İşlenmemiş gıdadaki Katma Değer Vergisi'nin (KDV) yüzde 1'de sabit bırakılmasına karşın diğer tüm ürünlerdeki vergi oranlarının artırılmasının, perakende gıda fiyatlarında en az yüzde 15 oranında zamma neden olduğu belirtildi. Diğer yandan akaryakıt zamları market ve pazar tezgâhlarını da etkiledi. Motorine, benzin ve oto gaza tek kalemde gelen 6 TL’lik zamlardan sonra maliyetler artmaya devam edecek. Bu da vatandaşın cebine yansıyacak.
Mayıs'ta 6 bin iken temmuzda 10 bin lira oldu
BirGün gazetesinden Berkay Sağol'un haberine göre, mevcut tarih itibari ile Antalya İstanbul arası tarla mesafeleri de dikkate alındığında yaklaşık 800 kilometre yol gidiliyor. Gidiş ve dönüş olmak üzere bir TIR bin 600 kilometre yol yapıyor. 20 ton sebze taşıma kapasitesine sahip olan, kırkayak diye tabir edilen bir kamyon veya bir TIR 100 kilometrede yaklaşık 40 litre motorin yani, 800 kilometrede 320 litre mazot yakıyor. 320 litre mazot yakan bir TIR’ın 28 Mayıs 2023 tarihinde gidişteki yakıt ücreti 6 bin 208 TL’yken, bu rakam 16 Temmuz 2013 tarihinde gelen fahiş akaryakıt zamlarıyla beraber 10 bin 617 TL’ye yükseldi.
Bu aracın yakıt ücretine köprü, otoyol geçişleri, şoförün kişisel giderleri ile araç bakım ücreti eklendiğinde bu rakam sadece gidiş için 16 bin 450 TL, gidiş ve dönüş olmak üzere toplam 32 bin 900 TL’ye çıkıyor. Bu hesaplamaya göre ise 20 tonluk TIR’da, bir ürünün kilo başına taşıma maliyeti 1,64 TL’ye yükseliyor.
28 Mayıs 2023'teki zamsız fiyatlara göre akaryakıt ücreti 6 bin 208 TL ve köprü, otoyol geçişleri, şoförün kişisel giderleri ile araç bakım ücreti gibi diğer giderlerde eklendiğinde bu rakam 10 bin 976 TL, gidiş dönüş toplam maliyet ise 21 bin 952 TL olarak hesaplanıyordu.
Bu rakamlara göre 28 Mayıs’ta bir ürünün kilo başı maliyeti 1,09 TL’ydi. Son zamlarla beraber bir kilo ürünün taşıma maliyeti 0,55 kuruş zamlanmış oldu.
Vergilerdeki artış gıda fiyatlarına yansıyacak
Sozcu.com.tr’ye konuşan Gıda Perakendecileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Erdal Tüfekçi, son gelişmelerin tüm perakende ürünlerle birlikte KDV’si yüzde 1 olan gıda ürünlerinin fiyatlarında da yüzde 15-17 oranında yukarı yönlü bir baskı oluştuğunu; bugünden itibaren yeni fiyat listelerinin vatandaşa yansıtılmaya başlanacağını söyledi.
Yüzde 20 oranında artış olacak
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan ve İstanbul Gıda Toptancı Tüccarları Derneği Başkanı Mustafa Karlı da motorinin litresinin 26 TL seviyesinden 33 TL’ye kadar fırlamasının, bu hafta itibarıyla yaş sebze ve meyve ile kuru gıda fiyatlarında en az yüzde 20 oranında artışa yol açacağına işaret etti.
TIKLAYIN | Akaryakıta dev zam: Benzin 34 lirayı, motorin 33 lirayı aştı
