Bilim insanları, Afrika’da yeni bir maymun türü keşfetti. Utangaç ve oldukça parlak tüylü olan maymun türüne Lesula adı verildi. Maymun, farklı anatomik özellikleriyle dikkat çekiyor.
Bir diğer adı Cercopithecus lomamiensis olan maymun, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde (DKC) keşfedildi. DKC’nin başkenti Kinşasa’da bulunan Lukuru Vahşi Yaşam Araştırma Derneği’nin direktörü ve araştırmacı John Hart, “Lesula’yı ilk gördüğümde onun yeni ve değişik bir maymun olduğunu anladım, ancak ne kadar önemli olduğunu fark etmem zaman aldı” dedi.
Lesula’nın keşfedilme hikayesi ise oldukça ilginç. Hart, utangaç maymuna ilk kez 2007 yılına DKC’nin orta bölgelerindeki yerleşim birimlerinden uzak köylere yaptığı bir gezide fark etti. Gezide çektiği fotoğraflarda, o güne kadar hiç görmediği bir maymun belirmişti. Fotoğrafta, 13 yaşındaki Georgette adlı kız çocuğu, bir maymunla oyun oynuyordu.
Rengarenk maymun
OurAmazingPlanet sitesine konuşan Hart, “Lesula’nın göğsünde sarı tüyler, arskasında ise yamaya benzer kırmızılıklar var... Böylesini DKC’de yaşayan maymunlarda önceden hiç görmemiştim” dedi.
Hart ve meslektaşları, beş yıl boyunca arazi çalışmalarından, genetik araştırma sonuçlarından ve anatomik analizlerden elde ettileri bilgileri ortya döktü ve parlak maymunun önceden tespit edilmemiş bir tür olduğuna kadar verdi. Kısaca Lesula denilen maymuna, Cercopithecus lomamiensis adı takıldı. Hart ve ekibinin keşfini içeren araştırma, PLOS One dergisinde yayımlandı.
Av esnasında bulundu
Hart, araştırmasını ilerlettiğinde, Lesula’nın bir av esnasında Gerogette’nin amcası tarafından ormanda bulunarak köye getirildiğini öğrendi. Köpeklerle anlaşabilen ve köyün etrafında gezinerek kendisine yemek bulabilen Lesula, büyüyerek kimsenin önceden görmediği bir maymuna dönüştü. Araştırmaların devamında, C. lomamiensis’in 17 bin metre karelik ormanlık alanda kendisine yaşam alanı kurduğu anlaşıldı.
ABD’nin Florida Atlantic Üniversitesi’nde maymun uzmanı olan Kate Detwiler, “Bu kadar büyük bir maymunun fark edilmemesi ilginç” ifadesini kullandı. Detwiler, öte yandan maymunun DKC’de yerleşimlerden uzak bir bölgede yaşadığını, bu yüzden fark edilmemesinin çok tuhaf olmadığını söyledi. ABD’li bilim kadını, “Yaşadıkları alan uzun ağaçlarla korunmuş, güneşi bile örten gür bir orman. Bu maymunların yaşamı okyanusun ortasındaki bir gemide olmak gibi” dedi.
Gruplar halinde yaşayan Lesula’lar, ağırlıklı olarak meyve ve yaprakları olan bitkilerle besleniyor. Türün erkekleri yedi kiloya kadar ulaşırken, dişilerin neredeyse iki katı büyüklüğündeler. Ayrıca, diğer maymun türlerine kıyasla farklı anatomik özellikleri var. Hart, “Kalçaları mavi, aynı zamanda erkeklerin yumurtalıkları da öyle. Ormanda farkınızı belirtmeniz için gerçekten ilginç bir özellik!” şeklinde konuştu.
Hart, cinsel bölgelerinin mavi olması sayesinde, erkek Lesula’ların dişiler tarafından kolayca fark edildiğini söyledi. Hart buna rağmen, “bu özelliğin tam olarak ne amaca hizmet ettiğini bilmediklerini” söyledi. Mavi kalça özelliğinin Lesula’nın dışında en yakın kuzeni, “baykuş suratlı maymun”da olduğunu söyleyen Hart, iki türün 2 milyon yıl önce birbirlerinden ayrıldığını düşünüyor.
Tehlike altındalar
Hart, DKC’de özellikle yerleşim birimlerinden uzak kırsal ve ormanlık alanlarda yaşayan birçok hayvan türünün avcılık nedeniyle tehlike altında olduğunu söyledi. Maymunlar, yılanlar ve filler en çok risk altında olan hayvanlar arasında geliyor.
Hart, “İnsanlar düzenli gelire sahip değil, hayvanlar ise en ucuz eti sağlıyor... Bazı hayvanların eti tavuk ve biftekten daha ucuz oluyor. Bu yaşadığımız yeni bir sorun değil ancak hala çözümünü bulamadık” dedi.
Lesula’nın keşfedilmesinde rol oynayan Georgette, bugün 18 yaşında. Maalesef maymunu bir gün ortadan kaybolmuş ve geri gelmemiş. Genç kız, lesulasının bir sofraya konduğundan endişe ediyor. (ntvmsnbc)
