Türkiye'de bir yıldan uzun bir süredir erişim engeli olan internet ansiklopedisi Wikipedia'dan, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan'ın Wikipedia'nın açılıp açılmayacağına ilişkin, "Sistemleri gönüllü editörlük üzerinden yürümesine rağmen Türkiye'den müdahale etmek isteyen editörleri engellediler. Mahkeme karar aldı, yayınlar durduruldu. Tekrar açılması adına sürekli görüşüyoruz" sözlerine cevap geldi.
Wikimedia Vakfı adına açıklama yapan Baş Hukuk Müşaviri Eileen B. Hershenov, Bakan Arslan'ın açıklamalarına ithafen bir mektup göndererek, "18 Mayıs Cuma günü Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanı Ahmet Arslan’a atfedilen, Türkiye’deki Vikipedi erişim engeline ilişkin ifadelerden dolayı son derece kaygı duyuyoruz. Sayın Bakan’ın ifadeleri gerek Vikipedi’nin açık-düzenleme modelini, gerekse Wikimedia Vakfı‘nın erişim engelini kaldırmaya yönelik çabalarını ciddi ölçüde yanlış tanıtmaktadır" denildi.
Dünyanın her yerinde olduğu gibi ülke insanının da Wikipedia'yı kullanmasını istediklerini söyleyen Arslan, Bakanlık ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) olarak gönüllü editörler tarafından hataların düzeltilmesine izin verilmesini talep ettiklerini ifade etmişti. Bunun üzerine endişeleri ifade etmek amacıyla, Wikimedia Vakfı, Bakan Arslan’a bir mektup gönderdi. Wikimedia Vakfı mektubu, Bakan’ın ifadelerinin kamuda daha fazla yanlış anlaşılmaya yol açmasını engellemek amacıyla kamuoyuyla da paylaştı.
"Türkiye'yi özledik"
Mektubu paylaşan Wikimedia Vakfı ayrıca, Türkiye'nin Vikipedi’den öğrenme, orada bilgi paylaşma ve ona katkıda bulunma imkanından yoksun kaldığını belirterek, "Türkiye’nin katılımının olmayışı dünyayı mağdur ediyor Vikipedi’nin Türkiye halkına bütünüyle geri kazandırılması için çabalamaya devam etmeye kararlıyız. #TürkiyeyiÖzledik" dedi.
Wikimedia Vakfı Baş Hukuk Müşaviri Eileen B. Hershenov imzasıyla Bakan Arslan'a gönderilen mektup şöyle:
"Sayın Bakan Arslan:
Elbirliğiyle oluşturulmuş 46 milyondan fazla makale içeren dünyanın, en büyük çevrimiçi bilgi deposu olan Vikipedi’yi barındıran Wikimedia Vakfı’nın Baş Hukuk Müşaviriyim. Türkiye’deki Vikipedi erişim engeline ilişkin yaptığınız ve güncel durum hakkında kritik bilgileri içermeyen son açıklamalarınızı okudum. Maalesef, bu açıklamalar Wikimedia topluluğunun gönüllü editörlerinin erişim engeline gerekçeolan makaleleri geliştirmek adına halihazırda attıkları adımlar hakkında bilgi içermediği gibi , Türk Hukuku’na uyumumuz ve Türk yetkilileriyle yaptığımız bir çok görüşme hakkında da bilgi içermemekteydi. Bu nedenle, size erişim engeli konusunda gerçekleştirilmiş çok sayıda ve kayda değer girişim hakkında mühim bilgiler sağlamak ve Vikipedi’nin Türkiye’de tekrar erişime açılmasına yönelik talebimizi vurgulamak için bu fırsatı değerlendirmek istiyorum.
Daha fazla ayrıntıya girmeden önce, çok önemli olan birkaç nokta var.
Birincisi, Türkiye’deki erişim engeli şimdiye kadar Vikipedi’ye getirilmiş en kapsamlı hükûmet yasağıdır ve Vikipedi’nin yaklaşık 300 farklı dildeki versiyonunu kapsamaktadır. Erişim engeline dair mahkeme emri İngilizce Vikipedi’de yer alan ve mahkemenin Türkiye Cumhuriyeti’nin saygınlık ve itibarını zedelediğini ifade ettiği iki ansiklopedi maddesine dayanmaktadır. Erişim engeli uygulandığı zaman mahkemenin makaleler hakkında vermiş olduğu karara katılmamakla beraber saygı duyuyor olsak da, erişim engelinin başlamasından bu yana söz konusu makalelerin gönüllü Vikipedi editörleri tarafından kayda değer ölçüde değiştirildiğine dikkatinizi çekmek ve sizi bunu da göz önünde bulundurmaya davet etmek isteriz.
İkincisi, Wikimedia Vakfı’nın, diğer popüler internet platformlarının aksine, barındırdığı Vikipedi ve benzeri sitelerdeki içeriğin sahibi olmadığını veya içeriklerini denetlemediğini belirtmek gerekir. İçeriğin düzenlenmesi süreci hususuna gelince Vakıf, içerikleri kaldıramaz veya değişiklik yapamaz. Vikipedi’nin kendine özgü değerini ortaya çıkaran temel fikir, dünyanın dört bir yanından yüz binlerce insanın işbirliği ile meydana getirilmesidir. Vikipedi’ye hangi bilgilerin ekleneceğini ve o bilgilerin ne şekilde sunulacağına onlar beraber karar vermektedir. İçeriği oluşturma süreci, bu bağımsız gönüllü editörler tarafından geliştirilen ve denetlenen politikalara göre ilerler. Vikipedi’nin politikaları, Vikipedi’ye dahil edilecek bilgilerin, özellikle farklı görüşlerin söz konusu olduğu ihtilaflı durumları ele alırken, güvenilir kaynaklara atıf yaparak doğrulanmasını ve tarafsızlığı gerektirir. Bu, hiç durmadan devam eden bir süreçtir ve Vikipedi makalelerinin sürekli gelişme halinde olduğu anlamına gelmektedir. Türkiye’deki erişim engelinin sona erdirilmesinin bu kadar önem arz etme sebeplerinden biri de bu sürecin daha fazla editörün katkısından ve farklı bakış açılarından beslenen bir süreç olmasıdır.
Bu içerik yaratma ve geliştirme modeli, bugüne kadar Vikipedi’nin internete olan en güçlü ve özgün katkısı olarak varlığını sürdürmektedir. Daha fazla insan Vikipedi’ye katıldığında, makaleler daha tarafsız, güvenilir ve hatasız hale gelmektedir. BTK’dan da öğrenmiş olabileceğiniz üzere, erişim engeli kaldırıldığında, Wikimedia Vakfı ve bağımsız Vikipedi gönüllü editörleri Türkiye’de , diğer ülkelerde yaptığımız gibi, Vikipedi’deki editör sayısını ve farklı bakış açılarını arttırmak amacıyla halka açık Vikipedi eğitimi gerçekleştirmeyi teklif etmiştir.
Üçüncüsü, Vikipedi’nin Türk hukukuna uyduğunu, mahkeme kararını yok saymaya çabalamadığını da vurgulamak isterim. Vakıf kendi adına gerekli hukuk yollarını izlemiştir ve izlemeye de devam edecektir.
En önemlisi, gönüllü Vikipedi editörlerinin mahkemenin kararının dayandırıldığı makalelerde, yukarıda da belirtildiği üzere, kapsamlı değişiklikler yapmış olmalarıdır. Söz konusu Vikipedi makaleleri bugün, mahkemenin bir yıldan fazla bir süre önce, 2017 yılında kararını verirken incelediği halinden önemli ölçüde farklıdır.
Makaleler, Vikipedi’nin kendi standartlarına uygun bir şekilde geliştirilmiştir; ve artık birden fazla güvenilir kaynaktan farklı ifadeler içermekte, tartışmanın farklı yönlerini kapsamakta ve daha tarafsız bir dil kullanmaktadır. Bu değişiklikler, Vikipedi makalelerinin yalnızca tek bir bakış açısını yansıtmayan kapsamlı özetler sunması da dahil olmak üzere, hükümetin başlıca kaygılarını ele almaktadır.
Makaleler, dünyanın herhangi bir yerinde herhangi biri tarafından Vikipedi’nin tarafsız içerik düzenleme politikalarına uygun olarak ve güvenilir kaynaklara dayandırılarak düzenlemeye açıktır. Nitekim, Türk halkının Vikipedi’yi geliştirebilmesinin önündeki tek engel erişim yasağının halen kaldırılmamış olduğu gerçeğidir.
Vikipedi’nin, bilim, mühendislik, sanat ve kültür gibi çok çeşitli konularda özgür eğitimi kaynağı olarak hizmet vermeye geri dönebilmesi içinm mahkemeden erişim engelini kaldırma talebimizde hükümetin bize katılımını rica ediyoruz.
Vikipedi’de, gerçekleşen küresel sohbete Türk halkının, Türkiye’yle ilgili konular da dahil olmak üzere, katkıda bulunabildiğini görmek isteriz. Daha önce de defaatle belirttiğimiz üzere, hepimiz Türk halkından öğrenme şansını kaçırdığımızdan dolayı bilgiden daha yoksun hale geliyoruz.
Her hâlükârda, sizinle bu hususları gerekli görüldüğü takdirde daha detaylı tartışabilmek için iletişim kanallarını açık tutmaya devam etmek isteriz."
Eileen B. Hershenov
Baş Hukuk Müşaviri
Wikimedia Vakfı
