Resmi Gazete’nin 5 Ocak tarihinde yayımlanan mükerrer sayısında IŞİD’e finans sağladığı belirlenen beş kişi ve iki şirketin mal varlığı donduruldu. Bu yaptırım kararı, IŞİD’in Türkiye’deki maddi ağlarının, isim değiştirerek yüzbinlerce dolarlık transferleri hâlâ gerçekleştirebilecek imkana sahip olduğunu gösterdi.
Yaptırım uygulanan şirketler IŞİD'in terör finansmanı için Türkiye'de kurduğu paravan şirketler. Ağın para transferlerini gerçekleştiren şirketlere, daha önce de yaptırıma uygulanmıştı.
Bu, Türkiye’nin gri listeye alınmasının ardından ABD’yle eş zamanlı alınan ilk karardı.
Mal varlıkları dondurulan şirketler gıda, mobilya, tekstil alanında kurulmuş ihracat ve ithalat şirketleri.
ABD Hazine Bakanlığı da 5 Ocak tarihinde IŞİD’in Türkiye’deki finans ağlarından birinin yöneticisi olarak bilinen Brukan al-Khatuni’nin mal varlığını dondurma kararı aldı.
Haziran 2021’de 500 bin dolarlık transfer mal varlıkları dondurulan bu şirketlerden birinin üzerinden gerçekleştirilirken, para transferinde kullanılan şirketlerin kimlik bilgileri ise şöyle;
Jasim Hammadi al-Juburi tarafından 2019 Temmuz’da Mersin’de kurulan Al Gburi Limited Şirketi...
Brukan al-Khatuni’nin akrabaları tarafından Ekim 2019’da Mersin’de kurulan Wadi Alrrafidayn Limited Şirketi...
Brukan al-Khatuni ve Türkiye vatandaşlığı alan diğer ortağıyla Mayıs 2021’de İstanbul-Laleli’de kurulan Sham Express...
IŞİD'in şirketleri Laleli'yi mesken tutmuş
IŞİD'e finansman sağlayan en büyük ağların arasında yer alan Al-Rawi ağı, İstanbul'un Laleli'deki şirketleriyle semti adeta mesken etti. Kayıt dışı para trafiği için Türkiye'yi kullanan Al-Rawi ağı, Laleli'de kendi adlarına olan en az 10 şirkete uygulanan yaptırımlara rağmen Türkiye'den vazgeçmiyor.
Resmi Gazete'de mal varlığı dondurulan kişilerin de Al-Rawi ağıyla bağlantıları olduğu ve 2021 yılında 500 bin dolarlık para transferini Türkiye üzerinden gerçekleştirdikleri anlaşıldı.
Öte yandan kayıt dışı para transferi için Laleli, merkez haline gelmiş durumda.
15 dükkânlı hanın 12’sinde kaçak para transferi yapılıyor
Haklarında yaptırım kararı bulunan Al-Rawi ağının dükkânlarının da bulunduğu Laleli’deki bir handa, 15 dükkânın 12’sinde kaçak para transferi yapılıyor. Laleli’deki durumla ilgili konuşan kaynaklar, “Buralardaki tüm hanlarda durum böyle. Ellerinde tomarla dolarla geliyorlar, her dükkân bu işi yapıyor” ifadelerini kullanarak Laleli’deki kaçak para transferi merkezlerinin yoğunluğuna dikkat çekti.
Konuyla ilgili kaynaklar, "Ellerinde tomarla dolarla geliyorlar, neredeyse her dükkan bu işi yapıyor" sözleriyle, kayıt dışı para transferi yapıldığını doğruluyor.
Al-Rawi ağı detayı
IŞİD’in en büyük ağlarından biri olan Al-Rawi ağı, ABD Hazine Bakanlığı’nın mali yaptırım uygulananlar listesinde yer alıyor. ABD Hazine Bakanlığı'nın dün yaptığı açıklamasına göre Türkiye’deki varlıklarına dair de birden fazla yaptırım kararı bulunan Al-Rawiler, IŞİD’in mali emirlerinden olan Brukan al-Khatuni’ye bağlı şirketleri kullanıyor.
Al-Rawi ağı, 2019’dan beri ABD’nin hedefinde. Ağ, Türkiye’nin en az dört ilinde (Samsun, Gaziantep, Ankara, İstanbul) IŞİD militanlarına finans sağladığı gerekçesiyle yaptırımlara maruz kaldı.
Ağ, IŞİD’in eski finans emiri Fawaz Jubeyr Al-Rawi tarafından yönetilirken Türkiye’de şirketlerinin büyük kısmının (en az sekiz) merkezi İstanbul-Laleli...
Irak ve Suriye’de faaliyet gösteren Al-Rawilerin Türkiye’deki ticaret geçmişi 2014’e dayanıyor. 2019’da ABD tarafından ifşa olduktan sonra ağın birçok yöneticisi Türkiye’den kaçtı.
Al Rawi ağının yöneticileri arasında bulunan Abdurrahman Al-Rawi, Temmuz 2021’den önce, IŞİD fonlarını aktarmak ve ek IŞİD geliri elde etmek için Rusya, Avrupa, Çin ve Afrika'da finansal kanallar kurdu. Abdurrahman Al-Rawi, bu faaliyetlerle bağlantılı olarak adresi Laleli’de olan Sham Express ile çalıştı.
Sham Express adlı şirket, daha önce Türkiye'de de IŞİD'e finansman sağlayan Al-Rawi ağının parçası olduğu tespit edildiği için mal varlığı dondurulan Polat Devecioğlu'nun eski şirketiyle aynı adreste bulunuyor.
|
Polat Devecioğlu kimdir?
Polat Devecioğlu, aslen Irak vatandaşı ve eski ismi Marwan Salih Al-Rawi. Fakat Türkiye'de yaptığı evlilikle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı alan Devecioğlu'nun kendi ve şirketleri hakkında 2021'de yaptırım kararı alınmıştı. Devecioğlu'nun şirketleri, yaptırımlara rağmen çalışmaya devam ediyor.
|
Bu bilgi, Türkiye’de geçtiğimiz yıllarda yaptırımlarla önlenmeye çalışılan Al-Rawi ağının başka şirketler üzerinden finansmanı sürdürdüğünü ve engellenemeyen kayıt dışı para trafiği için Türkiye’yi hâlâ kullandıklarını gösteriyor.
Türkiye 'güvenli liman' olarak kullanılıyor
Türkiye, Suriye iç savaşının yarattığı atmosferle birlikte savaşın aktörlerinin de "güvenli liman" olarak kullanabileceği bir alan haline geldi.
IŞİD, fiili gücünün üst safhaya ulaştığı günlerde, ihtiyaç duyduğu para nedeniyle ekonomisinin büyük kısmını Türkiye’de kurduğu finans ağları üzerinden güçlendirdi.
Bu ağların kurumsallaşmasının ilk adımı Türkiye’de açtıkları şirketler olurken, bu şirketlere yapılan yatırımlarla IŞİD sempatizanı ya da üyeleri Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı alabiliyor.
Şirketlerin çoğu IŞİD’in mali emirleri tarafından koordine edilirken para transferlerinde takip edilemeyen ‘havala’ isimli yöntem kullanılıyordu.
|
Havala nedir?
Havala sisteminde, A ülkesindeki gönderici, B ülkesindeki alıcıya para göndermek istemektedir. Bunun için gönderici elindeki nakit ile A ülkesindeki birinci havaladara başvurur ve nakdi teslim eder.
Nakdi alan birinci havaladar, göndericiye bir havale kodu verir. Ardından Alıcının bulunduğu B ülkesindeki ikinci havaladara durumu bildirir ve havale kodunu ona da iletir.
Havale kodunu alan gönderici, alıcıyı arayarak havale kodunu ve B ülkesindeki ikinci havaladarın bilgisini alıcıya verir.
Alıcı da kendisinin de bulunduğu B ülkesindeki ikinci havaladara gider, kodu söyler ve kendisine gönderilen nakdi teslim alır.
Bu arada Havaladarlar belli orandaki komisyon bedelini gönderici ve/veya alıcıdan keserek tahsil eder.
Kaynak: MASAK - Finansal Olmayan Belirli İş ve Mesleklere Yönelik Terörizmin Finansmanıyla Mücadele Rehberi
|
MASAK 12 yıldır uyarıyor
MASAK, Suriye İç Savaşı’nın başladığı 2011 yılından bu yana tüm faaliyet raporlarında “kayıt dışılık” ve “paranın takibinin güçlenmesi” tehlikelerine yer veriyor.
Mali Suçları Araştırma Kurumu (MASAK), 2021 Faaliyet Raporu’nun ‘Tehditler’ bölümünde kayıt dışı ağlarla ilgili şu tespit yapıldı: “Kayıt dışılığın fazla olması nedeniyle aklama suçu incelemelerinin ve takibinin güçleştiği...”
“Tehditler” bölümünde ayrıca “Komşu ülkelerdeki finansal istikrarsızlığın bu ülkelerin taraf olduğu finansal işlemlerin niteliğinin belirlenmesinde yaşanan güçlük”e dikkat çekilirken, MASAK’nin “Terör Finansmanı” raporunun özellikle ''Terör Örgütlerinin Finansal İşlemlerinde Kullandığı Muhtemel Yöntemler'' bölümünde ‘hawala’ sisteminden ve ticaret ağlarının finansmandaki rolünden söz edilmişti.
