Dünyadaki fındık üretiminin yüzde 70'ini sağlayan Türkiye'de kur yükselişi nedeniyle fındıktan geçimini sağlayan üreticiler de olumsuz yönde etkilendi. Wall Street Journal'da yer alan haberde yaşanan kur krizinin üreticilerin ve Nutella üzerindeki etkisi ele alındı.
Ülkede yaklaşık 4 milyon kişiye istihdam sağlayan fındık endüstrisi, ihracatı teşvik etmek için Türk lirasının zayıflatılmasıyla birlikte sıkıntı yaşıyor.
Bu yıl değerinin yarısından fazlasını kaybeden Türk Lirası'yla ile artık eskisi kadar gübre, tohum ve böcek ilacı alınamıyor.
Tahıl değirmenleri artık enerji, paketleme ve nakliye için daha fazla para ödemek zorunda. Hükümetin asgari ücreti artırması ile birlikte işgücü maliyetinin de artması bekleniyor.
"Artık fındıklarla hiçbir şey alamıyorum"
"Tirebolu ilçesi dışında bir tepede çiftliği bulunan 75 yaşındaki fındık yetiştiricisi Tahsin Gökçe, 'Eskiden fındık satar, araba, arazi, ev alırdık. Artık sattığım fındıklarla hiçbir şey alamıyorum' dedi."
"Tirebolu'da 220 çalışanıyla fındık işleyip ihraç eden Gaffaro firmasının ihracat sorumlusu Ahmet Ak, döviz kurundaki oynaklığın şirketin alıcılarla pazarlık pozisyonunu zayıflattığını söyledi. Liranın her gün değer kaybettiğine dikkat çeken Ak, şirketin Brezilya'ya bir konteyner fındık gönderdiği sırada kilo başına fiyatın önemli ölçüde değişebildiğini, bunun alıcıların daha önce üzerinde anlaşılan fiyatı yeniden pazarlık etmeye ittiğini belirtti. 'Tabii ki müşterilerimiz piyasayı takip ediyor. Bize fiyatı düşürmeniz gerektiğini söyleyecekler' dedi."
FİSKOBİRLİK Başkanı bile gübre alamaz halde
"Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Fiskobirlik) Başkanı Turgay Çakmak, kriz yüzünden çok sıkışan çiftçiler içinden çiftliklerini kapatarak hazır giyim fabrikalarında çalışmaya gidenlerin bazısını şahsen tanıdığını söyledi. Kendisi de çiftçi olan Çakmak, artan maliyeti nedeniyle gübre kullanmaktan vazgeçmek zorunda kaldığını belirtti."
“Çakmak, 'Çiftçiler artan maliyetlerin bu yükünü kaldıramaz, başa çıkamazlar' diyerek ekledi: 'Şu anda çok fazla belirsizlik var. Doların nerede duracağını bilmiyoruz. Bu durumda nasıl yatırım yapabilirsiniz?'”
"Nutella stoklasanız iyi olur"
Çiftlikler sonuç olarak daha az fındık üretiyor ve azalan fındık arzının sonunda Nutella gibi şirketler için maliyetler yükseliyor.
ABD pazarına giren Türk şirketlere danışmanlık yapan ve Wall Street Journal'a konuşan New Yorklu Turgan Zülfikar, “Dünya fındık kıtlığının eşiğinde. Eğer bir Nutella hayranıysanız, bir sonraki market alışverişi gezinizde stok yapsanız iyi olur." diyor
Pazar payı kayabilir
Gazetede çıkan haberde pazar payının İtalya ve Gürcistan gibi ülkelere kayabileceği kaydedildi.
İtalyan üreticisi Ferrero, tek başına Türkiye'nin fındık ihracatının yaklaşık üçte birini satın alıyor. Şirket, Türkiye'deki durumun işini nasıl etkileyeceği konusunda yorum taleplerine yanıt vermedi.
Türkiye'deki üreticiler pazar payının İtalya, Gürcistan, ABD ve diğer ülkelere kaymasından endişeli.
