Emre Eser & Ethem Tosun
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile başlayan savaşın ekonomik etkileri İstanbul ticaretinin sıcak noktalarından Laleli'de de kendini göstermeye başladı. Hazır giyim sektörünün kalbi konumundaki Laleli'de yıllık ticaretin 3 milyar doları bulduğu belirtilirken bunun yaklaşık yüzde 40'ı Rusya ve Ukrayna pazarına yapılıyor.
Özellikle yolcu beraberinde götürülen alışverişle ünlü olan bu sokaklarda şu an Ukrayna ve Rusya ile ticaret tamamen durdu. DW Türkçe'ye değerlendirmelerde bulunan ve Laleli'de faaliyet gösteren iş insanları Rus işgalinin faturasının Laleli'deki dükkanlara çıktığını söylüyor. Buna göre ilk etapta iptallerin büyüklüğü 200 milyon doları aştı.
Alınan siparişler iptal oldu
Rusya ve Ukrayna pazarının kendileri için vazgeçilmez iki bölge olduğunu belirten Laleli Sanayici ve İşinsanları Derneği (LASİAD) Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca, Şubat ayında Kiev'de düzenlenen fuarda, geçtiğimiz günlerde İstanbul'da gerçekleştirilen fuarda ve son olarak savaştan üç gün önce Moskova'da gerçekleştirilen fuarda yapılan anlaşmaların ve alınan siparişlerin iptal olduğunu söylüyor.
Sektör olarak bu üç büyük organizasyonun kendileri için çok önemli olduğunu ve kendilerinde büyük beklenti oluştuğunu anlatan Eyyüpkoca, "Sezon başı dediğimiz döneme girdik. İhracatımız için bu dönem çok önemli. Ama maalesef bu dönem savaşla başladı. Fuarlarda yaptığımız anlaşmalar ve alınan siparişler iptal olunca Laleli esnafı da üretimi durdurdu. Oysa fuarlardaki hareketler bizi çok umutlandırmıştı" şeklinde sözlerini sürdürüyor.
Bu hafta işler tamamen durdu
Bazı mağazalarının neredeyse yarı yarıya Rusya ve Ukrayna pazarına çalıştığını anlatan mağaza yöneticileri savaşın uzun sürmesinden endişeli. Laleli'de tramvay yolu üzerindeki bir mağazanın müdürü olan Cumali Ayseli, mağazalara giren iki müşteriden birinin Rusya ve Ukrayna pazarından geldiğinin altını çiziyor. Geçtiğimiz hafta bu iki ülkeden gelen harekette bir yavaşlama hissettiklerini söyleyen Ayseli, bu hafta itibari ile bu hareketin tamamen durduğu bilgisini paylaştı.
Laleli'de sorun sadece geleceğe dönük değil. Yakın zamanda alınan siparişler de üretim aşamasından sonra yola çıkmak üzereydi. Ancak Ayseli, bu siparişlerin de kargo aşamasında iptal olduğuna dikkat çekerek kendilerini en fazla endişelendiren konunun savaşın daha da uzaması olduğunu belirtiyor. Ayseli, bölge esnafının ve markaların bu belirsizlik sürecinden endişe duyduğunu ifade ediyor.
Ukrayna vatandaşları Laleli'de kaldı
LASİAD Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca, öte yandan geçen hafta Ukrayna'dan Laleli'ye ürün almak için gelen 500'e yakın Ukrayna vatandaşın da bölgede faaliyet gösteren esnaflar tarafından otellerde misafir edildiğini söyledi.
Ukraynalı ticaret partnerlerinin ülkeleri için oldukça endişeli olduğunu anlatan Eyyüpkoca, "Onlar bizim neredeyse 30 yıllık ticaret dostumuz. Ukrayna pazarı bizim için çok önemliydi. Şu an buraya ticaret için geldiler ama uçakları iptal olunca dönemediler. Biz bölge esnafı olarak hepsini otellere yerleştirdik. Onlar için ne gerekiyorsa yapmaya çalışıyoruz. Onlar da hızla ülkelerine dönmek ve ailelerine kavuşmak istiyorlar. Çok büyük bir belirsizlik süreci var kimse ne olacağını bilmiyor" diye konuştu.
Resmen şalterler indirildi
Ukrayna krizinin etkilerinin sadece Laleli esnafı ile sınırlı kalmadığını söyleyen Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel ise iki ülkenin resmen şalterlerini indirdiğini ifade ediyor. Öncel, krizin etkilerinin tüm perakende sektörü tarafından hissedilmeye başlandığını ayrıca Belarus, Moldova ve Polonya gibi ülkelerde de sipariş iptallerinin başladığını kaydetti.
Ayrıca ihracat sezonunun açılışa gelen kriz ile büyük bir şok yaşadıklarını ifade eden sektör temsilcileri hızla diğer pazarlarla temasa geçtiklerini ifade ediyor.
Hazır giyim sektörü temsilcilerine göre Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi Laleli, Osmanbey ve Merter gibi ticaret merkezlerini önümüzdeki günlerde daha da fazla etkileyecek.
