T24- Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Haluk Geray, yeni radyo televizyon yasası taslağının üniversite ve meteoroloji kamu kurumlarının radyo yayınlarına son vermeyi öngördüğünü yazdı.
Geray'ın Birgün gazetesinde yayınlanan yazısı şöyle;
Üniversite Yayınlarına Son
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) yeni radyo ve televizyon yasası oluşturma çabaları yılan hikâyesine döndü. Yaklaşık dört yıl önce hazırlanmış olan tasarı taslağı, şimdi sil baştan yapılıp, yeniden pişirilmiş durumda. Neredeyse baştan aşağı değişmiş durumdaki taslak, ne yazık ki tüm üniversite ve meteorololji radyoları gibi kamu kurumlarının yaptığı radyo ve televizyonlarını kapatıyor.
Taslağın 37. maddesi, frekansların dağıtımı ve planlamasını konu alıyor. Bu maddenin üç numaralı fıkrasında şu öneriliyor:
“Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu, karasal ortamdan gerçekleştireceği yayın hizmetlerinin sayısını ve kapsama alanlarını Üst Kurula bildirir. Bu taleplerin hangi oranda karşılanacağına frekans planları çerçevesinde Üst Kurulca karar verilir. Karasal televizyon ve karasal radyo yayınları için uygun görülen kanal ve frekanslar ile karasal sayısal yayınlar için uygun görülen sayıda multipleks kapasitesi Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu’na tahsis edilir. Tahsis tarihinden itibaren iki yıl içerisinde kullanılmayan veya kullanımına son verilen kanal ve frekanslar Üst Kurul tarafından yeniden değerlendirilir. Tahsisin ardından zaman içinde Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun ilave karasal yayın ihtiyacı ortaya çıkması halinde bu husus da yukarıdaki çerçevede değerlendirilir.”
Aynı maddenin dördüncü fıkrasıysa şöyle: “Kamu kurumlarının ikaz ve duyuru maksadıyla karasal radyo veya televizyon yayını yapma talebinde bulunmaları halinde; bu talepler yapacakları protokol çerçevesinde, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu’ndan hizmet alınarak karşılanır. Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu haricindeki kamu kurumlarına kanal veya frekans tahsisi yapılmaz.”
Bu fıkranın çevirisi, önceki yasalara uygun olarak frekans almış olan üniversite ve diğer kamu kuruluşlarının radyo ve televizyonlarının kapanmasıdır. Çünkü TRT’nin yapacağı protokolde hangi şartları ve hangi parasal kaynakları isteyeceği belirtilmemiştir. Bu kamu kurumlarının radyo ve televizyonları bütünüyle TRT’nin iki dudağının arasına bırakılmaktadır.
Bu fıkranın gerekçesiyse şöyle: “… Anayasanın 133’üncü maddesinde kamu tüzel kişiliği olarak tek bir radyo ve televizyon kurumu belirtilmiştir. Bu nedenle Türkiye Radyo–Televizyon Kurumu dışındaki kamu kurumlarının ikaz ve duyuru maksadıyla karasal radyo veya televizyon yayını yapma talebinde bulunmaları halinde; bu taleplerin yapacakları protokol çerçevesinde, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumundan hizmet alınarak karşılanması öngörülerek kıt kaynak olan frekansların daha etkin kullanılması amaçlanmıştır.”
Ülkemizde karasal bağlamda yayın yapmakta olan üniversite radyo ve televizyonlarını ikiye ayırmak mümkün. Bunlardan bazıları eski yasaya uygun olarak RTÜK’ün verdiği frekansları kullanmaktadırlar. Özellikle büyük kentlerde yayın yapan üniversitelerin önemli bir bölümüyse ya geliştirme vakıflarının kurduğu ve ortak olduğu anonim şirketlerin ‘özel ticari yayıncılık’ kapsamında yaptığı üniversite yayınlarıdır. RTÜK’ten frekans almakta engellerle karşılaşan üniversiteler, çareyi satılmakta olan frekansları satın alacak anonim şirketler oluşturmuşlardır. Belki bir başka sınıf olarak özel üniversitelerin, sahiplerinin sahip olduğu özel firmalarca işletilen yayın kuruluşlarıdır. Onlar da üniversite adına yayın yapabilmektedir.
Sözünü ettiğimiz tasarı taslağında ilk bakışta sadece RTÜK’ten alınmış yasal frekanslara sahip üniversite yayınlarının kapanacağıdır. Oysa daha yakından incelendiğinde diğer sınıflardaki üniversite yayınlarının da sona ereceğini düşünmek gerekiyor. Çünkü taslağın 30. maddesinde şu hüküm yer alıyor:
“Siyasî partiler, sendikalar, meslek kuruluşları, kooperatifler, birlikler, dernekler, vakıflar, mahallî idareler ve bunlar tarafından kurulan veya bunların doğrudan veya dolaylı ortak oldukları şirketler ile borsa aracı kurumları ve bu aracı kurumlara doğrudan veya dolaylı ortak olan gerçek ve tüzel kişilere yayın lisansı verilemez. Bu kuruluşlar, medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara doğrudan veya dolaylı ortak olamaz.”
