Bağımsız Gazetecilik Platformu (P24), BM İnsan Hakları Konseyi Başkanı'na hitaben yazılan Türkiye’de basın ve ifade özgürlüğü konulu açıklamayı imzalayan 68 uluslararası kuruluş arasında yer aldı. Açıklama PEN International yetkilisi Sarah Clarke tarafından 15 Mart’ta Cenevre’de sözlü olarak yapıldı.
Açıklamanın Türkçe çevirisi aşağıda yer almaktadır:
TÜRKİYE’DE İFADE VE MEDYA ÖZGÜRLÜĞÜ ALANINDA YAŞANAN KÖTÜLEŞMEYE DAİR ORTAK SÖZLÜ AÇIKLAMA
BM İnsan Hakları Konseyi 34. Özel Oturumu
Konu 4: Konsey’in ilgisini gerektiren insan hakları durumları
15 Mart 2017
Sayın Başkan,
PEN International, ARTICLE 19 ve 66 kuruluş, Türkiye’de 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleşen şiddetli ve menfur darbe girişimi sonrasında süregelen ifade ve medya özgürlüğü alanındaki kötüleşmeden derin endişe duymaktadır.
Olağanüstü Hal ilanını takiben çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerle 180’den fazla medya kuruluşu kapatıldı. Aralarında Ahmet Şık[1], Kadri Gürsel, Ahmet ve Mehmet Altan, Ayşe Nazlı Ilıcak ve İnan Kızılkaya’nın bulunduğu en az 148 yazar, gazeteci ve medya emekçisi hapiste, ve bu durum Türkiye’yi dünyada en çok gazeteciyi hapiste tutan ülke yapıyor. Türk yetkililer olağanüstü hâli istismar ederek temel hak ve hürriyetleri kısıtlamakta, eleştirileri boğmakta ve kamusal alandaki görüş ve fikirlerin çeşitliliğini azaltmakta.[2]
Yürütmenin yetkilerini önemli ölçüde artıracak bir dizi anayasal değişikliğin oylanacağı kritik 16 Nisan 2017 referandumu öncesinde kısıtlamalar doruğa ulaştı. Türk makamlarının kampanya süreci tehditler, gözaltılar ve önerilen değişiklikleri eleştirenlerin yargılanmasıyla zedelendi. Birçok muhalefet üyesi terör suçlamalarıyla gözaltına alındı. Yüzlerce akademisyen ve anayasal değişiklik karşıtları da dahil olmak üzere binlerce kamu çalışanı Şubat ayında işlerinden atıldı. Açıkça “Hayır” kampanyası yürütenler tutuklandı, bu da mevcut şüphe ve korku ortamını daha da kötüleştirdi. Âdil ve serbest seçimler için vazgeçilmez olan ifade ve bilgi alma özgürlüğü tehlike altında.
Referanduma gidilirken medyada çoğulculuğa duyulan ihtiyaç her zamankinden daha önemli. Seçmenler muhalif sesler de dahil her görüş hakkında yeterli süre içinde gereğince bilgilenmek ve kapsamlı bilgi sahibi olmak hakkına sahiptir. Hakim ortam insan hakları ve temel hürriyetlere saygı ortamı olmalıdır. Cezalandırılma korkusu olmamalıdır.
Konseyi, üye ve gözlemci devletlerini, Türk yetkilileri aşağıdaki adımları atmaya çağırmaya davet ediyoruz:
- Seçmenlerin tam anlamıyla bilgilenmelerini temin etmek amacıyla tüm partilere eşit yayın süresi sağlamak ve bütün bilgilerin mümkün olan en kapsamlı ölçüde yayılmasına izin verilmesi;
- Şüphe ve korku ortamına son vermek üzere:
Düşünce ve ifade özgürlüklerini kullandıkları için hapiste tutulan herkesin bir an önce serbest bırakılması;
Gazetecilerin sadece gazetecilik çalışmalarının içeriği temelinde ya da var olduğu iddia edilen bağlantıları dolayısıyla yargılanmaları ve tutuklanmalarının sona erdirilmesi;
Bağımsız haber kuruluşlarına, editoryal kararlar, gazetecilerin ve editörlerin işten atılması, eleştirel yayın yapan haber kuruluşları ve gazetecilere yönelik baskı ve korkutma gibi konularla ilişkili olarak idari müdahalelerin sonlandırılması;
- Uygulanması pratikte Türkiye’nin insan hakları yükümlülükleriyle bağdaşmayan Olağanüstü Hâl kapsamında çıkarılmış aşırı geniş hükümleri iptal eeilmesi.
Teşekkürler Sayın Başkan.
ActiveWatch – Media Monitoring Agency
Adil Soz - International Foundation for Protection of Freedom of Speech
Albanian Media Institute
Americans for Democracy & Human Rights in Bahrain
ARTICLE 19
Association of European Journalists
Basque PEN
Brazilian Association for Investigative Journalism
Canadian Journalists for Free Expression
Cartoonists Rights Network International
Center for Independent Journalism - Hungary
Croatian PEN centre
Danish PEN
Digital Rights Foundation
English PEN
European Centre for Press and Media Freedom
European Federation of Journalists
Finnish PEN
Foro de Periodismo Argentino
German PEN
Global Editors Network
Gulf Centre for Human Rights
Human rights watch
Icelandic PEN
Independent Chinese PEN Center
Independent Journalism Center - Moldova
Index on Censorship
Institute for Media and Society
International Press Institute
International Publishers Association
Journaliste en danger
Media Foundation for West Africa
Media Institute of Southern Africa
Media Watch
MYMEDIA
Nigeria PEN Centre
Norwegian PEN
Pacific Islands News Association
Pakistan Press Foundation
Palestine PEN
PEN American Center
PEN Austria
PEN Canada
PEN Català
PEN Centre in Bosnia and Herzegovina
PEN Centre of German-Speaking Writers Abroad
PEN Eritrea in exile
PEN Esperanto
PEN Estonia
PEN France
PEN International
PEN Melbourne
PEN Myanmar
PEN Romania
PEN Suisse Romand
PEN Trieste
Portuguese PEN Centre
Punto24
Reporters Without Borders
Russian PEN Centre
San Miguel PEN
Serbian PEN Centre
Social Media Exchange - SMEX
South East Europe Media Organisation (SEEMO)
South East European Network for Professionalization of Media
Vigilance pour la Démocratie et l’État Civique
Wales PEN Cymru
World Association of Newspapers and News Publishers (WANIFRA)
[1] Turkey: Investigative Journalist Ahmet Şık Arrested, 29 December 2016: http://www.pen-international.org/newsitems/turkey-investigative-journalist-ahmet-sik-arrested/
[2] Turkey: Politically-motivated trials of journalists and human rights defenders continue, 20 February 2017: http://www.pen-international.org/newsitems/turkey-politically-motivated-trials-of-journalists-and-human-rights-defenders-continue/
Bu haber, P24'te yayımlanmıştır.
