T24 Dış Haberler
NASA astronotları Barry Williams (59) ve Douglas Wilmore (62), uzayda geçirdikleri 286 günün ardından dünyaya döndü. SpaceX Crew Dragon kapsülünden çıktıktan sonra sağlık ekipleri tarafından sedyeye alınan astronotlar, yerçekimine adapte olmakta zorlandı.
NASA’nın Houston’daki Johnson Uzay Merkezi’nde detaylı tıbbi kontrollerden geçecek olan astronotların şimdiden fiziksel gerileme belirtileri gösterdiği öğrenildi. Uzmanlar, uzun süreli uzay yolculuklarının insan vücudu üzerindeki etkilerine dikkat çekerek astronotların ciddi sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Görme kaybı ve bilişsel gerileme riski
Uzun süre mikro yerçekimine maruz kalmanın, görme ve bilişsel fonksiyonlar üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirtiliyor. Beyinde sıvı birikmesi nedeniyle gözlerde baskı oluşarak, Uzay Uçuşuyla İlişkili Nöro-Oküler Sendrom (SANS) adı verilen bir rahatsızlığa yol açabiliyor. Uzayda geçirilen sürenin artmasıyla birlikte görme bozuklukları kalıcı hale gelebiliyor.
Ayrıca, düşük yerçekimi ortamında beyne uygulanan baskının değişmesi ve stres faktörleri, bazı astronotlarda bilişsel gerilemeye neden olabiliyor. Yapılan araştırmalar, astronotların uzaydayken karar alma süreçlerinde yavaşlama yaşadığını ve dikkat seviyelerinin düştüğünü gösteriyor.
Kanser riski, kas ve kemik kaybı
İyonlaştırıcı uzay radyasyonuna maruz kalmak kanser riskini artırıyor. Uzayda uzun süre kalmanın en büyük riskleri arasında kas ve kemik yoğunluğunun azalması yer alıyor. Dünya’nın yerçekimi olmadan kasların yeterince çalışmaması nedeniyle zamanla kas atrofisi oluşuyor. Bu durumu önlemek için astronotların günde en az 2 saat egzersiz yapmasına rağmen kas ve kemik kaybının tamamen önlenemediği belirtiliyor.
Bilim insanları, uzayda 6 ay geçiren bir astronotun kas gücünün yaklaşık yüzde 50’sini kaybedebileceğini söylüyor. Williams ve Wilmore’un olağanüstü uzun görev süresi, bu riski daha da artırıyor.
Astronotların sağlık durumları önümüzdeki günlerde detaylı tıbbi incelemelerle takip edilecek. Uzmanlar, Mars ve ötesine yapılacak uzun süreli görevler öncesinde bu risklerin en aza indirilmesi için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguluyor.
