Son 10 yılda Tıpta Uzmanlık Sınavı’nda (TUS) ilk 100’e giren doktorlar kalp ve damar, beyin, doğum gibi yüksek riskli cerrahi branşları tercih etmiyor. Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Rüçhan Akar, “Yakın gelecekte kompleks kalp cerrahisi yapabilecek kalp ve damar cerrahı bulunamayabilir” dedi.
Hürriyet gazetesinden Mesude Erşan'ın haberi şöyle:
Son Tıpta Uzmanlık Sınavı’nda (TUS) ilk 100’e giren hiçbir hekim, kalp ve damar cerrahisini tercih etmedi. Yüksek puan alan doktorlar uzmanlık eğitimi için radyoloji, göz, cilt, fizik tedavi ve rehabilitasyon, kulak-burun-boğaz ve çocuk hastalıkları uzmanlığı gibi branşlara yöneliyor. Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Rüçhan Akar, düşük gelir, adaletsiz performans dağılımı, yoğun nöbetler, yüksek riskli hastaların bakımı, malpraktis korkusu ve hekime şiddet olaylarının bu tercihlerde etkili olduğu görüşünde.
Performans sistemi haksızlık yaratıyor
Uzman hekimlere göre Sağlık Bakanlığı’nın hastaneleri ile üniversite hastanelerinde uygulanan performans sistemi cerrahi branşlar, özellikle de kalp cerrahisinde çalışan hekimlere yönelik ciddi haksızlıklar yaratıyor. İki cerrah bir günde, bir ameliyathanede ardı sıra iki açık kalp ameliyatı (konjenital, aort cerrahisi, kalp yetmezliği ameliyatları, kompleks riskli ameliyatlar hariç) yapabileceği örneğini veren Prof. Dr. Akar, şunları söyledi:
“Cerrah düşük riskli bir hasta için dahi, operasyon öncesi dahil ortalama 9-10 gün mesai harcıyor. Kaldı ki kalp cerrahisi ameliyatları birden fazla cerrah, perfüzyonist ve anestezistten oluşan bir ekiple yapılıyor. Biz ay boyunca her gün açık kalp ameliyatı yapsak dahi hastane performans ortalamasını geçemiyoruz. Üstelik kalp cerrahisi dışındaki özellikle dahili branşlar mesai sonrası çalışabiliyor ve ek performans ödemesi alabiliyor.”
Baypas ABD'de 150 bin, Türkiye'de 2 bin dolar
Kalp ve damar cerrahisi uzmanı Prof. Dr. Ümit Özyurda ise SUT (Sağlık Uygulama Tebliği) doğrultusunda kalp ve damar cerrahisi işlemleri için SGK’nın ödediği paket ücretlerin 11 yıldır değişmediğini söylüyor: “Tek kuruş zam yapılmayan bu paket ücretler hasta taburcu olana kadar (yoğun bakım, servis bakımı dahil) tüm masrafları içeriyor. SGK tek damara baypas paketine 4 bin 600 lira, kapak ameliyatına 6 bin lira ödüyor”
Prof. Dr. Akar da “Ülkemizde tüm kalp ve damar ameliyatları dünya standartları kalitesinde gerçekleştiriliyor. Ancak çok daha ucuza. Örneğin Amerika’da yapılan bir koroner baypas ameliyatının ortalama fiyatı 70-150 bin dolar (200 bin dolara yapılan eyaletler var), İngiltere’de 30 bin dolar, Avustralya’da 32 bin dolar, Hindistan’da 8 bin 500 dolar, Malezya’da 9 bin dolar iken Türkiye’de 1.500-2 bin dolara denk geliyor” dedi.
İlave ücret alınmayacaklar listesinde
Kalp ve damar cerrahisi işlemleri SUT’un ilave ücret alınamayacaklar listesinde yer alıyor. Prof. Dr. Akar, “Artık ülkemizde sadece özel hastanelerin hizmet verdiği hiçbir il kalmadı. Her ilimizde Sağlık Bakanlığı’nın veya üniversite hastanesi açıldı. Dolayısıyla günümüzde halen ‘ilave ücret alınamayacak sağlık hizmetleri’ listesinde kalp ve damar cerrahisinin tek başına kalması branşlar arasında eşitlik ilkesini bozuyor ve hekimlerin çalışma barışını etkiliyor” diyor.
Orta ve ileri yaşta en büyük ölüm nedeni
Hekimlerin kalp ve damar cerrahisine ilgisi her geçen gün azalırken, insan ömrünün uzamasının da etkisiyle onlara ihtiyaç artmaya devam edecek. Çünkü kalp ve damar hastalıkları orta ve ileri yaş grubunda en önemli ölüm nedeni. Prof. Dr. Akar, “Baypas ameliyatları, damar hastalıklarının en önemli tedavisi olarak kalacak. Daha önce stent konulmuş ve stenti tıkanmış hastalara yapılan ameliyatların yine toplam kalp ve damar cerrahisindeki oranı artacak. Yine daha önce baypas ameliyatı yapılmış, damarları tekrar tıkanmış hastalar da insan ömrü uzadıkça ikinci hatta üçüncü kez ameliyata ihtiyaç duyabilecek” dedi.
53 bin kişiye 1 uzman
Türkiye’de toplam bin 460 kalp damar cerrahisi uzmanı var. Yani 53 bin kişiye bir kalp damar cerrahisi uzmanı düşüyor. Yaklaşık 300 asistan halen eğitimlerini tamamlıyor. 52 ilde, 274 hastanede aktif kalp merkezi mevcut. 2017 yılı sonuna kadar merkez sayısının 310 olması bekleniyor. 2015 verilerine göre, yılda toplam 76 bin 19 açık kalp ameliyatı yapıldı. kalp ameliyatları.
