Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz'ınönceki gün (5 Kasım 2017) açıkladığı Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sınavı yerine gelen mahalli yerleştirme sistemi tartışmalara yol açtı. Eğitim uzmanları, yeni sistemin özellikle taşradaki öğrenciyi vuracağını söyleyerek, "Bu yapı ile köy ve kasabadaki çocuğun proje okullarına girmesi daha da güçleşecek. Hatta uygulama göç hareketlerini bile etkileyecek" ifadesini kullandı.
Karar'da yer alan söz konusu haberde, "Yeni sınav sistemiyle çobana, Robert Koleji'nin kapısı kapanacak" ifadeleri yer aldı.
Yüzde 90'a sınavsız kayıt
3 farklı adla lanse edilen lise geçiş sistemiyle ilgili tartışmalar sürüyor. Yeni sisteme göre, öğrencilerin sınava girme mecburiyeti ortadan kalkacak, veliler adreslerine en yakın 5 okul arasından istediklerini tercih edebilecek. Yaklaşık 1 milyon 200 bin adayı kapsayan sistemde, öğrencilerin yüzde 90’ı okullara sınavsız kayıt yaptırabilecek. Proje okulları olarak ifade edilen ‘A’ kategorisindeki okullar için merkezi sınav gerçekleştirilecek, bu sınavda öğrencilere 90 dakikalık sürede 60 soru sorulacak.
Bakanlık, 11 bin lise arasından belirleyeceği 600 ‘nitelik’ okul için merkezi sınavı haziran ayında yapacak. Öğrencileri sınav stresinden kurtarması nedeniyle olumlu şekilde değerlendirilen yeni sistem birçok eğitim uzmanı tarafından ise ağır sözlerle eleştirildi. Bu eleştirilerin ilki, taşrada yaşayan öğrencilerin önceki yıllara göre proje okullarına girerken yaşayacağı zorluklar oldu.
Karar'dan Kenan Burakın'ın haberine göre Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Görevlisi Hasan Can Oktaylar, yeni sistemde soru sayısının düşmesinin olumsuz bir etkiye neden olacağını belirtti. Konuya ilişkin Öğretim görevlisi Can Oktaylar'ın açıklamaları şöyle:
“Yeni sistemde soru sayısı 60’a düşüyor. Bu da taşradaki okullarda okuyan öğrenciler için bir mağduriyet oluşturuyor. Örneğin batıdaki ve doğudaki okullar çok farklı olabiliyor. Önceki sistemde soru sayısı fazla olmasına rağmen başarı yüksekti ve çok sayıda birinci vardı. 240 soru vardı ve 16 bin kişi birinciliği ğöğüslüyordu. Şimdi soru sayısı 60’a indi. Böylece ayırt edicilik azalacak. Yani eski sistemde kırsal bölgede okuyan, iyi puan alıp iyi okullara yerleşen çocuklar vardı. İşte bu çocukların oranı düşecek. Ayrıca okulların nitelikli ve niteliksiz olarak ayrılması da üzücü. Öğrencilerin yüzde 8’i nitelikli okullara yüzde 92’si de niteliksiz okullara gidecek diye bir algı ortaya çıktı. Bu, çocukların özgüveni ile eğitim hayatına zarar verir.” Adrese dayalı sistemin yeni bir tür göç hareketi de başlatacağını kaydeden Oktaylar şöyle devam etti: “Tüm bunların dışında yeni sistem ciddi bir göç hareketi başlatacak. Her ilde ‘A’ kategorisinde olmayan ama velilerin genel eğitim- öğretim kalitesi açısından çocuklarının kaydını yapmak isteyecekleri birkaç okul olacak. Oraya da adrese dayalı sistem geliyor. Bir başarı kriteri söz konusu değil. Sadece adrese dayalı kayıt sistemi olacak. Bu defa da insanlar o okulların bulunduğu çevrelere göç etmeye başlayacaklar ya da oraya taşınmış gibi yapacaklar. Bu tabii engellenecektir. Ayrıca mesleki teknik liseler ile genel liselerin nasıl ayrılacağı da açıklanmadı.”
Ya 5 okul da kötü ise?
Kültür Eğitim Kurumları Eğitim ve Rehberlik Direktörü Salim Ünsal da konuya ilişkin olarak şu ifadeyi kullandı:
"Okullarımız zaten denk değil. Geçmişte bıraktığımız okullar değiller. Ayrıca 5 okul seçilecek deniyor. Bir kere bu çok az. Bazı bölgeler var ve 5 okuldan 5’i de gerçekten nitelikli değil. Yani öyle bölgeler oluşabilir ki vasatın altında okullar da var. Bu, velileri büyük bir zorluğa düşürecek."
Açık öğretime sevk eder
Eğitim Uzmanı Cihat Şener, yeni eğitim sistemiyle ilgili olarak şunları kaydetti:
"Yeni sistemin merkezi sınavında 60 soru var ama bu şekilde çocukları ölçemezsiniz. Ayrıca yıllardır 8. sınıftan soru soracağım diyorsunuz. Şimdi 6’ıncı ve 7’inci sınıftan da soracağım diyorsunuz. Öğrenciler, örgünde tutulmalı. Ama şu an açık öğretime yönelten bir durum söz konusu..
