadece 55 marka üretim yapıyor. TOGG otomobili ihraç etmeyi düşünüyorsa aracın bir yerine Pininfarina, Bosch diye yazarla daha iyi satar" diye konuştu. 

"TOGG CEO'su 'Bizim yatırımcılarımız (TOGG Konsorsiyumu) 20 yıl bu işten para beklemiyor' dedi bana.  Ne kadar kahramanlar ki, milyarlar yatırıyorlar ama hiçbir kâr beklemiyorlar. Ben böyle bir özel sektörcü de duymadım" diyen Aruoba TOGG fiyatlarıyla ilgili de yorum yaptı.

Aruoba "Türk Lirası artık ölçüm olmaktan çıktı. 10 yıl önce 1 lira 1 dolardı. Bugün dolar 20 lira. Dolayısıyla ucuz satamazlar. Şu ana kadar bir vatandaşın araç aldığını görmedim. Sadece ortada bir prototip var. Kaç kez fabrikayı gezmek istedim ama davet etmediler. Gemlik'te otomobil yapılıyor ama nasıl yapılıyor ben bilmiyorum. Sacını, koltuğunu kim veriyor? Bunları bilmiyoruz. İktidar partisi bir an evvel yerli ve milli dedirtmek için  yatırımcıların iyi ayağını bir pabuca soktu gibi görünüyor" diye konuştu.