AKP’nin hukukçu kurmaylarının alternatifli olarak hazırladığı kısmi anayasa değişikliği son şeklini aldı.
Başbakan Tayyip Erdoğan’a yarın akşam sunulması beklenen taslak metne girecek 10 madde belli olurken, mevcut anayasada olan ancak bugüne kadar tartışılmayan üç ayrı madde de alternatif olarak metne konulacak. AKP’nin sır gibi sakladığı üç ayrı düzenleme Erdoğan’ın görüşü alındıktan sonra pakete dahil edilecek.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek başkanlığında, eski Meclis Başkanı Bülent Arınç, TBMM Anayasa ve Adalet Komisyonu Başkanları Burhan Kuzu, Ahmet İyimaya ile Grup Başkanvekilleri Sadullah Ergin ve Bekir Bozdağ’dan oluşan komisyon çalışmalarına bugün de devam etti.
AKP’nin hukukçu kurmaylarının hazırladığı anayasa değişikliğine şu ana kadar 10 maddenin konulması benimsendi.
Metinde yer alan değişiklikler şöyle:
Değişikliğin olmazsa olmazları
-AKP’nin son şeklini vermeye hazırlandığı anayasa değişikliği taslağının üç “olmazsa olmaz” maddesi olacak. Buna göre, değişiklik teklifinde, siyasi partilerin kapatılmasını zorlaştıran düzenleme, ombudsmanlık (kamu denetçiliği) ve Anayasa Mahkemesi’nin yapısı ve bireysel başvuru hazırlanan metnin ilk üç maddesi olacak.
Bu çerçevede AKP’nin hukukçu kurmaylarının yarın son şeklini vereceği ve akşam saatlerinde Başbakan Erdoğan’a sunacağı metine koyulacak düzenlemeler özetle şöyle:
1-Siyasi partilerin kapatılmasını zorlaştıran ve “Venedik Kriterleri'nin” esas alındığı düzenlemede, evrensel ölçüler esas alınacak. Şiddeti siyasi bir araç olarak kullanmadığı sürece partiler kapatılmayacak.
2-Türkiye Milletvekilliği ile yüzde 10 barajı esnetiliyor. Bu sistemle yüzde 1 alan parti bile en azından 1 milletvekili ile Meclis'te temsil edilebilecek. Belirlenecek sayıda kontenjan ile partiler seçimlere Türkiye Milletvekilliği listeleri ile girecek.
3-Ombudsmanlık; “Kamu denetçiliği de ilk kez anayasaya konan hükümler arasında yer alıyor. Taslak metinde, “Gerçek ve tüzel kişilerin kamu yetkisini kullanmasından doğan şikayet ve taleplerini incelemek üzere kamu denetçiliği kurulabilir. Kamu denetçisi incelemelerini ilişkin yıllık raporlarını TBMM´ye sunar. Kamu denetçisinin görev ve yetkileri kanunla düzenleniyor” hükmü yer alıyor.
4-Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkı; Mevcut uygulamaya göre, yasaların anayasaya aykırılığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne sadece muhalefet partisi 110 milletvekilinin imzasıyla ve mahkemeler başvurabiliyor. Düzenlemeyle bireysel başvurunun önü açılıyor. Bireysel başvurular ise insan hakları boyutunda olabilecek.
5-Anayasa Mahkemesi’nin yapısı değiştiriliyor. Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı 21'e çıkarılıyor. Üyelerin üçte biri Meclis tarafından seçilecek.
YAŞ'a yargı yolu açılıyor
6-Hazırlanan taslak metinde, Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararlarına yargı denetimi getiriliyor. Böylece ihraç kararlarına yargı yolu açılacak.
7-Hakim-Savcılar Yüksek Kurulu; "Adalet Bakanı HSYK üyeliğinden çıkacak. Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu kararları yargı denetimine açılıyor.
8-Kişisel verilerin korunmasına ilişkin düzenleme ilk kez anayasaya girecek. Buna göre, "Herkes kendisiyle ilgili kişisel bilgilerin korunması hakkına sahip olabilecek. Ancak kişinin rızası, kanunun öngördüğü meşru bir sebebe dayalı olarak kullanılabilecek. Kendisi hakkında toplanmış olan ya da kayıtlarda yer alan bilgilere erişme bunlarda düzeltme yaptırma, bu bilgilerin amaçları doğrultusunda kullanıp kullanılmadığını öğrenme hakkına sahip olabilecek” hükmü, yeni bir düzenleme olarak metne girecek.
9-Çocuk Hakları ile ilgili hükümler de ilk kez Anayasa'ya girecek düzenlemeler arasında yer alacak. Birleşmiş Milletler sözleşmelerindeki güvencelerle, çocuk hakları ayrı bir bölüm halinde Anayasa'da yer bulacak. Anayasa'nın mevcut hükümlerinde çocukların korunması' konusunda sadece devletin gerekli tedbirleri alacağıyla ilgili genel bir cümle bulunuyor.
Cumhurbaşkanı'nın görev süresi
10-Kamuoyunda, Cumhurbaşkanı görev süresi ile ilgili tartışmalara AKP, Anayasa’ya geçici bir madde ekleyerek çözüm arayacak. Bu çerçevede AKP’nin hazırladığı anayasa değişikliği metnine, “Meclis’in görev süresi 5, Cumhurbaşkanı görev süresi 7 yıl” düzenlemesini koyacak.
Sürpriz maddeler
-Öte yandan AKP’nin sır gibi sakladığı, Anayasa’da mevcut 3 ayrı değişikliğin de metne gireceği öğrenildi. Edinilen bilgilere göre; şu ana kadar kamuoyunda tartışılmayan ancak, anayasada değişmesi gereken üç ayrı düzenlemenin alternatif maddeler olarak değişiklik paketine konulacağı AKP kulislerinde konuşuluyor.
