Ulusal güvenlik uzmanı değerlendirdi: Afganistan ordusu nasıl bu kadar hızlı çöktü?

T24 Dış Haberler

ABD ve NATO güçlerinin Afganistan'dan çekilmesinin ardından Taliban'ın çok hızlı bir şekilde toprak ele geçirmeye başlaması ve günler içinde Kabil'in düşmesi, Afganistan'ın ABD ordusu tarafından eğitilen ordusu hakkında soru işaretleri yarattı. ABD Başkanı Joe Biden, 300 bin Afgan askerine gerekli ekipmanların sağlandığını belirtti. 

Ulusal güvenlik üzerine çalışmalar yapan düşünce kuruluş Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin Başkan Yardımcısı Seth G. Jones, Afgan kuvvetlerinin hızlı çöküşü hakkında Twitter üzerinden şu değerlendirmelerde bulundu:

"- İlk olarak, Afgan ordusu savaş alanında yenilmedi. Bölge, vilayet ve ulusal  yetkideki Afgan Ulusal Ordusu komutanları teslim olma anlaşmaları yaptı. Bu morallerinin çöktüğünü gösteriyor. Büyük savaşlar açısından baktığımızda, Taliban ülkeyi neredeyse kan dökmeden aldı.

- İkincisi: Mevcut ve eski Afgan hükümet yetkilileriyle yaptığım görüşmelere göre Afgan siyasi ve güvenlik yetkilileri ABD'nin çekilmesi, ABD'nin Taliban ilerlerken destek göndermemesi ve çevre hükümetlerin Taliban'ı desteklemesi nedeniyle demoralize oldu.

- Yabancı ülkelerden gelen destekleri değerlendirirken şunu da göz önünde bulundurmak gerekiyor: Taliban; çevredeki Pakistan, Rusya, İran ve hatta Çin gibi ülkelerden ordu, istihbarat ve/veya diplomatik destek alıyordu. Çin, açıkça Taliban'a destek verdiğini belirtti. 

- Afgan güvenlik güçleri, komşularından destek alan bir Taliban'la savaşmak yerine teslim olmayı seçti. Savaşmak intihar olurdu. Bu Afganistan'da "kazanan kim, kaybeden kim" tartışmaları hakkında birçok soru işareti doğuruyor. 

- Açık konuşmak gerekirse ABD çok utanç verici bir yenilgi aldı. Pekin, Moskova, Tahran ve İslamabad'a fayda sağladı. Bazı ABD yetkilileri ABD'nin Çin ve Rusya'yla mücadele için Afganistan'dan çıkması gerektiğini savunuyordu. Bu iki konu birbiryle bağlantılı değil.

- Peki şimdilik kazanan kim? Otoriterlik, dini radikallik, temel insan haklarının ve kadınların bastırılması, ABD'nin en büyük rakiplerinden bazıları. ABD'nin en iyi günü değil.

- ABD bunun sonuçlarını gelecek yıllarda yaşayacak."