Ekonomi

WiLAT raporu: Lojistik ve taşımacılıkta kadın istihdamı yüzde 9,1; 'sektör erkek egemen algısından kurtulamamış'

Rapora göre Türkiye'de Lojistik ve Taşımacılık sektöründe kadın istihdamı yüzde 9,1 iken, AB ülkelerinde bu oran yüzde 22 seviyesinde

10 Mart 2022 15:00

Birleşik Krallık merkezli CILT’in (Chartered Institute of Logistics and Transport) kadın kanadı olan Ve Türkiye’de lojistik ve taşımacılık sektöründe cinsiyet eşitliği için çalışan WiLAT (Women in Logistics and Transport) Türkiye, taşımacılık ve lojistik sektöründe tüm seviyelerdeki yetkinlik ve kadın sayılarının neden düşük olduğuna dair araştırma sonuçlarını 7 Mart’ta gerçekleştirdiği basın toplantısı ile duyurdu.  WiLAT'ın bireysel ve kurumsal üyelerinin de katılım sağladığı toplantıda WiLAT Global Başkan Yardımcısı ve WiLAT Türkiye kurucu Başkanı Berna Akyıldız taşımacılık ve lojistik sektörünün Covid-19 pandemisiyle birlikte yeniden dönüştüğünü ancak sektördeki kadın istihdamının  "çok düşük" bir seviyede kaldığına dikkat çekerek "Sektör, böylesine büyük bir değişim ve dönüşüm sürecinde olmasına rağmen halen erkek egemen algısından kurtulamamış, kadın işgücü yüzde 9,1 gibi çok düşük bir seviyede seyretmektedir. Bu demek oluyor ki sektör, bu önemli değişim ve dönüşüm sürecinde kadın iş gücünden ve katkılarından yeterince faydalanamamaktadır" diye konuştu.

Akyıldız, lojistik sektörünün pandemiyle birlikte değişen tüketici davranışlarının etkisiyle "büyük" bir değişim geçirdiğini ifade ederek "Lojistik ve taşımacılık günlük yaşantımıza tamamen girdi. E-Ticaret ve online alışverişin giderek yoğunlaşması, kağıtsız ve temassız süreçler ile sektör tüm dünyada büyük bir hızla dijitalleşmekte ve değişmektedir" ifadelerini kullandı.

Türkiye, istihdamda OECD ülkeleri arasında kadın-erkek farkının en yüksek olduğu ülke

WiLAT'ın raporuna göre Türkiye'de istihdam edilen kadınların oranı yüzde 26'yken, bu oran erkeklerde yüzde 60,2 seviyesinde. Yine İşgücüne katılım oranı kadınlarda yüzde 30,6 seviyesinde seyrederken, erkeklerde 68,4 olarak gerçekleşti. Eğitimde ise 25 üniversiteden toplanan verilere göre  4 yıllık lojistik eğitimi alan öğrencilerin yüzde 47'si kadınken, yüzde 53'ünü erkekler oluşturuyor.

Söz konusu oranlarla Türkiye, OECD ülkeleri içinde istihdamda kadın-erkek arasındaki farkın en yüksek olduğu ülke konumunda.

Rapora göre Türkiye'de lojistik sektöründe kadın işgücü yüzde 9,1 seviyesindeyken, bu oran AB ülkelerinde yüzde 22 düzeyinde bulunuyor. 

Lojistikte en kritik üç beceri

WiLAT Türkiye ve CILT'ın "taşımacılık ve lojistik sektöründe yetkinlik ve cinsiyet eşitsizliği" adlı ilişkin hazırladığı ve 111 bireysel ve 70 kurumsal  katılımcının görüş bildirdiği ankete göre; Lojistik ve Taşımacılık sektörü için en kritik üç beceri analitik düşünme, zaman yönetimi ve müşteri ilişkileri oldu. 

Bireysel katılımcıların yüzde 73'ü en kritik becerinin zaman yönetimi olduğunu ifade ederken, yüzde 66'sı analitik düşünme ve yüzde 50'si müşteri ilişkileri olduğunu bildirdi.

Kurumsal katılımcılarda ise bu oran sırasıyla; yüzde 65,7 analitik düşünme, yüzde 52,2'si müşteri ilişkileri ve yüzde 46,3'ü karmaşık problem çözme olarak gerçekleşti.

En büyük eksiklik yabancı dil

Anket katılan bireysel katılımcılara göre lojistik sektöründe çalışanlarda görülen en büyük beceri eksikliği yüzde 58'le yabancı dil olurken, yabancı dili yüzde 54'le zaman yönetimi ve görev önceliği, yüzde 46'yla uzmanlaşma alanında beceriler ve deneyim izledi.

Yine bireysel katılımcılara göre çalışanlar becerilerini geliştirmek için en çok  çalışanlar için açılan eğitim kurslarına gidiyor. Çalışanlar için açılan eğitim kurslarına katılım bireysellerde yüzde 58 oranında.

Kurumsallar 'deneyim eksikliği'ne dikkat çekti

Kurumsal katılımcılara göre, kurum bünyesinde çalışanların beceri eksiklikleri yüzde 29,9'la "deneyim eksikliği"nden kaynaklanıyor. Yine yüzde 29,9'u ise üniversitelerde verilen lojistik eğitimlerinin sektörün ihtiyaçlarını karşılamadığı görüşünde.

Cinsiyet eşitsizliğinde 'erkek egemen' vurgusu

Ankete göre hem bireysel katılımcılara hem de kurumsal katılımcılara göre lojistik sektöründeki cinsiyet eşitsizliğinin sebebi olarak "endüstrinin erkek egemen olması ve rol model kadınların sayısının düşük olması" gösterildi.

Ankete katılan bireysellerin yüzde 78'i söz konusu sebebi dile getirirken, kurumsallar da bu oran yüzde 85,1 olarak kaydedildi.

WiLAT anketine göre sektördeki cinsiyet eşitsizliğinin en büyük ikinci sebebi ise bireysel ve kurumsallar da farklılık gösterdi. Buna göre bireyseller cinsiyet eşitsizliğinin en büyük ikinci sebebi olarak yüzde 46'yla "erkek liderlerin kadın yeteneklerden çok, erkek yetenekleri desteklemesi" olarak gösterdi.

Kurumsal katılımcılar ise ikinci sebep olarak yüzde 38,8'le  "kadınların doğum için işten ayrılmaları"nı gösterdi.

Bireysel ve kurumsal katılımcılardan her ikisi de cinsiyet eşitsizliğinin üçüncü sebebi olarak "İşverenlerin bu sektörde kadın çalışanları tercih etmemesi"ni gösterirken, bireysellerde bu oran yüzde 42, kurumsallarda ise yüzde 35,8 oldu.

Bireysellerin yüzde 42'si maaş eşitsizliği olduğunu düşünmüyor

Anket kapsamında katılımcılara yöneltilen "Kadınlara aynı görev için erkeklerden farklı ücretler teklif edildiğini gözlemlediniz/deneyimlediniz mi?" sorusuna bireysel katılımcılar yüzde 28'le "evet" cevabını verirken,  yüzde 42 oranında "hayır" cevabını verdi. Aynı soruya katılımcıların yüzde 11'i "nadiren", yüzde 19'u "bazen" yanıtını verdi.

"Kadınların işe alım şartlarında erkeklere göre farklılıklar gözlemlediniz/deneyimlediniz mi?" sorusuna ise bireysel katılımcıların yüzde 36'sı "evet" derken, yüzde 28'i "hayır" cevabını verdi. Katılımcıların yüzde 14'ü bu soruyu "nadiren" şeklinde cevaplarken, yüzde 22'si "bazen" yanıtını verdi.

"Çalışanların becerileri desteklenmeli, üniversitelerin müfredatı değiştirilmeli"

Raporun sonuç kısmında ise şu öneriler yer aldı:

"- Lojistik ve Taşımacılık sektöründeki çalışanların gelişim alanı olarak tespit edilen beceriler
desteklenmelidir

-Dijitalleşme ve yeni teknolojilere uyum sağlamak için sektör çalışanları rehberlik ve eğitimlerle desteklenmelidir

-Sektörde yabancı dil, zaman yönetimi ve uzmanlaşma en önemli beceri ihtiyaçları olup üniversite ve meslek yüksek okullarının bu konularda müfredatlarını geliştirmesi gerekmektedir

- Sektördeki firmalar çalışanlarının becerilerini gelişirmek için üniversiteler veya meslek okullarıyla iş birlikleri yapmalıdır."

WİLAT Nedir?

WiLAT, 1919 yılında Birleşik Krallık merkezli kurulmuş olan CILT (Chartered Institute of Logistics and Transport)’un kadın kanadı olarak 2013 yılında kadınların lojistik ve taşımacılık sektöründeki yerini güçlendirmek, sektördeki kadın sayısını arttırmak ve onlara sektördeki faaliyetleri süresince destek olmak amacıyla Nijerya’da kuruldu. O günden bugüne yıllar içinde diğer ülkelerde de yapılanarak 33 ülkede faaliyetlerini  sürdürüyor. 

WiLAT Türkiye, faaliyetlerine 2021 itibariyle başladı.