Wikipedia sitesinin bağlı bulunduğu "Wikimedia" adlı vakıf, "ifade özgürlüğünün engellendiği" gerekçesiyle erişimin engellenmesi kararına itiraz etti. İtiraz, Ankara 1. Sulh Ceza Hakimi Sezer Söylemez tarafından reddedildi.
Kararda, erişimin engellenmesine yapılan itirazların, ifade özgürlüğüne aykırılık noktasında toplandığı belirtilerek, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın ilgili maddelerinde, ifade özgürlüğünün, suç işlenmesinin önlenmesi için gerekli yaptırımlara tabi tutulabileceğinin öngörüldüğü hatırlatıldı.
İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'un, ilgili maddesinde de ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik erişim engeli kararı verilebileceğinin hüküm altına alındığı belirtilen kararda, "Hakimliğimizce 'ifade özgürlüğü' demokratik hukuk devletinin en temel haklarından biri olarak kabul edilmektedir. Ancak belirtilen yasal metinlerden de anlaşılacağı gibi 'ifade özgürlüğü' mutlak haklardan değildir, şartların oluşması ve ölçülülüğün gerektirdiği durumlarda ifade özgürlüğü kısıtlanabilir." ifadesi kullanıldı.
Olağanüstü hâl ilanı askıya alınan AİHS hükümleri
Kararda, Türkiye Cumhuriyeti devletince, 20 Temmuz 2016'da, tüm ülke genelinde "olağanüstü hal" ilan edildiği, aynı saatlerde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 15. maddesi gereğince sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini geçici olarak askıya aldığının da Avrupa Konseyi Genel Sekreterliğine bildirildiği anımsatıldı.
AİHS'in 15/2. maddesi ile sözleşmenin hangi hükümlerinin askıya alınamayacağının hükme bağlandığı ifade edilen kararda, 10. maddede düzenlenen ifade özgürlüğünün bunlardan biri olmadığı vurgulandı.
Kararda, şu değerlendirmeler yapıldı: "Hakimliğimiz tarafından verilen itiraza konu kararda, www.wikipedia.org adlı internet sitesinde yer alan iki ayrı URL adresinde bulunan ve talebe konu edilen içeriklerde, 'Türkiye Cumhuriyeti devletinin, Suriye'de yaşanan iç savaşı başlatanlardan olduğu, terör örgütlerini desteklediği, silah yardımında bulunduğu' gibi uluslararası platformda ve ülke içerisinde saygınlık ve itibarını zedeleyecek, terörü destekleyen bir devlet olduğu izlenimi verecek derecede haksız nitelikte saldırının bulunduğu anlaşılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti devleti Başbakanlığınca, Bilişim Teknolojileri Kurumuna başvurulmuş, ancak talebe konu URL adreslerinin şifreli olması nedeniyle teknik olarak erişimin engellenmesi mümkün bulunmadığından, internet sitesinin tamamına yönelik erişimin engellenmesi kararı verilmiş, hakimliğimizce de bu karar yerinde bulunduğundan onaylanmıştır. Verilen kararda, internet sitesine tümden erişimin engellenmesinin geçici olduğu, belirtilen iki URL adresine www.wikipedia.org yetkilileri tarafından erişim engelinin konulması halinde kaldırılması gerektiği vurgulanmıştır. Açıklanan nedenlerle hakimliğimiz kararında düzeltilecek bir husus bulunmadığından, itirazın reddine karar verilmiştir."
29 Nisan'da engellenmişti
Wikipedia, 29 Nisan’da içeriğinde barındırdığı gerek teröre destek veren yazılar, gerek Türkiye’yi terörle aynı düzlemde ve terör işbirlikçisi göstermeye çalışan tavrı nedeniyle Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından erişime engellendi. BTK’dan yapılan açıklamada, Wikipedia’nın içerikleri kaldırma hususuna yanaşmadığı ve aksine koruma altına aldığı belirtildi. Uzun süredir, çeşitli sosyal medya şirketleri ve internetin yayın organları ile de temaslarını yoğunlaştıran Türkiye, uluslararası sitelerin Türkiye’de temsilcilik açmasını, uluslararası hukuka uygun davranmasını ve mahkeme kararlarını uygulamasını istiyor.
Wikipedia’nın engellenmesi kararına ilk olarak Prof. Dr. Yaman Akdeniz ve Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak itiraz etmişti. Akdeniz ve Altıparmak’ın başvurusu sonucunda Wikipedia’nın iki konu başlığı nedeniyle engellendiği ortaya çıktı. "Suriye İç Savaşı’na yabancı müdahalesi” (Foreign involvement in the Syrian Civil War) ve “Devlet destekli terörizm” (State-sponsored terrorism) içerikleri nedeniyle, Wikipedia’ya erişim engellendi.
Wikimedia karara itiraz etmişti
Dünyanın en büyük internet ansiklopedisi Wikipedia’ya bazı içeriklerden dolayı Türkiye’den erişimin engellenmesinden sonra sitenin bağlı olduğu ‘Wikimedia Vakfı, idari tedbir kararından sonra Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından alınan karara itiraz etmişti. Mahkemeye yapılan itirazda, söz konusu erişim engellinin ifade özgürlüğüne aykırı olduğu belirtilerek, daha önce Google ve YouTube için verilen kararlar hatırlatılmıştı. Ayrıca, Wikipedia’nın erişime engellenmesine sebep olan içeriklerin 2 dildeki Wikipedia versiyonunda yer aldığı ve platformun tamamının kapatılmasının ölçüsüz bir karar olduğu itiraz dilekçesinde yer almıştı. İtirazı değerlendiren mahkeme yasağın sürmesi yolunda karar verdi.
BTK Başkanı "Kararlar uygulanmada açılamaz" demişti
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Ömer Fatih Sayan, Wikipedia'nın bazı sayfaları hala kaldırmadığını belirterek, "Türkiye bir hukuk devleti, bu kararlar uygulanmadan Wikipedia'nın açılması mümkün değildir" demişti. Wikipedia'nın kendi topluluk kurallarına aykırı hareket eden editörleri uyardığını belirten Sayan şunları söylemişti: "Buna karşın site, hukuki olarak ifade özgürlüğünü kullanabilmek için gereğinin yapılacağını söyleyen editörü, 'legal haklarımı kullanacağım' dediği için kendi iç kurallarına göre vandalizmle suçlayabilmekte, platformun kendi kuralları içinde bunu uygulamayı hakkı olarak görmektedir" dedi.
Sayan, art niyetli editörler nedeniyle yanlış gündem maddelerinin tutulmasında ısrar edilmesini yanlış bulduğunun altını çizerek, şöyle konuşmuştu: "Türkiye bir hukuk devletidir. Hukuk içinde herkesin üzerine düşeni yapması gerekir. Kimse 'ben Türk mahkemelerini tanımam' deme hakkına sahip değildir. Olay yargıya intikal ettiği için ben daha fazla konuşmak istemiyorum. Wikipedia'nın açılması yolunda üzerimize düşen her türlü desteği vermeye hazır olduğumuzu da belirtmek istiyorum."
