Vergilerden konut maliyetlerine: Donald Trump'ın ekonomi politikaları

T24 Ekonomi

Resmi olmayan sonuçlara göre ABD'nin 47'inci Başkanı olan Donald Trump, ekonomiyi desteklemek için vergi indirimleri ve tarifeler gibi politikalar uygulamayı planlıyor. Bu çerçevede Trump, bireysel gelir ve emlak vergisi indirimlerini uzatmayı, kurumsal vergi oranını yüzde 15’e düşürmeyi ve bazı ithalat ürünlerine yüksek tarifeler getirmeyi hedefliyor. Ayrıca, yaşam maliyetlerini azaltmak ve konut maliyetlerini düşürmek için çeşitli düzenlemeleri hayata geçireceğini vadediyor.

ABD'de uzun süredir devam eden seçim maratonunda sona gelindi. Resmi olmayan sonuçlara göre ABD'nin 47'inci Başkanı Donald Trump oldu. Associated Press'in verilerine göre Türkiye saatiyle 11.25 itibarıyla Donald Trump 267, Kamala Harris 214 delege topladı.

Sorumlu Federal Bütçe Komitesi’nin verilerine göre Trump'ın planları borcu yaklaşık 7,8 trilyon dolar artıracak.

Trump’ın Beyaz Saray’da geçirdiği dönemdeki önemli başarılarından biri olarak görülen 2017 Vergi İndirimleri ve İş Yasası’nın bazı kısımları 2025 sonunda sona erecek.

Trump, 2017 yasasının sağladığı tüm bireysel gelir ve emlak vergisi indirimlerini uzatmak istiyor. Bu, diğer şeylerin yanı sıra standart indirim artışı, çoğu gelir dilimi için daha düşük marjinal gelir vergisi oranları ve emlak vergisi muafiyetindeki bir artışı içeriyor.

Trump, eyalet ve yerel vergi indirimleri üzerindeki tavanı, kaldırmayı da öneriyor. Yasa, bu indirimi 10.000 dolarla sınırlandırsa da tartışmalı bu sınır 2025 sonunda sona eriyor.

Ayrıca, Trump bazı şirketler için kurumsal vergi oranını yüzde 15'e düşürmeyi önerdi. Yasa, en yüksek kurumsal vergi oranını kalıcı olarak yüzde 35’ten yüzde 21’e indirmişti.

Trump, şirketlerin ekipman ve araştırma yatırımlarını derhal indirme yeteneğini geri getireceğini de belirtti.

TIKLAYIN - TIKLAYIN - Mehmet Ali Yalçındağ: Erdoğan ile iyiydiler ama Trump’ın Türkiye’ye özel bir getirisi olduğunu düşünmüyorum

Vergileri kaldırma

CNBC-e'de yer alan habere göre, Trump, federal gelir vergisinin yanı sıra bahşişler, Sosyal Güvenlik ödemeleri ve fazla mesai ücretleri üzerindeki vergileri kaldırmayı içeren bir dizi hedefli vergi indirimi sundu.

Trump, vergileri kaldırmayı ilk öneren adaydı ve Las Vegas’taki bir mitingde yaklaşık iki ay önce dile getirmişti. Kampanyası henüz teklifin ayrıntılarını açıklamamış olsa da Trump hem federal gelir vergilerini hem de Sosyal Güvenlik ve Medicare’i finanse eden bordro vergilerini kaldıracağını belirtti.

Vergi Politikası Merkezi’ne göre, Trump bahşişler üzerindeki bordro vergilerini de kaldırırsa, hemen hemen tüm bahşişli çalışanlar bir miktar vergi indirimi alacak. Ancak, bu çalışanlar emekli olduklarında daha düşük Sosyal Güvenlik ödemeleri alacaklar.

Yaşlı vatandaşların ilgisini çekmeyi hedefleyen Trump, Sosyal Güvenlik yardımı alanların artık aylık ödemeleri üzerinden vergi ödemeyeceğini vadetti. Yardım alanların yarısı (Özellikle daha yüksek gelire sahip olanlar) Sosyal Güvenlik ödemeleri üzerinden federal gelir vergisi ödüyor.

Ek olarak, Trump fazla mesai ücreti üzerindeki vergileri kaldırmayı önerdi. Çalışanlar fazla mesai ödemelerinde bordro vergisi ödemezse, emeklilikte daha az Sosyal Güvenlik ödemesi alabilir.

Sorumlu Federal Bütçe Komitesi'ne göre, bu önlemlerin üçü de yasalaştığı takdirde, Sosyal Güvenlik finansmanına yardımcı olan vergileri azaltabilir. Bu da programın güven fonlarını 2031 yılına kadar tüketebilir ve gelir yerine konmadığı takdirde Sosyal Güvenlik programına kayıtlı kişilere sağlanan yardımlarda yaklaşık yüzde 30'luk bir kesintiye neden olabilir.

Trump ayrıca federal gelir vergisini sona erdirmeyi ve yerine tarifelerden elde edilen gelirlerle finanse etmeyi önerdi.

Orta sınıfa destek

Trump, Amerikalıların yaşam maliyetini karşılayabilmesi için birkaç tedbir de açıkladı.

Kredi kartı faiz oranlarını geçici olarak mevcut oranın yarısından az olacak şekilde yaklaşık yüzde 10 ile sınırlandıracağını belirtti.

Trump ayrıca, ipotek faiz indirimi gibi popüler bir indirime benzer şekilde, araç kredilerinde ödenen faizin tamamen vergi indirimi kapsamına alınacağını vadetti. Bu tedbirin araç sahipliğini teşvik edeceğini iddia etse de bazı uzmanlar, bunun daha çok kesintileri ayrıntılandıran ve genellikle daha pahalı araçlar alan daha varlıklı Amerikalılara yardımcı olacağını söylüyor.

Yaşlanan yaşlılara ve aile üyelerine yardım etmek için Trump, aile bakıcıları için bir vergi kredisi vaadinde bulundu. Ayrıca, kaynakları evde bakıma kaydıracak ve bakım personeli eksikliklerine yol açan caydırıcı unsurları sona erdireceğini söyledi.

Trump'ın başkan yardımcısı adayı Senatör JD Vance, çocuk vergi kredisini çocuk başına 5.000 dolara çıkarma önerisini gündeme getirse de Trump bu fikri resmen kabul etmedi.

Vergileri ve ticaret politikalarını artırmak

Trump, ABD'ye giren her ithalata ya yüzde 10 ya da yüzde 20 oranında genel bir tarife uygulayacağını, ayrıca Çin ithalatlarına yüzde 60'a varan bir tarife getireceğini söyledi.

Trump ayrıca, Meksika’da üretilen araçlara veya üretimlerini ABD'den Meksika'ya taşıyan şirketlerin ürettiği ürünlere yüzde 100 veya yüzde 200 tarife uygulamayı gündeme getirdi.

Trump, tarifelerin Amerikan üretimini artıracağını, istihdam yaratacağını ve vergi indirimleri gibi diğer politika girişimlerinin maliyetini karşılamaya yardımcı olmak için milyarlarca dolar sağlayacağını iddia ediyor.

Fiyatları düşürmek

Trump, gaz, gıda ve diğer temel ihtiyaçların fiyatlarını düşüreceğini vadetti, ancak bunu nasıl gerçekleştireceğine dair ayrıntılı bilgi vermedi.

Trump, fiyatları düşürmek için petrol ve gaz üretimini artıracağını belirtti. Daha fazla sondaj yapılmasına izin vereceğini ve düzenlemeleri azaltacağını taahhüt etti. Ancak bu çabaların, ABD'de fiyatları büyük ölçüde küresel petrol piyasasına bağlı olan pompa fiyatları üzerinde sınırlı bir etkisi olabilir.

Trump ayrıca, Biden-Harris yönetiminin desteklediği enflasyon düşürme yasası kapsamındaki harcanmamış fonları iptal edeceğini ve federal hükümetin mali ve performans denetimini gerçekleştirmek için bir yeni verimlilik komisyonu kuracağını belirtti.

Eylül ayında, teknoloji milyarderi Elon Musk'ın bu komisyona liderlik etmeyi kabul ettiğini söyledi.

Konut maliyetlerini daha uygun hale getirmek

Trump, resmi bir konut önerisi açıklamadı, ancak kampanya sırasında ev sahiplerine yardımcı olmanın yollarından bahsetti.

Trump, maliyetleri artıran düzenlemeleri kaldırarak ve büyük ölçekli konut inşaatı için bazı federal arazilerin kullanılmasını sağlayarak konut maliyetlerini daha uygun hale getirmeyi ve arzı artırmayı vaat etti.

Ayrıca, faiz oranlarının düşmesiyle birlikte ipotek faiz oranlarının yüzde 3'e veya daha da altına ineceğini, bunun da ev alıcılar için finansmanı daha ucuz hale getireceğini söyledi.

Trump, konut maliyetlerinin artmasından yasa dışı göçmenleri sorumlu tuttu ve bunu kitlesel sınır dışı etmelerle ve göçmenlerin ipotek almalarını yasaklayarak çözmeyi planladığını belirtti.

Cumhuriyetçi Parti platformu ayrıca, "ilk kez ev alacaklar için vergi teşvikleri ve destek yoluyla ev sahipliğini teşvik edeceğini" kaydetti.

ABD işletmelerine yatırım yapmak

Trump, tarifeleri artırma ve kurumsal vergi oranını düşürme planlarının Amerikan üretiminde patlama yaratacağını söyledi.

ABD dışına üretimi taşıyan şirketlere tarifeler uygulayacağını belirtti ve Eylül ayında, ülkenin en büyük traktör üreticilerinden John Deere'i bazı üretimlerini Meksika’ya taşımaması için tarifelerle tehdit etti. Trump, tarifelerin ABD'de üretilen ürünleri yabancı ürünlere göre daha cazip hale getireceğini düşünüyor. Ancak, belirli parçaların ithal edilmesi gerekiyorsa ABD'de üretim yapan şirketler için de fiyatlar artabilir. Ayrıca, diğer ülkeler misilleme tarifeleri uygulayarak ABD ürünlerinin yurtdışında satışını zorlaştırabilir. 2019'da ABD Merkez Bankası ekonomistleri, Trump’ın önceki tarifelerinin imalat istihdamında net bir azalmaya yol açtığını bulmuştu.

Eylül ayında, ABD'de üretim yapan şirketler için kurumsal vergi oranını yüzde 15’e düşürme önerisini “imalatın yeniden doğuşu” için planının merkezinde olarak nitelendirdi.

Sağlık hizmetlerini daha uygun hale getirmek

Trump’ın ilk döneminde sağlık hizmetleri ana odak noktasındaydı; ancak mevcut kampanyasında aynı önem verilmedi. Obamacare'i yürürlükten kaldırma girişimi başarısız olmuş ve ilaç fiyatlarını düşürmeye yönelik çeşitli yürütme emirleri ve öneriler yayınlanmıştı.

Eylül ayındaki bir tartışmada Trump, sağlık hizmetleri için yeni bir plan oluşturduğunu ima etti, ancak ayrıntılara fazla girmedi.