* Amerika Bülteni
Wikipedia, Wikimedia Vakfı’nın öncülüğünde kar amacı gütmeyen küresel bir internet ansiklopedi organizasyonudur.
Wikipedia, 9 Eylül 2007 günü iki milyon başlığı geçerek tüm zamanların en büyük ansiklopedisi ünvanını kazandı.
O güne kadar rekorun sahibi tam 600 yıl boyunca İngiliz Yongle ansiklopedisiydi. En ünlü ansiklopedi olan Britannica ansiklopedisinin 15’nci baskında 65 bin madde vardı. Wikipedia 5 milyondan fazla İngilizce başlığa sahip.
Aylık yaklaşık 400 milyon tekil ziyaretçi ile 2017 Nisan ayı itibarı ile dünyanın en fazla ziyaret edilen beşinci web sitesi konumunda. İçeriği katılımcılar tarafından üretildiği için sık sık yanlış bilgiler de verilebiliyor. Ancak, bu yanlış bilgileri kaynak göstererek düzeltmek veya başlıklara yeni bilgiler eklemek de çok zor bir iş değil. İşte tarihin en görkemli ansiklopedi hareketi hakkında bazı diğer ilginç bilgiler:
‘Wiki’ sözcük olarak Hawaii dilinde ‘çabuk’ anlamına geliyor. Ancak Wikipedia sonrasında ‘wiki’ sözcüğü teknoloji dünyasında, ‘sitenin ziyaretçilerinin de içeriğine katkı yaptığı uygulamalar’ için kullanılan genel bir terime dönüştü. ‘Pedi’ kısmı ismi ansiklopediden alındı.
Time dergisi, 2006 yılında Wikipedia’ya katkı yapan insanları, ‘Yılın Kişisi’ olarak seçmişti.
Her 15 Ocak günü, Wikipedia’daki ilk girdi olan ‘Hello World (merhaba dünya)’ girdisinin yıldönümü olarak dünyada ‘Wikipedia Günü’ olarak kutlanıyor.
Wikipedia’nın an itibarı ile 67 milyondan fazla içerik üreticisi editörü kaydolmuş durumda. Bunların 312 bini aktif kullanıcı.
Wikipedia, isteyen herkesin katkısıyla hazırlandığı için nihai doğrulan yer aldığı bir platform değil. Böyle bir iddiası da yok. Bir konudaki bilgilerin çoğuna, farklı bakışlara, iddialara ulaşmayı kolaylaştıran canlı, güncel, değişken bir yapıya sahip. Bu yüzden de Wikipedia içinde bitmez tükenmez bir edit savaşı var. Öyle ki bir keresinde Wikipedia ABD Kongreinin IP adreslerinden Wikipedia’ya editör olarak girmeyi geçicisi olarak askıya almak zorunda kalmıştı. Çünkü Kongre üyelerinin ofisleri rakip siyasilerle ilgili başlıklara girip çılgınca edit yapıyordu. Wikipedia’nın en fazla editlenen başlığının tam 46 bin kez editlenen George W. Bush başlığı olması tesadüf değil.
Wikipedia’a aleyhinde en fazla başlık olan ülke Amerika birleşik Devletleri. ”ABD’nin bir terör devleti olduğundan”, ”sömürgeciliğine”, ”terörü destekleyen ülke” olduğundan, ”örtülü faşizmine”, ”CIA’nin uyuşturucu ve silah ticaretinden”, ”Amerikan halkının ırkçılığına”, ”katil devlet” olmaya dek binlerce farklı anti-Amerikan iddia, bilgi, başlık Wikipedia’da kendisine yer bulmuş durumda. Bununla beraber Wikipedia’nın ‘server’ları ABD’nin Florida eyaletinde bulunuyor.
Wikipedia’nın bir ‘felsefe’si var. Herhangi bir başlık seçin ve başlıkta karşınıza çıkan ilk linke tıklayın. Orada çıkan ilk linke bir daha tıklayın ve devam edin ta ki karşınıza ‘felsefe’ başlığı çıkacak. Wikipedia’daki başlıkların yüzde 95’inin son durağı ‘felsefe’ başlığı.
Wikipedia’nın içerik üretim hızı ile hava durumu arasında orantı var. Havalar kötüyse Wikipedia’nın edit trafiğinde muazzam artış oluyor. Güzel havalar Wikipedia’yı mahvediyor.
Wikipedia’nın 295 ayrı dilde versiyonu var. İngilizce, Almanca ve Fransızca versiyonları en fazla başlık bulunduran versiyonları. Türkçe versiyonun adı ise vikipedi. Ancak bir dildeki wikipedianın genişliği o dildeki insanların teknoloji ile barışıklığına göre değişebiliyor. Örneğin dünyada 13 milyon kişinin konuştuğu Katalanca Wikipedia’nın büyüklüğü, 165 milyon kişinin konuştuğu Endonezya dilindeki Wikipedia’nın iki katı.
Milyondan fazla başlığı olan Wikipedia versiyonları: Deutsch Español Français Italiano Nederlands日本語 Polski Русский Svenska Tiếng Việt
250 binden fazla başlığı olan Wikipedia versiyonları: العربية Bahasa Indonesia Bahasa Melayu CatalàČeština Euskara فارسی 한국어 Magyar Norsk bokmål Português Română Srpski SrpskohrvatskiSuomi Türkçe Українська 中文
50 binden fazla başlığı olan Wikipedia versiyonları: Bosanski Български Dansk Eesti ΕλληνικάEnglish (simple form) Esperanto Galego עברית Hrvatski Latviešu Lietuvių Norsk nynorsk SlovenčinaSlovenščina ไทย
Birçoğumuz Wikipedia’ya tarayıcımızın hafızasından otomatik giriyoruz. Ancak Wikipedia’nın trafiğinin yarıdan fazlası Google arama motorundan geliyor.
Wikipedia’nın resmi şarkısı, “Hotel Wikipedia” adlı bir şarkı. Egales grubunun 1976’daki hit şarkısı ‘Hotel California’dan uyarlandı.
Wikipedia’da açılacak son başlığın ne olacağı ile ilgili bir kehanet anketi de site ile beraber gelişiyor . Son başlık adayı olarak yarışan kehanetler içinde, ‘Pi sayısının son rakamı’, ‘elveda sazanlar’, ‘sıfıra nasıl bölünüyordu bu’ gibi başlıklar da var.
Wikipedia’nın bir silinmiş saçma başlıklar listesi de var. Bu başlıklar arasında, ‘’EtYemeAğrısı’’, ‘’Dahilerin İshali’’, ‘’Burun Sümkürme Klavuzu’’ , ‘’Deniz Analarınca Sokulmuş Ünlü İnsanlar’’, ‘’Ünlü İnsanlarca Sokulmuş Deniz Anaları’’ gibi başlıklar da var.
Wikipedia’nın bir online üniversitesi de var: Wikiversity. Ortaklaşa öğrenmeye adanmış bir aktivite. İsteyen herkes burada bir ders verebilir veya öğrenmek istediği konuda bir kurs alabilir. Diploması yok. Amaç gerçekten bilgi sahibi olmak.
Bu yazı http://amerikabulteni.com'da yayımlanmıştır
