Ekonomi

Türkiye'de en zengin grubun milli gelirden aldığı pay, 2022'de yüzde 48'e yükseldi

En yüksek yüzde 20'lik gelir grubu dışındaki bütün grupların milli gelirden aldığı pay azaldı

04 Mayıs 2023 10:03

Türkiye'de en zengin yüzde 20'lik grubun milli gelirden aldığı pay 2022'de yüzde 46,7'den yüzde 48'e yükseldi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 gelir dağılımı istatistiklerini yayımladı. Verilere göre, Türkiye'nin en zengin yüzde 20'lik grubun milli gelirden aldığı pay artarken diğer bütün grupların payı azaldı. En yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 1,3 puan artarak yüzde 48,0'a çıkarken, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 6,0 oldu.

İkinci yüzde 20'lik grubun payı yüzde 10,8'den yüzde 10,4'e, üçüncü gelir grubunun payı yüzde 15,1'den yüzde 14,7'ye, dördüncü gelir grubunun payı ise yüzde 21,3'den yüzde 20,9'a geriledi.

Eşitsizlik göstergesi Gini katsayısı yükseldi 

Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,014 puan artış ile 2022'de 0,415 olarak tahmin edildi. Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade etmektedir. Gini katsayısı hesabında hanenin ve fertlerin elde ettiği yıllık gelirlerin toplamından, gelir referans döneminde ödenen vergiler ve diğer hane veya kişilere yapılan düzenli transferler düşüldükten sonra bulunan hanehalkı kullanılabilir geliri kullanılmaktadır.

Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20'sinin elde ettiği payın en düşük gelir elde eden yüzde 20'sinin elde ettiği paya oranı şeklinde hesaplanan P80/P20 oranı 7,6'dan 7,9'a, gelirden en fazla pay alan yüzde 10'unun elde ettiği gelirin en az pay alan %10'unun elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 13,7'den 14,2'ye yükseldi.

Yıllık hanehalkı geliri 98 bin TL 

Türkiye'de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri yüzde 28,3 artarak 2022 anket sonuçlarına göre, 98 bin 416 TL oldu.

Türkiye'de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri bir önceki yıla göre yüzde 30,1 artarak 37 bin 400 TL'den 48 bin 642 TL'ye yükseldi.

Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 87 bin 451 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 62 bin 835 TL, lise altı eğitimlilerde 46 bin 916 TL, bir okul bitirmeyenlerde 34 bin 755 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 25 bin 406 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 34,1 ile bir okul bitirmeyen, en düşük artış ise yüzde 28,1 ile okur-yazar olmayan fertlerde oldu.

Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla işverenlerde 220 bin 482 TL, kendi hesabına çalışanlarda 58 bin 697 TL, ücretli maaşlılarda 56 bin 899 TL ve yevmiyelilerde 25 bin 632 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış yüzde 61,8 ile işverenlerde, en düşük artış ise yüzde 21,5 ile ücretli maaşlılarda oldu.

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine göre sıralı yüzde 10'luk gelir grupları itibarıyla fertlerin bir önceki yıla göre yüzdelik geçişleri incelendiğinde; bir önceki yılda birinci yüzde 10'luk grupta olan fertlerin 2022'de yüzde 55,4'ünün, son yüzde 10'luk grupta olan fertlerin ise yüzde 70,5'inin gelir grubu değişmedi.

Ayrıca 2021'de birinci yüzde 10'luk grupta olan fertlerin yüzde 23,7'sinin 2022'de gelir grubu birden fazla yükseldi. Son yüzde 10'luk grupta olan fertlerin ise yüzde 8,3'ünün gelir grubu birden fazla düştü.