Soru: 18 aylık bir yeğenim var. Konuşamıyor ama söylenilenleri anlayabiliyor. Acaba çeşitli eğitsel/oyun kitaplarıyla tanıştırabilir miyiz? Hani şu sayıları, renkleri ya da hayvanları öğreten kitaplarla? Yoksa konuşmasını mı beklemeliyiz? Henüz çok mu erken?
Teşekkür ederim.
Gönderen: Fahriye G.
Cevap
Sayın Fahriye Hanım,
Her dönemde çocukların gelişimini desteklemek için yapılabileceğiniz şeyler vardır. Yeğeniniz konuşmaya başlamadan önce de sözünü ettiğiniz kitaplarla tanıştırabilirsiniz. Bu dönemde çocuklar kitapların içindeki renkli resimlerle ve çizimlerle ilgilenirler. Ayrıca siz yeğeninize okudukça farklı nesnelerin isimlerini öğrenir ve günlük hayatında bunları kullanmaya başlar.
Yeğeninizin bu dönemdeki dil gelişimini desteklemek için size yardımcı olacağını düşündüğümüz önerilerimizi sıralamak isteriz:
• Yeğeninize okumak için her gün zaman ayırın. Büyük resimli, her sayfada 1-2 kelimelik cümleler olan kitaplar bulmaya çalışın. Okurken her sayfadaki resimleri isimlendirin, açıklayın. Sizin isimlendirdiğiniz resimleri yeğeninizin göstermesini sağlayın. Yeğeninize “Bu nedir?”gibi sorular yöneltin. Başlangıçta isimlendiremeyebilir. Siz onun adına söyleyin. Bir gün gelecek sizi şaşırtıp resimdeki nesnenin ismini söyleyecektir. Kitaptan bir nesneyi isimlendirin ve nerede olduğunu bulmasını isteyin. Bulursa ona sarılın, bir öpücük verin ve onunla gurur duyduğunuzu gösterin. Eğer bulamazsa birlikte arayın. “Nerde köpek?, Bu köpek mi? Hayır, bu kuş. İşte köpek” deyin ve resmi gösterin.
• Sözlü isteklere cevap vermesini desteklemek için bazı nesneleri vermesini isteyebilirsiniz. Örneğin, “Mehmet arabayı verir misin? “gibi cümleleri kullanın. Verirse ne kadar gurur duyduğunuzu söyleyin. Eğer veremezse yardımcı olun. “Haydi arabayı alalım.”gibi.
• Birlikte basit çocuk şarkıları söyleyin. Bu sayede şarkıların içindeki kelimeleri eğlenceli bir şekilde öğrenebilir.
• “Burnun nerde?” oyunu oynayın. Burnunuza dokunun. “Benim burnum nerede? İşte burada. Senin burnun nerede?” Burnuna dokunmasını sağlayın. Kendi burnuna dokunacak mı takip edin. Diğer vücut kısımları için de bu oyunu sürdürün.
• Günlük hayatımızda her nesnenin bir ismi olduğu için yeğeninizin bu isimleri öğrenebilmesi için konuşmalarınız sırasında bunları kullanın. Öncelikle yeğeniniz için önemli olan nesnelerin isimlerini kullanarak başlayın. Örneğin, biberon, bebek, yastık, karyola gibi.
• Kelime hazinesini geliştirmek için sık sık konuşun. Etrafınızdaki nesneler hakkında konuşun, ne yaptığınızı anlatın. Yeğeniniz ona konuşulmasından çok hoşlanacaktır. O yüzden dilediğiniz her konuda konuşabilirsiniz.
• Yeğeniniz yeni kelimeler öğrenirken ilk başta bunları doğru telaffuz edemeyebilir. Sert bir şekilde onu düzeltmekten kaçının, doğrusunu siz tekrar edin. Örneğin “tedi” diyerek “kedi” yi anlatmak isteyen yeğeninize “evet, o bir kedi” diye karşılık verin. Ayrıca her geçen gün yeğeninizin kelimelerine yeni detaylar ilave etmeye özen gösterin. Örneğin “evet beyaz tüyleri olan bir kedi” gibi ifadeler kullanarak yeğeninizin kelime dağarcığını zenginleştirmesini destekleyin.
Yeğeninizle birlikte sağlıklı ve mutlu günler dileriz.
