Sağlık

'Yapay' bebek yolda

5 yıl içinde döllenebilecek yapay yumurta ve onu dölleyecek yapay sperm elde edebileceği açıklandı.

29 Ekim 2009 02:00

Dünyanın en saygın üniversitelerinden Amerika'daki Stanford Üniversitesi uzmanları, insanın embriyonik kök hücresinden sperm ve yumurta hücresini üretebilecek tekonolojiye ve bilgi birikimine sahip olduklarını, 5 yıl içinde "döllenebilecek yapay yumurta ve onu dölleyecek yapay sperm elde edebileceklerini" açıkladı.

Uzmanlar, dün yaptıkları açıklamada insan embriyonik kök hücresinden, sperm ve yumurta hücresinin üretimini sağlayan germ hücreleri elde edildiğini söyledi.

Bu buluş sayesinde, erkek sperm ve dişi yumurta hücrelerinin üretimi ile başlayan insan gelişiminin, şimdiye kadar sır olarak kalmış bir çok noktası aydınlatılabilecek. Bu sayede genetik hastalıkların çocuğa geçiş süreci daha iyi anlaşılabilecek ve önleminin alınmasının farklı yolları bulunabilecek.
ABD'nin Stanford Üniversitesinden Dr. Renee Riejo Pera, Nature dergisinde yayımlanan çalışmalarıyla ilgili yaptığı açıklamada, "tam kaynağına giderek, insanın normal ve anormal gelişiminin kökenlerine ulaşmaya çalışıyoruz" dedi.

Yumurta ve sperm hücrelerinin üretilimin sağlayan germ hücrelerinin bunu nasıl yaptıklarının, bunun yapılması sırasında hangi genlerin ve yolların kullanıldığının bilinmediğini belirten Pera, genetik yapıların farklı olmasından ötürü, bu gelişimi hayvan germ hücrelerinden anlamanın da mümkün olmadığını ifade etti. Çalışmaya katılan, Birleşik Krallık Kent Üniversitesinden Darren Griffin, "buluşun sağlayacağı olanaklar devasa boyutlarda. Genetik araştırmalardan, kirlilik dahil, çevre koşullarının hamileliğe etkisine kadar bir çok konu araştırılabilecek" dedi. Uzmanlar, doğru kimyasal maddeler ile, insan embryonik hücrelerini, " sperm veya yumurta hücrelerine dönüştürmeyi" başardı. Uzmanlar şimdiki amaçlarının, bu hücreleri insanların deri hücresinden geliştirmek olduğunu söyledi.

Yapay rahim de elde edilmişti

Japon bilim adamları, tüp bebek yöntemiyle oluşan embriyonların ilk aşamada ana rahmindeki kadar hızlı gelişmesi için `yapay rahim` geliştirmişlerdi. Halen, yapay döllenmeyle oluşan embriyon, ana rahmine yerleştirilmeden önce özel olarak hazırlanmış bir sıvı içinde tutuluyor. Ancak yapay döllenmeyle oluşmuş embriyonlar bu sıvıda, kendilerine mükemmel bir ortam sunan ana rahmindeki kadar hızlı gelişemiyorlar. Hızlı büyüyen embriyonların ana karnına yerleştirildikten sonra yaşama şansının daha yüksek olduğunu hatırlatan bilim adamları, yapay rahmin eski yöntemin bu olumsuz yanını ortadan kaldıracağını belirttiler. New Scientist dergisinde yayımlanan araştırma sonucunda, doğal rahmin koşullarının benzerinin sağlandığı, 0,5 milimetreye 2 milimetre boyutlarında bir çip geliştirildi.