Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu, yap-işlet-devret modeliyle yapılan altyapı projelerindeki son durumu ve ne zaman devlete geçeceklerini açıkladı.
Milliyet yazarı Zafer Şahin’e konuşan Bakan Karaismailoğlu, yap-işlet-devret modeliyle ilgili şunları kaydetti:
“Sadece biz değil, dünya böyle yapıyor. Geleneksel finansman modelinde 1 km otoyolun maliyeti 10-25 milyon dolar arasında. Ve ancak 7-20 yıl arasında hizmete girebiliyor. Aynı yolu YİD modeliyle yaptığınızda ise 3-5 yılda tamamlanıyor. Bu da çok ciddi yakıt, karbon ve zaman tasarrufu sağlıyor. Tamamen kamu kaynaklarıyla yapılan Bolu Dağı Tüneli tam 17 yıl gecikerek açılabildi. Kilometre maliyeti 47 milyon dolara ulaştı. Bu gecikmenin Türkiye’ye maliyeti en iyimser hesapla 400 milyon dolar. 2003’ten beri Türkiye’de 1 trilyon 169 milyar liralık ulaştırma ve haberleşme yatırımı yapıldı. Bunlar GSYİH’ye 395 milyar, üretime ise 838 milyar dolarlık katkı sağladı. Bu yatırımlar sayesinde her yıl 1 milyon kişi istihdama katıldı. Akaryakıt, zaman, trafik güvenliği, istihdam, rekabet gücüne sağladığı artılar da dikkate alındığında bu modelle yapılan projelerin önemi daha iyi anlaşılır.”
Bakan Karaismailoğlu, projelerdeki son durumu ve ne zaman devlete geçeceklerine ilişkin olarak da şu bilgileri aktardı:
Kuzey Marmara Otoyolu: 400 km uzunluğundaki otoyolun km maliyeti 17-21 milyon dolar. 18 bin personel istihdam edildi. 280 milyon liralık bakım maliyeti işletmeci tarafından karşılandı. Projenin Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün de dâhil olduğu Odayeri-Paşaköy kesimi 2027’de, KMO Kurtköy-Akyazı kesimi 2030’da kamuya devredilecek.
İstanbul-İzmir Otoyolu ve Osmangazi Köprüsü: Proje hayata geçtiğinden beri güzergâh üzerinde 306 tesis açıldı. 31 bin yeni işletme belgeli oda turizme katıldı, yatak kapasitesi 61 bin arttı. Üretim sektöründe GSYİH’ye 8.5 milyar lira katkı sağlandı. Otoyol güzergâhında sekiz yeni OSB açıldı. Mevcut 13 OSB’de 2 bin 635 hektar genişleme yapıldı, 54 bin ek istihdam yaratıldı. Kamuya devri 2035.
Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu 2030’da, Ankara-Niğde Otoyolu 2025’te, Çanakkale Köprüsü ve Malkara-Çanakkale Otoyolları ise 2034’te kamuya devredilecek. Tüm bu yollarda işletme sürecinde tüm maliyetler görevli şirketler tarafından karşılanacak.
Avrasya Tüneli: İki kıtayı denizin altından birleştiren ilk çift katlı karayolu tüneli beş yılda 4.7 milyon araç tarafından tam 79 milyon kez kullanıldı. Tünelin ülke ekonomisine katkısı 8.1 milyar lira. 2042 yılında kamuya devredilecek. 35 milyon liralık işletme maliyeti görevli şirket tarafından karşılanıyor.
