Türkiye, 47 yıllık aradan sonra BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) geçici üyesi oldu. BM Güvenlik Konseyi’nin 2009-2010 dönemi için üyeliğe aday olan Türkiye, Genel Kurul’da dün yapılan tarihi oylamada ilk turda 151 oyla Batı Avrupa kıtasını temsilen masaya oturma hakkını kazandı.
Güvenlik Konseyi için yapılan oylamada aylardır Türkiye’nin grubundaki İzlanda’ya favori gözüyle bakılıyor, Türkiye ve Avusturya’nın 128 oy için çekişmesi bekleniyordu. İlk tur oylamanın ardından şoke edici bir üstünlükle Güvenlik Konseyi koltuğunu kazanan Türkiye’yi 133 oyla Avusturya izledi. 87 oyda kalan İzlanda ise elendi.
5 soruda BM Güvenlik KonseyiTürkiye'yi zor bir sınav bekliyorTürkiye'nin Afrika ile BM flörtü
BMGK geçici üyeliği için nefesler tutuldu
Diğer bölgesel gruplarda ise Afrika bölgesinden Uganda (tek aday, 181 oy), Latin Amerika ve Karayipler bölgesinden Meksika (tek aday, 185 oy) ve Asya grubunda Japonya (158 oy), Konsey’in 2009-2010 dönemi üyesi oldu. Japonya ile yarışa giren İran, oylamada sadece 32 oy alarak elendi. Yeni 5 geçici üye 1 Ocak 2009’da 2 yıllık görevlerine başlayacaklar.
Oylama sonuçları açıklandığında sıra Türkiye’nin oylarına geldiğinde BM Genel Kurul salonunda kısa bir alkış koptu. Ve Türk delegasyonunun büyük sevinci birbirlerine sarılarak kutladığı gözlendi. Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak sonucu aktardı.
Gül: Mühim bir başarı
Erdoğan: Hayırlı olsun
5 yıllık hazırlık
Dışişleri Bakanlığı bu seçim için 5 yıldır hazırlanıyordu. Erdoğan ve Gül, bütün resmi gezi ve görüşmelerinde Güvenlik Konseyi üyeliği konusunda ısrarla destek istemişti.
Son olarak da Babacan, bir haftadan beri bulunduğu New York’ta daimi temsilciler ve delegasyonlarla küçük gruplar halinde bir araya geldi. Avusturya ve İzlanda’nın verdiği davet ve yemeklerin aksine, üyeleri dinlemeyi ve çözüm önerilerini anlatmayı tercih etti.
Genel Kurul Salonu’nda yapılan gizli oylamada 191 ülke oy kullandı. Oylama sonrası sonucu Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Baki İlkin, “Bu kadar farkı ben bile beklemiyordum” diyerek yorumladı.
Avrupa sürpriz yaptı Türkiye’nin kıta Avrupa’sı ülkelerinden ve Orta Asya Cumhuriyetleri’nden oy alması ihtimali düşük bulunuyordu. Rakamları yorumlayan uzmanlar, AB ülkelerinin pek çoğunun İzlanda yerine Avusturya’ya oy verdiğini, ikinci oylarını da Türkiye lehine kullandıklarını belirtti. Türkiye, BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine adaylığını 21 Temmuz 2003 tarihinde açıklamıştı. BM Güvenlik Konseyi’nde 1951-1952, 1954-1955 dönemlerinde ve son olarak da 1961 yılında Polonya ile paylaştığı bir yıllık yarı dönemde yer alan Türkiye, 47 yıldır Konsey’de temsil edilmiyordu.
15 üyeli BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, Fransa, İngiltere) dışındakiler 2 yılda bir yapılan seçimlerle değişiyor. 2009 Ocak’ında Türkiye ile birlikte konsey üyeliğini devralacak diğer ülkeler Avusturya, Meksika, Uganda ve Japonya.
Babacan, “Bugün (dün) Türkiye için tarihi bir gün” dedi. Dışişleri Bakanlığı’nın üzerindeki yükün de artacağını belirten Babacan, “Türkiye’nin sınavı aslında bundan sonra başlıyor” diye konuştu. Babacan, Türkiye’nin birkaç kere dönem başkanlığının olacağını, bu dönemlerde kendisinin de Dışişleri Bakanı olarak New York’ta olacağını söyledi.
TEPKİLER
CHP: Önemli bir gelişme CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen: Asıl önemli konu, Türkiye’nin burada nasıl bir politika izleyeceğidir. Türkiye büyük devletlerin dümen suyundan mı gidecektir, yoksa kendi özgür politikasını mı izleyecektir? Kuşkusuz, Türkiye’nin üyeliği çok önemli bir gelişme olmuştur. Katkısı olan herkesi içtenlikle kutluyoruz.
DSP lideri Zeki Sezer: Önemli bir gelişme. Bu yolla uluslararası politikada Türkiye’nin etkinliğinin artabilmesi söz konusu. Ancak hükümetin bunu doğru değerlendirmesi gerekir. Diğer konularda olduğu gibi davranırsa istediğimiz, beklediğimiz sonucu alamayabiliriz, bu anlamda kaygı duyuyorum.
NOTLAR- Oylama öncesi masalara bırakılan küçük hediyeler arasında Avusturya’nın kahve bardağı ve çikolatası dikkat çekti.
- Türkiye, içinde dış politika önceliklerini anlatan bilgilerin yer aldığı bir hafıza kartı hediye etti. Uganda’nın da bayrağının rengini taşıyan küçük paketler göze çarptı.
- Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi olan Büyükelçi Baki İlkin, kararın ardından kameraların önünde gözyaşlarını tutmakta zorlandı.
- lBM binasının karşısında yer alan Türk Evi’ne Türk Bayrağı asıldı.
- Güvenlik Konseyi üyeliğine garanti gözüyle bakılan İzlanda, mali krizin faturasını oylamada ödedi.
