Ziraat Bankası'nın Can Akın Çağlar döneminde açtığı ve geri almakta zorlandığı rekor kredi, TBMM KİT Komisyonu'nda hem iktidar, hem de muhalefet milletvekillerinin tepkisine neden oldu.
Ziraat Bankası'nın Bayrampaşa'daki Ora İstanbul Alışveriş Merkezi için verdiği ve 270 milyon Euro'su ana para, 20 milyon Euro'su faiz olmak üzere yaklaşık 290 milyon Euro'yu (yaklaşık 720 milyon lira) bulan kredi TBMM Kamu İktasadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonu'nda tartışma yarattı. Milletvekilleri, Ziraat Bankası yönetimine, "Şirkete önce Garanti Bankası 160 milyan Euro kredi vermiş, ödeyemeyeceğini anlayınca ilave teminatlar istemişler. Onlar da Zirat Bankası'na başvurmuşlar. gelmişler. Hiç mi sorulmadı, niye yarıda kaldınız, niye bize gelmediniz, diye? Üstüne üstlük kredi tutarını 270 milyon Euro'ya çıkarmışsınız. Faizini de, komisyon ücretini de düşürmüşsünüz" tepkisini gösterdiler. Toplantıda Ziraat Bankası Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile genel müdür yardımcılarının da hazır bulunduğu Ziraat Bankası yönetimi, hem iktidar, hem de muhalefet milletvekillerinin soru ve değerlendirmelerini cevapladılar.
'Cumhuriyet tarihinin en büyük batığı'
CHP Tunceli Milletvekili Kamer Genç, "270 milyon Euro kredi verirken teminat aramadınız mı" diye sorarken CHP İstanbul Aykut Erdoğdu, da özetle şöyle konuştu:
"Ziraat Bankası bu krediyi verirken iki ayrı istihbarat raporu hazırlanmış. Birinci raporda projenin fizbl olmadığı, dolayısıyla kredi verilmemesi gerektiğini belirtilmiş. Ama bundan 4 ay sonra hazırlanan ikinci raporda ise varsayımlar değiştirilerek, proje fizbl'dır, denilmiş.
Cumhuriyet tarihinin en yüksek batık kredisi. Ne zaman bilgi istesek, bankacılık sırrı, deniyor. Oysa KİT Komisyonu olarak kamu bankalarını denetleme görevimiz var. Eğer bu bilgiler daha önce verilmiş olsaydı, böyle bir batık olmayacaktı. Sayıştay'ı da uyarıyorum. Bu noktaya gelene kadar sesinizi çıkarmadınız, şimdi 25 sayfa rapor hazırlamışsınız. Bu bilgiler bize kadar geldiyse, mutlaka size de gelmiştir."
AKP'li Domaç: Hiç sormadınız mı?
AKP İstanbul Milletvekili Mehmet Domaç da Garanti Bankası'nın, firmanın ilave kredi istemesi üzerine hem teminat, hem de sermaye artırımı istediğini dikkat çekerek, "Başka bir bankadan gelmiş firmaya kredi verirken sormadınız mı, niye yarıda kaldınız, niye bize geldiniz diye.İstanbul Bayrampaşa’da o kadar çok AVM var ki bunun fizbl olmayacağını orayı gören herkes anlar. Bölgenin ekonomik durumu, sosyal yaşam biçimi, gayri safi milli hasıladan aldığı pay belli. Hele ki AVM’lerin zarar etmeye başladığı bir yıl olan 2010 yılında verilmiş. Görünen o ki iyi hesap yapılmamış, yeterli teminat alınmamış“ diye konuştu.
Eleştirilerden sonra söz alan ve aynı zamanda Türkiye Bankalar Birliği Başkanı olan Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın ise, şirketin ilk olarak 2007’de bir bankadan 160 milyon Euro kredi kullandığını ancak, proje değişikliği nedeniyle çıkan anlaşmazlık üzerine yeni banka arayışına girdiğini belirterek Ekim 2010’da bu kredinin Ziraat Bankası'na transfer edildiğini söyledi. Kredi miktarının 270 milyon Euro’ya çıktığını. 3 yıl ödemesiz 12 yıl vadeli verildiğini ifade eden Aydın, faizin de Euro üzerinden yüzde 4 olduğunu ifade etti. Hüseyin Aydın, firmadan 450 kişinin 55 milyon Euro’luk alacağı bulunduğunu, firmanın iflas erteleme davası açtığını ve duruşmanın da 9 Temmuzda yapılacağı bilgisini verdi. Her şeye rağmen İstanbul gibi bir yerde böyle bir projenin orta veya uzun vadede kendisine geri ödeyeceğine inandığını belirten Aydın, “ Bu alacağın tahsilatı konusunda her şeye rağmen pozitif düşünüyorum. İyi yönetim olursa tahsil edilebilir” dedi.
Çağlar döneminde verildi, yeni yönetim durdu
Son dönemde iktidar ve muhalefet milletvekillerinin ortak tepki gösterdiği tek olay olan Ziraat Bankası'ndaki kredi, Hüseyin Aydın'dan önce görev yapan Can Akın Çağlar'ın genel müdürlüğü döneminde verildi. Alınan bilgiye göre, Hüseyin Aydın yönetime geldiğinde, alışveriş merkezi ile içindeki otel projelerini de kapsayan kredinin geri dönüş imkânını riskli görünce ek kredi isteyen firmanın talebini reddetti ve banka alacağını tahsil etmek için projeye el koydu. Yeni yönetim, temalı parklar da içeren projenin sahiplerinin defalarca yaptığı ek kredi taleplerini reddetti.
BDDK, BDDK üyesi Çağlar dönemini soruşturuyor
Bu arada Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun (BDDK) söz konusu krediye ilişkin soruşturması uzun süredir tamamlanmadı. Ancak bu arada Can Akın Çağlar'ın, Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü'nün ardından 2011'de BDDK üyeliğine atanması dikkat çekti. BDDK'nın, BDDK üyesi Can Akın Çağlar dönemine ilişkin soruşturmasını ne zaman ve nasıl sonuçlandıracağı merakla bekleniyor.
Ora AVM, Bayrampaşa'daki eski Ferhatpaşa Çiftliği arazisinin bir bölümünde İbrahim Turhan'ın varisleri tarafından kuruldu. Ancak planlanan bir gelire ulaşamadı ve kredi borçlarını ödeyemedi. Cirque de Soleil'in geçen yıl ekim ayındaki gösterisi de bu AVM içindeki gösteri merkezinde yapılmıştı.
