Washington Post gazetesi ABD Başkanı Donald Trump'ın 14 Temmuz'da İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'yu arayarak İsrail'de gözaltına alınan Ebru Özkan adlı Türk vatandaşının bırakılmasını istediğini yazdı. Talebin Erdoğan ile Trump arasında ABD'li rahip Andrew Brunson'ın bırakılması anlaşması çerçevesinde olduğu belirtildi. 'Takas' anlaşmasının, 11-12 Temmuz'da NATO zirvesinde yapıldığı iddia ediliyor.
Gazetenin dört muhabirinin imzasının bulunduğu habere göre ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasındaki 'takas' anlaşması, 11-12 Temmuz tarihleri arasında Brüksel'deki NATO zirvesinde yapıldı. Gazetenin iddiasına göre Brunson'ın serbest kalması karşılığında ABD Başkanı Trump da İsrail'de tutuklu bulunan Türkiye vatandaşı Ebru Özkan'ın Türkiye'ye dönmesi için aracı oldu.
Trump, Ebru Özkan'ın serbest bırakılması için 14 Temmuz'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu aradı. "Hamas'a para ve kıymetli eşya vermek" suçlamasıyla 11 Haziran'da tutuklanmış olan Özkan, 15 Temmuz'da İsrail tarafından serbest bırakıldı.
Bundan 10 gün sonra yani 25 Temmuz'da, 2 yıldır İzmir'de cezaevinde tutulan Pastör Brunson'ın cezası ev hapsine çevrildi.
ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bu kararın 'yeterli olmadığı' yönünde açıklamalar yaptı.
"Trump ile Erdoğan arasında öfkeli telefon görüşmesi"
Washington Post, Brunson'ın serbest bırakılması yerine tutukluluğunun ev hapsine çevrilmesinin ardından Trump ile Erdoğan arasında 'öfkeli' bir telefon görüşmesi gerçekleştiğini yazdı.
İsminin yazılmaması kaydıyla Washington Post'a konuşan bir Beyaz Saray yetkilisi, "Türkiye gerçek bir fırsatı kaçırdı. Papaz Brunson pazarlık kozu değildir" ifadesini kullandı.
Türk yetkili yalanladı: Asılsız
Öte yandan bir Türk yetkilinin, "İsrail'de düzmece terör suçlamalarıyla gözaltına alınan Ebru Özkan'ın salıverilmesi karşılığında Andrew Brunson'ın serbest bırakılmasına yönelik Türkiye ile ABD arasında anlaşma yapıldığına yönelik haberler tamamen asılsızdır" dediği aktarıldı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü: Asılsız ve gerçek dışıdır
Ardından Demirören Haber Ajansı'nın geçtiği haberde, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy'un, Ebru Özkan'ın serbest bırakılmasına ilişkin basın organlarında yeralan bazı iddialara ilişkin yaptığı şu açıklama yer aldı:
"Rahip Brunson'ın serbest bırakılması karşılığında Ebru Özkan'ın İsrail'deki tutukluluk haline son verildiğine ilişkin iddialar kesinlikle asılsız ve gerçek dışıdır. Bilindiği gibi, Ebru Özkan hakkında 9 Temmuz'da İsrail'deki duruşmada şartlı tahliye kararı verilmiştir. Adıgeçen tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmış ve ülkemize dönmüştür."
DHA, Bruson'ın İzmir'deki evinin önünde sabah saatlerinde güvenlik önlemlerinin artırıldığını duyurdu.
İzmir Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele ekipleri ve Brunson evinin önünde görev yapan polisler, apartmanın önünden yayın ve çekim yapılmamasını istedi. Basın mensupları apartmana 50 metre uzaklıklaki sokağın girişine gönderildi.
Apartmanın etrafında 10 polisin yanı sıra terörle mücadele ekipleri de güvenlik önlemi aldı.
Ne olmuştu?
İzmir'deki Protestan cemaatine ait Diriliş Kilisesi'nin ABD'li Papazı Andrew Craig Brunson, 2016’nın ekim ayında eşiyle birlikte ifadeye çağrılmış, ifadelerinin ardından gözaltına alınmışlardı. Eşi Norine Brunson, 13 gün sonra serbest bırakıldı; ancak Papaz Brunson 'FETÖ' üyesi olduğu iddiasıyla tutuklandı.
İzmir F Tipi Cezaevi’nde yatmaktayken "Devletin gizli kalması gereken bilgilerini siyasi veya askeri casusluk amacıyla temin etme", "Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek", "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek" ve "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçlamaları da Brunson’ın davasına eklendi. Papaz, Ağustos 2017’de çıktığı ilk duruşmada suçlamaları reddettiğini dile getirdi.
Brunson hakkındaki iddianamenin hazırlanması 1.5 yıl sürdü. İddianamede Brunson’ın hem 'FETÖ' hem PKK adına suç işlediği öne sürüldü. Brunson hakkında "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlediği" gerekçesiyle 15, "devletin gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin etmek" suçlamasından 20, toplamda 35 yıla kadar hapis cezası istendi.
ABD’li Papazın durumu, ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 2017’nin mayıs ayında yaptıkları görüşmede gündeme geldi. Görüşmenin ardından Beyaz Saray tarafından "Başkan Trump, Papaz Andrew Brunson'ın tutukluluğu konusunu da gündeme getirdi ve Türk Hükümeti'nden kendisini hızlı bir şekilde ABD'ye iade etmesini istedi” denilen açıklama yayınlandı. Brunson’ın avukatlarıyla görüştürülmediği iddiası da öne sürüldü. Bunları takiben ABD’li Papaz’ın avukatları ve ABD Büyükelçiliği ile görüşmesine izin verildi.
Brunson davası, süreç içerisinde sık sık ABD Kongre’sinin gündemine getirildi.
Erdoğan, 2017 yılının eylülünde yaptığı bir konuşmada, Brunson'ın serbest bırakılmasını Fethullah Gülen'in ABD'den iadesiyle bağdaştıran ifadeleri kullandı:
"Pensilvanya'daki nasipsiz adamın arkasından giden profesörler de var. Sen nasıl profesörsün? Sen profesör olsan ne yazar? 'Papazı verin' diyorlar. Bir papaz da sizde var, bize verin, yargılayalım, biz de onu size verelim. 'Onu karıştırma' diyorlar.”
ABD ise olası bir takası reddetti.
18 Temmuz 2018 tarihinde İzmir 2'nci Ağır Ceza Mahkemesi Papaz Brunson’ın ev hapsi ve yurtdışına çıkış yasağı ile tahliye edilmesine karar verdi.
